Wyrok NSA z dnia 9 marca 2022 r., sygn. II OSK 1091/19
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Robert Sawuła Sędzia del. WSA Agnieszka Wilczewska - Rzepecka Protokolant starszy asystent sędziego Tomasz Bogdan Godlewski po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2022 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej R. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 listopada 2018r., sygn. akt VII SA/Wa 566/18 w sprawie ze skargi R. B. na postanowienie Ministra Zdrowia z dnia [...] grudnia 2017r., znak [...] w przedmiocie oddalenia zgłoszonych zarzutów oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 7 listopada 2018 r., VII SA/Wa 566/18, oddalił skargę R. B. na postanowienie Ministra Zdrowia z dnia [...] grudnia 2017 r. w przedmiocie oddalenia zgłoszonych zarzutów.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Zaskarżonym postanowieniem Minister Zdrowia na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (j.t.Dz.U.2016.23 ze zm.; dalej k.p.a.) oraz art. 18 w zw. z art. 34 § 5 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (j.t.Dz.U.2016.599 ze zm.; dalej u.p.e.a.), po rozpatrzeniu zażalenia R. B. na postanowienie Wojewody Wielkopolskiego z [...] listopada 2017 r. oddalające zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym wobec R. B. o poddanie małoletniej córki L. B. obowiązkowym szczepieniom ochronnym, utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji.
Skargę na to postanowienie wniósł R. B., domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia i poprzedzającego go postanowienia organu I instancji.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę.
Zdaniem Sądu, zaskarżone orzeczenie Ministra Zdrowia odpowiada prawu. Organ ten, działając na skutek zażalenia na postanowienie o oddaleniu wniesionych przez skarżącego zarzutów dotyczących prowadzonego wobec niego postępowania egzekucyjnego, ponownie zarzuty te poddał ocenie, biorąc pod uwagę tryb uregulowany w art. 34 u.p.e.a. W konsekwencji organ, w ocenie Sądu, wydał prawidłowe rozstrzygnięcie. Stanowisko skarżącego dotyczące naruszenia art. 29 u.p.e.a., poprzez niezbadanie dopuszczalności egzekucji administracyjnej, która zdaniem skarżącego była niedopuszczalna ze względu na brak uprawnień Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego oraz nieistnienie obowiązku, jest w ocenie Sądu całkowicie chybione. Zgodnie z art. 5 pkt 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, do jej zadań należy ustalanie zakresów i terminów szczepień ochronnych oraz sprawowanie nadzoru w tym zakresie. Przepis ten przyznaje organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej pozycję wierzyciela - uprawnionego do żądania wykonania obowiązku poddania się obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu – art. 1a pkt 13 u.p.e.a. Zgodnie bowiem z art. 5 § 1 pkt 2 tej ustawy, uprawnionym do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązków wynikających bezpośrednio z przepisów prawa jest organ lub instytucja bezpośrednio zainteresowana w wykonaniu przez zobowiązanego obowiązku albo powołana do czuwania nad wykonaniem obowiązku. Nadto, w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, że obowiązek poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym wynika z mocy prawa, nie ma zatem podstawy prawnej do jego konkretyzacji w formie decyzji administracyjnej.
Odnosząc się do wymagalności będącego przedmiotem niniejszego postępowania obowiązku Sąd wskazał, że zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (j.t.Dz.U.2016.1866 ze zm.; dalej u.z.z.z.), wykonanie obowiązkowego szczepienia ochronnego jest poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego. Każdorazowo musi to być badanie kwalifikacyjne aktualne, wykonane w czasie nieprzekraczającym 24 godzin przed szczepieniem (art. 17 ust. 3 u.p.e.a.). W przypadku, gdy lekarskie badanie kwalifikacyjne daje podstawy do długotrwałego odroczenia obowiązkowego szczepienia ochronnego, lekarz kieruje osobę objętą obowiązkiem szczepienia ochronnego do konsultacji specjalistycznej (art. 17 ust. 5 u.p.e.a.). Powyższych uregulowań nie można rozumieć inaczej niż w ten sposób, że obowiązek poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym oznacza również obowiązek poddania się lekarskim badaniom kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego na podstawie art. 17 ust. 2 ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych. Nie można zatem skutecznie podnosić zarzutu braku wymagalności obowiązku poddania się obowiązkowym szczepieniom, wskazując na brak badania kwalifikacyjnego wynikający wyłącznie z faktu niestawiennictwa w podmiocie leczniczym. Konieczność wykonania takiego badania bezpośrednio przed wykonaniem szczepienia sprawia, że odmowa wzięcia w nim udziału uniemożliwia wykonanie szczepienia. Jest zatem w istocie odmową poddania się obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu. Sąd podniósł, że system szczepień ochronnych jest tak skonstruowany, że bez badania kwalifikacyjnego nie jest możliwe wykonanie szczepienia. Taka konstrukcja ma zabezpieczyć podmiot poddawany procedurze uodpornienia właśnie przed ewentualnymi niepożądanymi następstwami (których to obawia się skarżący), jakie mogą wyniknąć z podania szczepionki osobie o niekorzystnym w danej chwili stanie zdrowia. Badanie kwalifikacyjne ma ograniczyć do minimum możliwość podania szczepionki osobie, która nie powinna jej w tym momencie otrzymać. Wobec powyższego za bezzasadny Sąd uznał zarzut naruszenia art. 124 § 2 k.p.a. poprzez zaniechanie wyjaśnienia, czy dziecko skarżącego ma problemy zdrowotne uniemożliwiające wykonanie obowiązkowego szczepienia. W aktach sprawy nie ma żadnego dokumentu, z którego wynikałoby, że skarżący przystąpił do badań kwalifikacyjnych poprzedzających szczepienie małoletniej córki.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
