Wyrok SN z dnia 16 października 2020 r., sygn. V CSK 609/18

1. Nie ma jednak podstaw do identyfikowania zubożenia ze szkodą jako przesłanką determinującą odpowiedzialność odszkodowawczą (art. 361 § 2 k.c.). Szkoda (uszczerbek majątkowy) może bowiem obejmować zarówno faktyczną stratę, jak i utracony zysk, natomiast zasadniczą przesłanką powstania roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia jest właśnie uzyskanie przez bezpodstawnie wzbogaconego „korzyści majątkowej” (art. 405 k.c.). Przy określaniu elementów takiej korzyści nie można odwoływać się do dogmatyczno-prawnej konstrukcji szkody. Jeżeli bowiem zakres ustalonego uszczerbku majątkowego determinuje zakres obowiązku kompensacyjnego odpowiedzialnego za szkodę, to u podstaw odpowiedzialności na podstawie art. 405 k.c. leżą już względy natury restytucyjnej, tj. konieczność zwrotu bezpodstawnie zubożonemu elementu majątkowego, transferowanego do majątku innej osoby bez podstawy prawnej. W konsekwencji roszczenie bezpodstawnie zubożonego o zwrot korzyści nie obejmuje utraconej korzyści w rozumieniu art. 361 § 2 k.c.

2. Zbieg roszczeń odszkodowawczych ex contractu z roszczeniami z bezpodstawnego wzbogacenia należy co do zasady wyłączyć, istnienie bowiem stosunku umownego uzasadnia dochodzenie roszczeń opartych na odpowiedzialności kontraktowej uwzględniających ich szczególny kontekst normatywny.

3. Fruktyfikacja cudzego dobra, czyli użycie cudzej rzeczy, a także jej eksploatacja jest objęta hipotezą (a co za tym idzie dyspozycją) bezpodstawnego wzbogacenia. Rzecz jednak w tym, że korzystanie z cudzej rzeczy po zakończeniu stosunku umownego uznaje się za wypadek regulowany przepisami art. 224 i nast. kodeksu cywilnego, co wyłącza reżim bezpodstawnego wzbogacenia.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Władysław Pawlak (przewodniczący)

SSN Monika Koba (sprawozdawca)

‎SSN Paweł Grzegorczyk

w sprawie z powództwa B. Sp. z o.o. w B. przeciwko E. S.A. w O. ‎o zapłatę, ‎po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 7 października 2020 r., ‎skarg kasacyjnych: powódki i pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) ‎z dnia 19 lipca 2018 r., sygn. akt I AGa (...),

Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

• Codzienne aktualności prawne
• Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
• Bogatą bibliotekę materiałów wideo
• Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty

Zamów teraz Masz już konto? Zaloguj się