Wyrok NSA z dnia 9 września 2008 r., sygn. I OSK 1441/07

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie sędzia NSA Irena Kamińska sędzia del. WSA Wojciech Mazur (spr.) Protokolant Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 9 września 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 366/07 w sprawie ze skargi [...] Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nabycia mienia Skarbu Państwa z mocy prawa przez gminę oddalono skargę kasacyjną.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 maja 2007 r. Sygn. akt I SA/Wa 366/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...] Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nabycia mienia Skarbu Państwa z mocy prawa przez gminę.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.

Decyzją z dnia [...] nr [...] Wojewoda D. stwierdził nabycie przez Gminę T. z mocy prawa nieodpłatnie własności nieruchomości położonej w G., gmina T., oznaczonej w operacie ewidencji gruntów, jako działka nr [...] o powierzchni [...] ha. W wyniku przeprowadzonego postępowania organ stwierdził, że przedmiotowa nieruchomość stanowi własność Skarbu Państwa i pozostaje we władaniu, bez tytułu prawnego, przedsiębiorstwa państwowego [...] z siedzibą w W..

Decyzją z dnia [...] nr [...] Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa po rozpatrzeniu odwołania [...] S.A. (nazywane dalej [...] S.A) utrzymała w mocy decyzję Wojewody D. z dnia [...].

W uzasadnieniu decyzji Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa podała, że podniesiony w odwołaniu zarzut naruszenia art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 32, poz. 191 ze zm. powoływana dalej, jako ustawa z dnia 10 maja 1990 r.) jest nietrafny, gdyż oczywiste jest, że w dniu 27 maja 1990 r. nieruchomość należała do terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego i nie znajdowała się tym samym w zarządzie przedsiębiorstwa państwowego. Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa wskazała, że na tle przepisów art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. należy odróżnić władztwo administracyjno-prawne (imperium), które przysługiwało wyłącznie organom terenowym administracji państwowej od władztwa cywilnoprawnego (dominium), które mogło przysługiwać m. in. przedsiębiorstwom państwowym. Zdaniem organu odwoławczego w orzecznictwie i piśmiennictwie powszechnie przyjęty jest pogląd, zgodnie z którym zarówno obecny trwały zarząd sprawowany przez państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jak też dawny zarząd, który mógł być sprawowany m.in. również przez przedsiębiorstwa państwowe, powstaje i powstawał dawniej na podstawie decyzji administracyjnej właściwego organu w wyniku przekazania oraz z mocy prawa w wyniku nabycia nieruchomości przez jednostkę organizacyjną. W związku z tym, że przedmiotowa nieruchomość nie należała w dniu [...] do przedsiębiorstwa państwowego nieporozumieniem jest zarzut naruszenia przez Wojewodę D. art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepis ten bowiem pozostaje bez żadnego związku z niniejszą sprawą, odnosi się bowiem do przedsiębiorstw państwowych, o których mowa w art. 5 ust. 1 - 3 tej ustawy. Zdaniem Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej nie zasługuje też na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" ((Dz. U. Nr 84, poz. 948 ze zm.) oraz wskazanych w odwołaniu przepisów ustawy z dnia 28 marca 2003 r. nowelizującej tę ustawę. Przepis art. 34 ust. 1 dotyczy gruntów będących własnością Skarbu Państwa, znajdujących się w dniu 5 grudnia 1990 r. w posiadaniu [...], co do których [...] nie legitymowało się dokumentami o przekazaniu mu tych gruntów w formie prawem przewidzianej i nie legitymuje się nimi do dnia wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych, które stają się z dniem wejścia w życie ustawy, z mocy prawa, przedmiotem użytkowania wieczystego [...]. Przepis ten nie dotyczy zatem tych gruntów, które w dniu 5 grudnia 1990 r. wprawdzie znajdowały się w posiadaniu [...], jednakże od dnia 27 maja 1990 r. nie były już własnością Skarbu Państwa, ale - jak w niniejszej sprawie -właściwej gminy.