Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie rezygnującej z zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, jeżeli czynności opiekuńcze wykluczają możliwość prowadzenia działalności zawodowej, nawet jeśli istnieją inne osoby zobowiązane do alimentacji podopiecznego. Decyzja o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego powinna być podejmowana na podstawie aktualnej, indywidualnie

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeśli osoba wymagająca opieki ma zobowiązanego do jej alimentacji w pierwszej kolejności, który nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Przy ocenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego organy administracji i sądy muszą dokładnie zbadać, czy zakres sprawowanej opieki nad osobą niepełnosprawną rzeczywiście uniemożliwia podjęcie przez opiekuna jakiejkolwiek aktywności zawodowej (art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych).

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, niezależnie od faktycznej zdolności do opieki przez współmałżonka.

Przy przyznawaniu świadczenia pielęgnacyjnego kluczowe jest ustalenie bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy rezygnacją z zatrudnienia a sprawowaniem stałej opieki, niezależnie od potencjalnych możliwości wsparcia ze strony rodzeństwa, jeśli faktycznie to wnioskodawca sprawuje pełną opiekę nad osobą niepełnosprawną.

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia przysługuje tylko osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny wobec osoby wymagającej opieki, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Sam fakt sprawowania opieki przez bliskiego krewnego, który nie ma obowiązku alimentacyjnego, nie jest wystarczający do przyznania tego świadczenia. Teza od Redakcji

Nie można uzależniać przyznania świadczenia pielęgnacyjnego od wykazania obiektywnej niemożliwości zapewnienia opieki przez innych zobowiązanych do alimentacji członków rodziny; przesłanką jest bezpośredni związek rezygnacji z pracy z koniecznością osobistego sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną. Teza od Redakcji

Dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego istotne jest istnienie rzeczywistej konieczności sprawowania opieki, uniemożliwiającej podjęcie zatrudnienia. W przypadku zbiegu uprawnień do świadczeń należy umożliwić wnioskodawcy dokonanie wyboru świadczenia, informując go o takiej możliwości, niezależnie od tego, czy jest reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika. Teza od Redakcji

Pobieranie specjalnego zasiłku opiekuńczego przez osobę sprawującą opiekę uniemożliwia jednoczesne przyznanie tej osobie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Teza od Redakcji

W przypadku osób wymagających opieki pozostających w związku małżeńskim, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego może być przyznane jedynie wtedy, gdy współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Teza od Redakcji

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje wyłącznie w sytuacji, gdy zakres i charakter opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny uniemożliwia podjęcie jakiejkolwiek pracy zarobkowej. Sam fakt opieki nad osobą niepełnosprawną nie stanowi podstawy do przyznania tego świadczenia, jeśli opieka nie wyklucza możliwości podjęcia zatrudnienia. Teza od Redakcji

Sytuacja, w której strona musi definitywnie zrezygnować z przyznanego już świadczenia przed otrzymaniem decyzji przyznającej korzystniejsze świadczenie, stawia wnioskodawcę w trudnej sytuacji niepewności i obawy o uzyskanie nowego świadczenia. Organy administracji powinny podejmować takie działania, aby umożliwić stronie wybór korzystniejszego świadczenia, zapewniając, że nie dojdzie do kumulatywnego

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje opiekunowi osoby niepełnosprawnej, który zawiesił prawo do emerytury, ponieważ zawieszenie to eliminuje negatywną przesłankę uzyskania świadczenia przewidzianą w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych. Teza od Redakcji

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia wymaga ustalenia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy niepodejmowaniem pracy a koniecznością stałej opieki nad osobą niepełnosprawną; oceny tej należy dokonywać na datę składania wniosku o świadczenie, a nie na podstawie uprzedniej historii zawodowej. Teza od Redakcji

Zwołując się na obowiązującą ustawę oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego, wywiązywanie się z obowiązków alimentacyjnych poprzez sprawowanie opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, nie może być z góry wykluczone jedynie na podstawie osiągnięcia przez wnioskodawcę pewnego wieku (np. 75 lat) i pobieranej emerytury.

W celu przyznania świadczenia pielęgnacyjnego konieczne jest wykazanie, że jedyną przyczyną rezygnacji z zatrudnienia była konieczność sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną, a organy administracyjne są zobowiązane do oceny faktycznego charakteru i zakresu sprawowanej opieki, co nie oznacza naruszania ustaleń stanu zdrowia wynikających z orzeczenia o niepełnosprawności.

Zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych, osoba posiadająca ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy nie może pobierać świadczenia pielęgnacyjnego, chyba że zawiesi pobieranie renty. Teza od Redakcji

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje jedynie członkom rodziny zobowiązanym do alimentacji, a obowiązek alimentacyjny nie występuje między powinowatymi, co wyklucza możliwość przyznania świadczenia pielęgnacyjnego opiekunowi teściowej.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje osobie, której bliski krewny pozostaje w związku małżeńskim z osobą wymagającą opieki, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Rezygnacja z zatrudnienia lub niepodejmowanie pracy zarobkowej może uzasadniać przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego tylko wtedy, gdy konieczność sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym jest na tyle absorbująca, że obiektywnie uniemożliwia kontynuowanie lub podjęcie zatrudnienia. Teza od Redakcji