Wyrok SN z dnia 16 czerwca 2021 r., sygn. III PSKP 20/21
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dawid Miąsik (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Piotr Prusinowski
SSN Krzysztof Rączka
w sprawie z powództwa Banku (…) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko A. I. o odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 16 czerwca 2021 r., skargi kasacyjnej pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 31 października 2018 r., sygn. akt III APa (…),
1. oddala skargę kasacyjną,
2. nie obciąża pozwanej kosztami zastępstwa procesowego powódki,
3. przyznaje radcy prawnemu P.L. od Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w (…) kwotę 1350 (tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu kasacyjnym.
Uzasadnienie
Bank (…) S.A. w W. (powód) pozwem z 21 lipca 2014 r., skierowanym przeciwko A. I. (pozwana) wniósł o zasądzenie kwoty 260.000 koron duńskich wraz z ustawowymi odsetkami.
Wyrokiem z 25 kwietnia 2018 r. VI P (…) Sąd Okręgowy w S. zasądził od pozwanej dochodzoną przez powoda kwotę wraz z ustawowymi odsetkami i obciążył pozwaną kosztami procesu.
Sąd Okręgowy ustalił, że pozwana od 1 października 1992 r. była zatrudniona u powoda na stanowiskach, związanych z obrotem gotówkowym (stażysta, kasjer walutowy, skarbnik, kasjer główny). Pozwana podpisała z powodem umowę o indywidualnej odpowiedzialności materialnej, mocą której powód powierzył pozwanej krajowe i zagraniczne znaki pieniężne, papiery wartościowe oraz inne wartości przyjęte przez kasjera w czasie obowiązywania umowy. Pozwana ponosiła odpowiedzialność materialną za ilość, ale także autentyczność i prawną ważność obiegową przyjmowanych wartości. Z dniem 1 maja 2009 r. pozwanej powierzono stanowisko głównego kasjera, zaś w dniu 20 grudnia 2010 r. strony zawarły porozumienie, mocą którego pozwana została zatrudniona na stanowisku głównego specjalisty z funkcją kasjero-dysponenta, przy czym pozwana nadal wykonywała obowiązki głównego kasjera.
W oddziale, w którym zatrudniona była pozwana, dokonuje się od wielu lat obrotu gotówkowego w postaci tak zwanych pakietów zamkniętych. Środki finansowe w pakietach nie podlegają przeliczeniu przez kasjera. Obowiązkiem kasjera jest przyjęcie pakietu, sprawdzenie znajdujących się na kopercie zapisów z zapisami na złożonym wraz z pakietem bankowym dowodzie wpłaty, potwierdzenie wypłaty na dowodzie i zwrócenie klientowi jednego z dwóch egzemplarzy tego dokumentu oraz zaksięgowanie dokonanej wypłaty. Wykluczone jest oddanie klientowi podstemplowanego dowodu wpłaty bez upewnienia się, czy złożył on pakiet, jak też bez sprawdzenia, czy dane na pakiecie odpowiadają danym w dokumencie. Takie zasady postępowania z pakietami zamkniętymi były znane wszystkim kasjerom, w tym pozwanej. Obrót finansowy z wykorzystaniem pakietów zamkniętych dotyczył wyłącznie klientów posiadających w tym zakresie odrębne umowie z bankiem. Do obsługi tego rodzaju klienta wyznaczona była pozwana oraz drugi pracownik. W dniu 1 sierpnia 2013 r. około godziny 16:25 J.W. (wspólnik kantoru walut „J.”) przyszedł do oddziału banku z kolejną wpłatą w postaci zamkniętych pakietów. Pakiety przekazał pozwanej na sali kasowej w zamkniętym plecaku, w którym je przyniósł. Oprócz plecaka wręczył pozwanej kilka dowodów wpłat. Pozwana położyła otrzymane od klienta dowody wpłat – bez zapoznania się z ich treścią, a nawet bez ich przeliczenia lub spojrzenia, czy w ogóle zostały wypełnione – na biurku, plecak położyła obok biurka, a w niespełna 2 minuty później, nie otwierając go, zaniosła do skarbca. Pozwana zostawiła plecak w skarbcu, nie sprawdzając jego zawartości. Po powrocie ze skarbca pozwana przystąpiła do księgowania wpłat kantoru „J.” w oparciu o dowody wpłat przekazanej przez klienta, a pozostawione wcześniej na biurku. Po wykonaniu tych czynności odłożyła przygotowane dla J.W. dokumenty, w tym bankowe dowody wpłat na bok i przystąpiła do zwykłej obsługi klientów. O godzinie 17:50 stawił się przy jej stanowisku kasowym ponownie J.W. Przekazał pozwanej reklamówkę z zawartością, do której pozwana nie zajrzała oraz 2 dowody wpłat, które pozwana podstemplowała i mu oddała. Wówczas pozwana przekazała także klientowi zostawione przez niego przy poprzedniej wizycie dowody wpłat. Następnie około godziny 17:53 pozwana weszła do skarbca i w niespełna 3 minuty później wyszła z plecakiem J.W., który przekazała mu na zapleczu. W plecaku znajdowało się wypłata gotówkowa w złotówkach. Wypłata ta przy księgowaniu została oznaczona jako zamknięta, jednak w istocie nie spełniała wymogów odpowiadających wypłacie zamkniętej. Kolejnego dnia pozwana stwierdziła brak pakietu obejmującego wpłatę w koronach duńskich wysokości 260.000 koron duńskich, która to wpłata została poprzedniego dnia zaksięgowana na koncie firmowym właściciela kantoru „J.”. W dniu 2 sierpnia 2013 r., do momentu ujawnienia braku pakietu, pozwana nie była jedyną osobą, mającą dostęp do skarbca. Do skarbca wchodzili także kierownik R.K., dyrektor A.M. oraz inni kasjerzy przynoszący odwózki lub biorący środki na zasilenie. Już po stwierdzeniu niedoboru pakietu ujawniły się nieprawidłowości w funkcjonowaniu monitoringu w oddziale banku. Nie wszystkie zapisy monitoringu były archiwizowane. Braki w zapisie dotyczyły także dnia poprzedzającego ujawnienie braku pakietu z koronami duńskimi. Pozwana w dniu 21 sierpnia 2013 r. otrzymała od pracodawcy datowane na 20 sierpnia pisemne oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Przyczyną rozwiązania umowy o pracę było naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych przez złamanie procedur bankowych dotyczących obrotu gotówkowego, do którego doszło w trakcie realizacji spłat i wypłat dla kantoru „J.”.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
