Wyrok SN z dnia 8 kwietnia 2025 r., sygn. II CSKP 15/23
Klauzule waloryzacyjne w umowie kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty obcej (klauzula ryzyka walutowego i klauzula kursowa) stanowią ściśle powiązany mechanizm, który należy oceniać łącznie pod kątem abuzywności. Postanowienia uprawniające bank do jednostronnego ustalania kursów walut są abuzywne jako sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszające interesy konsumenta. Po wyeliminowaniu abuzywnych klauzul waloryzacyjnych, gdy umowa nie może obowiązywać bez tych postanowień, a konsument nie potwierdził ich skuteczności, umowa jest nieważna na podstawie art. 58 k.c. Sąd nie może uzupełnić umowy przez zastąpienie abuzywnych klauzul przepisami dyspozytywnymi. Wykonywanie przez konsumenta praw wynikających z dyrektywy 93/13 nie jest uzależnione od złożenia oświadczenia o zgodzie na skorzystanie z ochrony konsumenckiej.
Teza AI
Istota problemu
Główny problem prawny dotyczył prawnych konsekwencji stwierdzenia abuzywności klauzul waloryzacyjnych w umowie kredytu hipotecznego indeksowanego do CHF. Spór koncentrował się wokół następujących zagadnień:
czy klauzula ryzyka walutowego i klauzula kursowa powinny być oceniane łącznie jako jeden mechanizm waloryzacyjny, czy oddzielnie jako odrębne postanowienia umowne
czy klauzule te, określając główne świadczenia stron, podlegają ocenie pod kątem abuzywności w rozumieniu art. 385¹ k.c.
czy po eliminacji abuzywnych klauzul waloryzacyjnych umowa może nadal obowiązywać z zastosowaniem kursu średniego NBP lub innych przepisów dyspozytywnych
czy sąd ma obowiązek pouczenia konsumenta o skutkach stwierdzenia nieważności umowy i odebrania od niego oświadczenia o wyrażeniu zgody na skorzystanie z ochrony konsumenckiej
Rozstrzygnięcie
Sąd Najwyższy rozstrzygnął problem w następujący sposób:
Co do oceny klauzul: Sąd przyjął, że klauzula ryzyka walutowego i klauzula kursowa są ściśle powiązane i tworzą jeden mechanizm waloryzacyjny, który należy oceniać łącznie. Ich rozszczepienie byłoby zabiegiem sztucznym.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
