Wyrok NSA z dnia 16 grudnia 2002 r., sygn. II SA/Ka 88/01
Żaden przepis prawa nie zakazuje wprost używania przez pracowników w pracy wrotek lub innego podobnego sprzętu służącego szybkiemu przemieszczaniu się. Dopuszczalność wyposażenia pracowników w tego typu sprzęt może być jednak oceniana z punktu widzenia ciążącego na pracodawcy generalnego obowiązku zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
UZASADNIENIE
Inspektor pracy Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w K. aktem z 2 października 2000 r. nakazał A.P. spółce z o.o. m.in. wyposażenie pracownic hali sprzedaży, zatrudnionych przy pracach pomocniczych, w obuwie robocze spełniające wymagania polskich norm, w miejsce dotychczasowego sprzętu sportowego /łyżworolki/. Inspektor powołał się, w tym zakresie, na przepis art. 9 pkt 1 i 2 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy /Dz.U. 1985 nr 54 poz. 276 ze zm./ oraz art. 207 par. 2 i art. 237[7] Kodeksu pracy.
W odwołaniu A.P. spółka z o.o. wniosła o uchylenie nakazu inspektora pracy w części dotyczącej punktu 4 /wyposażenia pracownic w obuwie robocze/. Zarzucił, że przepisy Kodeksu pracy są normami ogólnymi, a w związku z tym trudno jest ustalić, jakimi względami kierował się inspektor pracy. Podniósł, iż podczas kontroli został popełniony błąd w ustaleniach faktycznych. Kontrolowane pracownice są zatrudnione na stanowiskach kasjerów. Do ich obowiązków należy praca bezpośrednio przy kasie, a także tzw. serwis kasjerski, czyli sprawdzanie wszelkich niezgodności cen w kasach i na wyeksponowanym towarze, sprawdzanie i dostarczanie kodów kreskowych towarów w razie ich braku. Ten zakres czynności wykonują poruszając się na wrotkach, przy czym świadomie godzą się na taki charakter pracy. Poruszają się na wrotkach, tj. na butach na czterech kołach w ułożeniu poprzecznym po dwa z tyłu i z przodu, a nie jak stwierdza inspektor, na łyżworolkach. Inspektor nie wskazał jakich polskich norm nie spełniają używane wrotki. Zdaniem odwołującego się, brak jest jakiejkolwiek normy prawnej, która zakazywałaby stosowania wrotek, jako obuwia specjalistycznego przy wykonywaniu serwisu kasjerskiego. Takiego zakazu nie stanowi art. 207 par. 2 Kp. Pracodawca gotów jest, w celu zapewnienia bezpieczeństwa, stosować wszelkie normy i wymogi związane z taką formą świadczenia pracy i dostosować się do zasad bezpieczeństwa w tym zakresie. Jednak inspektor pracy nie wskazał jakie normy nie zostały zachowane lub też naruszone, a także nie wskazał jakie zasady są obowiązujące w tym zakresie.
Decyzją z 20 listopada 2000 r. okręgowy inspektor pracy w K. utrzymał w mocy nakaz I instancji. Stwierdził, że zgodnie z przepisem art. 237[9] par. 1 Kp, pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez odpowiednich środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego. Praca pracownic wykonujących czynności pomocnicze w stosunku do kasjerek wymaga ciągłego przemieszczania się, w tym wykonywania drobnych prac transportowych. Pod pojęciem "ręcznych prac transportowych" /rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 14 lutego 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych - Dz.U. nr 26 poz. 313/ rozumie się każdy rodzaj transportowania lub podnoszenia przedmiotów, ładunków lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników. Organizując prace transportowe, należy uwzględnić warunki ergonomii pracy, w tym eliminować ryzyko urazów. Obuwia roboczego dotyczy norma PN-82/C-94/70. Obuwie takie musi posiadać właściwości ochronne i użytkowe. Łyżworolki i wrotki są ujęte w PKWiU jako sprzęt sportowy, natomiast w klasyfikacji SWW jako zabawki - sprzęt i przybory sportowe z metalu. Organ odwoławczy zaznaczył, że rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bhp /Dz.U. 1997 nr 129 poz. 844/ nie przewiduje możliwości wykonywania pracy w formie jeżdżącej. Stan taki nie może być akceptowany w świetle przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie prac wzbronionych kobietom /Dz.U. nr 114 poz. 545/ - bez uprzednio ustalonego wydatku energetycznego. Przepisy te zakazują zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych, związanych z wysiłkiem fizycznym i przekroczeniem 5.000 kJ/zmianę roboczą wydatku energetycznego. Nadto, w myśl przepisów załącznika nr 1 do rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników /Dz.U. 1996 nr 69 poz. 332/, praca fizyczna z wydatkiem energetycznym na pracę powyżej 2 kcal/min dla kobiet wymaga przeprowadzenia szczególnego rodzaju badań lekarskich. Posadzki w hipermarketach są gładkie - najbardziej niebezpieczne ze względu na brak tzw. tarcia suchego między posadzką a spodem obuwia. Odpowiedni dobór materiału i konstrukcja rzeźby podeszwy ma powodować wzrost współczynnika tarcia, natomiast stosowanie wrotek czy też łyżworolek stwarza m.in. ryzyko zawodowe, gdyż umożliwia występowanie niepożądanych zdarzeń związanych z pracą /par. 2 pkt 7 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp/, stwarza zagrożenia w środowisku pracy, mogące spowodować wypadek lub chorobę /par. 2 pkt 13 ww. rozporządzenia/. Powyższe stanowisko jest, jak wskazał organ odwoławczy, zgodne z opinią wyrażoną przez Centralny Instytut Ochrony Pracy - Zakład Ochron Osobistych w Łodzi.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
