Jak ustalić wartość bilansową i podatkową środka trwałego sfinansowanego częściowo dotacją

PROBLEM

RADA

Zasady amortyzacji są odmiennie regulowane przez ustawę o rachunkowości i ustawy o podatku dochodowym. Powoduje to konieczność prowadzenia podwójnej ewidencji w celu ustalenia wartości bilansowej i podatkowej. Sfinansowanie zakupu środka trwałego w 60% dotacją powoduje, że tylko 40% wartości początkowej będzie można uznać za koszt uzyskania przychodu poprzez odpisy amortyzacyjne. W związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością środka trwałego a jego wartością podatkową jednostka musi utworzyć rezerwę i ustalić aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Jednak jednostki, których roczne sprawozdanie finansowe nie podlega obowiązkowi badania, mogą odstąpić od ustalania takich aktywów i rezerw. Szczegóły wraz z przykładem liczbowym - w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Zasady amortyzacji są odmiennie regulowane przez ustawę o rachunkowości i ustawy o podatku dochodowym. Odmienność wynika z faktu, że prawo bilansowe dba o to, by dane rachunkowe (w tym amortyzacja) były przedstawione rzetelnie, jasno i prawidłowo, natomiast prawo podatkowe ma na celu zabezpieczenie wpływów budżetowych z tytułu podatku dochodowego. Konsekwencją tego może być konieczność prowadzenia przez firmy podwójnej ewidencji w zakresie amortyzacji, tj. odrębnie do celów księgowych i podatkowych. Wynika to wprost z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (i analogicznie art. 22n ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), gdzie wskazuje się:

Podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami (od redakcji: tj. ustawy o rachunkowości) w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.