Wyrok NSA z dnia 14 marca 2023 r., sygn. I OSK 1238/22
Pomoc społeczna
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Karol Kiczka Sędziowie sędzia NSA Piotr Niczyporuk sędzia del. WSA Agnieszka Miernik (spr.) po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lesznie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 22 kwietnia 2022 r. sygn. akt II SA/Po 886/21 w sprawie ze skargi A. A. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lesznie z dnia 24 września 2021 r. Nr SKO.442.1140.389.2021 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z 22 kwietnia 2022 r. sygn. akt II SA/Po 886/21, po rozpoznaniu skargi A. A., uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lesznie z 24 września 2021 r. Nr SKO.442.1140.389.2021 w przedmiocie świadczenie pielęgnacyjnego.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Burmistrz X. decyzją z 12 sierpnia 2021 r., nr OPS.SP.4702.317.2021 odmówił przyznania A. A. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wnioskowanego na ojca B. B.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lesznie, po rozpoznaniu odwołania A. A., decyzją z 24 września 2021 r. nr SKO.442.1140.389.2021 utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Organ ustalił, że B. B., osoba wymagająca opieki, pozostaje w związku małżeńskim z C. C., która nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Kolegium wyjaśniło, że ustawodawca w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.), powoływanej dalej jako "u.ś.r.", wyraźnie wskazał, że zobowiązanym do opieki nad małżonkiem w pierwszej kolejności jest jego współmałżonek, chyba że sam jest niepełnosprawny w stopniu znacznym. Zdaniem organu, pozostawanie podopiecznego w związku małżeńskim, gdy małżonek nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, wyklucza - co do zasady - z kręgu uprawnionych do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego krewnych zobowiązanych do świadczenia alimentacyjnego w dalszej kolejności po małżonku. Ustawodawca w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit a u.ś.r. wyraźnie wskazał, że zobowiązanym do opieki nad małżonkiem w pierwszej kolejności jest jego współmałżonek, chyba że sam jest niepełnosprawny w stopniu znacznym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał, że skarga A. A. jest zasadna. Sąd podzielił prezentowany w orzecznictwie pogląd, że sam fakt pozostawania w związku małżeńskim przez osoby wymagające opieki nie może być uważany za przesłankę odmowy prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacji, gdy małżonek obowiązany do sprawowania opieki nie jest obiektywnie zdolny tego obowiązku wypełnić, a zrealizować opiekę jest w stanie - w zastępstwie współmałżonka niemającego takiej możliwości - osoba zobowiązana do alimentacji w dalszej kolejności. Sąd I instancji wskazał, że organy poprzestały na literalnym brzmieniu 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r., co jest, co do zasady, działaniem prawidłowym. Jednakże wobec wyjaśnień skarżącego oraz ustaleń poczynionych podczas wywiadu środowiskowego, konieczne było odwołanie się do wykładni systemowej i celowościowej tego przepisu, która powinna doprowadzić do takiego jego rozumienia, że pozostawanie w związku małżeńskim nie zawsze jest przeszkodą w przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego innej osobie zobowiązanej do alimentacji. Ponadto, Sąd I instancji podkreślił, że na skarżącym ciąży obowiązek alimentacyjny wobec matki (wstępnej), a z akt sprawy wynika, że od połowy 2020 r. sprawuje on stałą opiekę nad ojcem.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
