Wyrok SN z dnia 3 października 2019 r., sygn. I CSK 296/18
1. Pojęcie "sumy odpowiedniej", użyte w art. 445 § 1 k.c, ma charakter niedookreślony, co jednak nie oznacza, iż nie istnieją i nie są możliwe do odkodowania kryteria, jakimi każdorazowo powinien kierować się sąd, przyznając zadośćuczynienie.
2. Krzywda oraz przyznane z powodu jej wyrządzenia poszkodowanemu zadośćuczynienie z natury rzeczy nie mogą być ustalone w sposób ścisły, tj. jako dające się precyzyjnie przeliczyć na określoną wartość wymierną w pieniądzu. Szkoda niemajątkowa w postaci cierpień fizycznych i krzywdy moralnej pozostają trudno wymierne. Z tej przyczyny ich ustalenie, w tym w przypadku zadośćuczynienia określenie należnej pokrzywdzonemu sumy pieniężnej, każdorazowo należy do sądu meriti. Nie istnieją i nie jest możliwe ustalenie precyzyjnych kryteriów ustawowych w tym zakresie, tj. pozwalających na wymierzenie majątkowej wartości odpowiadającej rozmiarowi doznanej krzywdy. Nie jest możliwe zatem w szczególności stworzenie ani stosowanie swoistego szablonu kryteriów i skali wartości, według których należałoby ustalać ad casum wartość krzywdy, a w konsekwencji wysokość należnego zadośćuczynienia.
3. Zadośćuczynienie w żadnym wypadku, w tym w okolicznościach, o których stanowi art. 445 § 1 k.c, nie może - właśnie ze względu na swoją kompensacyjną funkcję - być sposobem uzyskania dochodu w tym sensie, iż nie powinno skutkować wzbogaceniem poszkodowanego w związku ze zdarzeniem, które uzasadniało przyznanie odszkodowania.
4. Ocena rozmiaru krzywdy należy do swobodnego uznania sędziowskiego i w ramach kontroli kasacyjnej podważenie jej jest możliwe tylko wówczas, gdy określając wysokość zadośćuczynienia, sąd ewidentnie naruszył zasady ustalania tego zadośćuczynienia, w konsekwencji czego zasądzone zadośćuczynienie jest w sposób oczywisty niewspółmierne do doznanej krzywdy.
5. Nie można uznać za trafne odwołania się do wartości liczbowej procentowego ustalenia uszczerbku na zdrowiu. Ta bowiem nie jest jedynym, a nawet nie może być uznana za decydujący czynnik rozstrzygający o rozmiarze krzywdy, a w konsekwencji również wysokości zadośćuczynienia. Kryterium subiektywne (odwołujące się do okoliczności sprawy i indywidualnych doznań poszkodowanego) nie wyklucza odwołania się do podobieństw w zakresie wysokości przyznawanych zadośćuczynień w podobnych sprawach. Dopuszczalność ustalania wysokości świadczenia odszkodowawczego na podstawie rozstrzygnięć w podobnych sprawach wiąże się z postulatem zachowania i dbałości o jednolitość orzecznictwa sądowego oraz kierowanie się zasadami sprawiedliwości oraz równości wobec prawa.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
