Wyrok SN z dnia 12 marca 2020 r., sygn. IV CSK 276/18
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Karol Weitz (przewodniczący)
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
SSN Agnieszka Piotrowska
w sprawie z powództwa K. N. i K. F. przeciwko S. M. i B. M. z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanych A. J. o ustalenie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 marca 2020 r., skargi kasacyjnej pozwanych od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 7 lutego 2017 r., sygn. akt V ACa (...),
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w (...), pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Powodowie K. F. i K. N. wnieśli o ustalenie, że pozwani B. M. i S. M. - jako nabywcy prawa własności nieruchomości położonej w O., stanowiącej niezabudowaną działkę o obszarze 6389 m2, nr ew. 134/14 na podstawie umowy z dnia 23 kwietnia 2012 r. - są zobowiązani wobec powodów w zakresie obowiązku rzeczowego, wynikającego z wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 4 kwietnia 2012 r. (sygn. akt I C (...)), mocą którego Sąd zobowiązał T. B. do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na powodów do wspólności ustawowej własności wymienionej nieruchomości za cenę 200 000 zł. W charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanych uczestniczył A. J. - następca prawny T. J.
Sąd Apelacyjny w (...) reformatoryjnym wyrokiem z dnia 27 maja 2014 r. oddalił powództwo uwzględnione wyrokiem Sądu Okręgowego w B. z dnia 22 października 2013 r. Wyrokiem z dnia 22 października 2015 r. Sąd Najwyższy uchylił powyższe orzeczenie do ponownego rozpoznania (sygn. akt IV CSK 14/15). Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny w (...) oddalił apelację pozwanych.
Podstawa faktyczna rozstrzygnięć Sądów obu instancji była zbieżna co do podstawowych okoliczności. Ustalono, że T. B. i T. J., będące z tytułu spadkobrania po E. B. współwłaścicielkami nieruchomości położonej w O., dla której prowadzono księgę wieczystą Kw nr (...), zawarły w dniu 27 sierpnia 2010 r. umowę zobowiązującą do zniesienia jej współwłasności poprzez podział w sposób oznaczony na załączonym planie. W dniu 29 września 2010 r. T. B., za wiedzą i zgodą T. J., zawarła w formie aktu notarialnego z K. F. i K. N. przedwstępną umowę sprzedaży niezabudowanej działki o obszarze ok. 6400 m, jaka miała powstać i przypaść jej w wyniku podziału działki nr ew. 134/24, wchodzącej w skład wskazanej nieruchomości, za cenę 200 000 zł w terminie do dnia 31 stycznia 2011 r. Zbywczyni zobowiązała się ponadto do dokonania działu spadku i zniesienia współwłasności nieruchomości w sposób wskazany w umowie z dnia 27 sierpnia 2010 r. W dniu 28 października 2010 r. T. B. zawarła z B. M. i S. M. kolejną przedwstępną umowę sprzedaży, tym razem dotyczącą % udziału we współwłasności nieruchomości objętej księgą wieczystą Kw nr (...). T. B. w dniu 31 stycznia 2011 r. odmówiła zawarcia umowy przyrzeczonej z K. F. i K. N., którzy w tym samym dniu wnieśli powództwo o zobowiązanie jej i T. J. do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu własności. T. B. i T. J. wszczęły postępowanie o dział spadku po E. B., zakończone postanowieniem z dnia 24 lutego 2011 r., którym Sąd na ich zgodny wniosek przyznał sporną nieruchomość T. J. (sygn. akt II Ns (...)). Orzeczenie to uprawomocniło się z dniem 18 marca 2011 r. W dniu 30 czerwca 2011 r. założono księgę wieczystą Kw nr (...) dla odłączonej działki nr ew. 134/34, o powierzchni 6389 m Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2012 r. zobowiązał pozwaną T. B. do złożenia oświadczenia o treści: "Ja, T. B., przenoszę na K. F. i K. N. własność nieruchomości położonej w O., stanowiącej niezabudowaną działkę o obszarze 6389 m o numerze 134/34, dla której Sąd Rejonowy w B. X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...) za kwotę 200.000 zł" (sygn. akt I C (...)). Wyrok ten uzyskał prawomocność z dniem 25 kwietnia 2012 r. W dniu 23 kwietnia 2012 r. T. J. zawarła z pozwanymi B. i S. M. umowę sprzedaży nieruchomości objętej obecnie księgą wieczystą Kw nr (...). Wniosek K. F. i K. N. o ujawnienie ich w dziale II wskazanej księgi wieczystej jako współwłaścicieli, na podstawie wyroku z dnia 4 kwietnia 2012 r. (sygn. akt IC (...)), został oddalony postanowieniem Sądu Rejonowego w B. z dnia 22 czerwca 2012 r. Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 11 grudnia 2013 r. (sygn. akt IV CSK 687/13) oddalił skargę kasacyjną K. F. i K. N. od postanowienia oddalającego ich skargę o wznowienie postępowania w sprawie o dział spadku, wyrażając pogląd o skutku rzeczowym wyroku z dnia 4 kwietnia 2012 r. (sygn. akt I C (...)). Pozwani B. M. i S. M. w toku obecnego postępowania przenieśli własność nieruchomości na rzecz córki K. M., która powiadomiona o toczącym się postępowaniu nie wstąpiła w miejsce pozwanych jako zbywców. W dziale III ksiąg wieczystych Kw nr (...) i Kw nr (...) dokonywano w różnym czasie wpisów roszczeń stron, informacji o toczących się postępowaniach, zakazie zbywania nieruchomości oraz wzmianek.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
