Wyrok NSA z dnia 6 października 2023 r., sygn. I OSK 1492/22
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Kremer Sędziowie: sędzia NSA Maciej Dybowski (sprawozdawca) sędzia del. WSA Agnieszka Miernik po rozpoznaniu w dniu 6 października 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W.F. i A.F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 25 stycznia 2022 r. sygn. akt II SA/Gl 1332/21 w sprawie ze skarg: W.F. i A.F. i M.L. na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia 19 sierpnia 2021 r. nr NWXIV.7581.3.33.2021 w przedmiocie odmowy zwrotu wywłaszczonej nieruchomości oddala skargę kasacyjną w całości
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2022 r. sygn. akt II SA/Gl 1332/21 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargi W.F., A.F., M.L. na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia 19 sierpnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.
Wyrok ów zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Decyzją z 9 czerwca 2021 r. nr [...] Prezydent Miasta C. wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej (dalej Prezydent lub organ I instancji), na podstawie art. 229 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2020 r. poz. 1990 ze zm., dalej ugn) i art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735 ze zm., dalej kpa), odmówił zwrotu wywłaszczonej nieruchomości położonej w C. przy ul. [...], oznaczonej w dniu wywłaszczenia i aktualnie w ewidencji gruntów w obrębie [...] jako działka nr [...] o pow. [...], zapisanej w księdze wieczystej nr [...], stanowiącej własność L. sp. z o. o. sp. k. z siedzibą w J.
W uzasadnieniu Prezydent wskazał, że postępowanie wszczęto na wniosek W.F. działającego w imieniu własnym i reprezentującego A.F.; następnie M.L. (na dalszych etapach postępowania działający w imieniu własnym i reprezentujący A.L. i L.L.) wniósł o przyłączenie się do toczącego się postępowania. Prezydent ustalił, że działka nr [...] została wywłaszczona na rzecz Państwa na podstawie ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości decyzją Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z 22 maja 1967 r. znak [...] (dalej decyzja z 22 maja 1967 r.) o wywłaszczeniu nieruchomości i odszkodowaniu, utrzymanej w mocy decyzją z 27 lutego 1968 r. Nr [...] Komisji Odwoławczej do Spraw Wywłaszczenia przy Ministrze Spraw Wewnętrznych. Współwłaścicielami nieruchomości byli spadkobiercy J.L., za którą otrzymali odszkodowanie w wysokości 27.501,44 zł. Nieruchomość wywłaszczono "na cel budowy motelu" zgodnie z decyzją o lokalizacji szczegółowej z 20 sierpnia 1966 r. nr [...] Prezydium Miejskiej Rady Narodowej - Wydziału Budownictwa, Urbanistyki i Architektury w C. Prezydent przywołał treść art. 136 ust. 3, art. 140 i art. 229 ugn. Wnioski w sprawie pochodzą od osób uprawnionych - spadkobierców poprzednich współwłaścicieli wywłaszczonej nieruchomości, przywołując: postanowienie Sądu Rejonowego w M. z 12 stycznia 2021 r. sygn. II Ns 105/20 o stwierdzeniu nabycia spadku (na podstawie którego spadek po J.L. nabyli: J.L., C.L., W.F.; spadek po J.L. nabyli: C.L. i W.L.); postanowienie Sądu Rejonowego w M. z 21 czerwca 2005 r. sygn. I Ns 314/05 o stwierdzeniu nabycia spadku (spadek po W.F. nabyli: W.F. i A.F.); postanowienie Sądu Rejonowego dla [...] w K. [z 27 marca 1996 r. sygn. I Ns 418/96] o stwierdzeniu nabycia spadku (spadek po C.L. nabyli: A.L., M.L., L.L.). W ocenie Prezydenta w sprawie zaistniała negatywna przesłanka wyłączająca uwzględnienie wniosku o zwrot wywłaszczonej nieruchomości zawarta w art. 229 ugn, ponieważ w toku postępowania ustalono, że działka nr [...] ostała oddana w użytkowanie wieczyste Przedsiębiorstwu Państwowemu "P." w O. na podstawie decyzji Wojewody C. z 10 grudnia 1993 r. znak [...], stwierdzającej przejście gruntów będących własnością Skarbu Państwa z dniem 5 grudnia 1990 r., z mocy prawa, w użytkowanie wieczyste zarządcy tych gruntów, wpisane w księdze wieczystej nr [...] w dniu 1 marca 1994 r. (aktualnie działka jest wpisana w księdze wieczystej nr [...] i stanowi własność L. sp. z o.o. sp.k. z siedzibą w J. Prezydent wyjaśnił, że sprzedaż lub ustanowienia prawa użytkowania wieczystego na nieruchomości na rzecz osoby trzeciej przed dniem wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1998 r.) i ujawnienie tego prawa w księdze wieczystej oznacza, że poprzedni właściciel utracił roszczenie domagania się zwrotu wywłaszczonej nieruchomości nawet jeśli nieruchomość ta nie została wykorzystana na cel wywłaszczenia, cytując na poparcie swego stanowiska orzecznictwo sądów administracyjnych (wyroki NSA z: 11.2.2015 r. I OSK 1122/13; 20.4.2011 r. I OSK 904/10; 28.7.2009 r. I OSK 648/08; wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w: Gdańsku z 24.9.2014 r. II SA/Gd 252/14; Krakowie z 20.1.2016 r. II SA/Kr 1417/15). W ocenie Prezydenta, badanie merytorycznych przesłanek określonych w art. 136 ust. 3 w zw. z art. 137 ust. 1 ugn jest zbędne, gdyż wyłączenie roszczenia o zwrot określone w art. 229 ugn stanowi samodzielną negatywną przesłankę zwrotu.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
