03.04.2019 Kadry i płace

Wyrok SN z dnia 3 kwietnia 2019 r., sygn. II UK 563/17

Sygn. akt II UK 563/17

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Halina Kiryło (przewodniczący)
‎SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)
‎SSN Andrzej Wróbel

w sprawie z wniosku E. S.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych […] Oddział w W.
‎z udziałem Fundacji […] z siedzibą w W.
‎o podleganie ubezpieczeniom społecznym,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 3 kwietnia 2019 r.,
‎skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
‎z dnia 13 czerwca 2017 r., sygn. akt III AUa […],

oddala skargę kasacyjną.

UZASADNIENIE

Zakładu Ubezpieczeń Społecznych […] Oddział w W. decyzją z dnia 18 czerwca 2013 r., nr […], stwierdził w punkcie 1., że E. S. od 17 grudnia 2012 r. nie podlega ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu) z tytułu zgłoszenia do ubezpieczeń przez płatnika składek Fundację „[…]”; w punkcie 2. zobowiązał płatnika składek Fundację „[…]” do złożenia korekt dokumentów zgłoszeniowych oraz rozliczeniowych za okres od grudnia 2012 r. za E. S. w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie od tych decyzji złożyła E. S..

Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z 22 stycznia 2015 r., VII U […], oddalił odwołanie. Sąd ustalił, że 1 kwietnia 2009 r. aktem notarialnym Repetytorium A nr […] powołana została Fundacja „[…]” z siedzibą w W.. W postanowieniach statutu przewidziano w szczególności, że członkowie zarządu Fundacji mogą z tytułu pełnienia swoich funkcji pobierać wynagrodzenie. Fundacja została zarejestrowana 30 kwietnia 2009 r. Na stanowisko prezesa Fundacji powołany został M. S., natomiast na funkcję wiceprezesa - jego żona, odwołująca się E. S.. W dniu 17 grudnia 2012 r. odwołująca się, będąc w drugim miesiącu ciąży, zawarła umowę o pracę z Fundacją „[…]” z siedzibą w W.. Została zatrudniona na czas nieokreślony na stanowisku wiceprezesa - dyrektora zarządzającego w wymiarze pełnego etatu z wynagrodzeniem ustalonym na kwotę 14.000 zł brutto. W imieniu Fundacji umowę o pracę zawarł z odwołującą się jej mąż, prezes zarządu Fundacji, który dodatkowo miał nadzorować wykonywanie przez nią pracy. Do obowiązków odwołującej się należało: prowadzenie spraw związanych z bieżącą działalnością Fundacji, określanie szczegółowych kierunków działania, realizacja celów statutowych, opracowywanie porozumień o współpracy z innymi organizacjami i instytucjami, występowanie z inicjatywą uchwałodawczą oraz opracowywanie projektów uchwał i innych aktów normatywnych w tym regulaminów, koordynowanie projektów realizowanych przez Fundację wskazanych przez Zarząd, w szczególności rozliczenie projektów, przygotowanie ofert i scenariuszy, współpraca z mediami, koordynacja pracy woluntarystycznej, zarządzanie kalendarzem wydarzeń, negocjowanie ofert z podwykonawcami. Odwołująca się przed zatrudnieniem w Fundacji czynności przewidziane w zakresie jej obowiązków wykonywała społecznie. Poza odwołującą się Fundacja nie zatrudniała wcześniej ani później innych pracowników. Odwołująca się pracowała w Fundacji od dnia 17 grudnia 2012 r. do dnia 21 stycznia 2013 r., a następnie przebywała na zwolnieniu lekarskim spowodowanym stanami lękowo-depresyjnymi aż do lipca 2013 r., kiedy urodziła dziecko. Płatnik składek zgłosił odwołującą się do ubezpieczeń społecznych 20 grudnia 2012 r., z podstawą wymiaru składki obliczoną od kwoty wynagrodzenia, tj. od 14.000 zł brutto. W związku z tym zgłoszeniem organ rentowy w dniu 10 kwietnia 2013 r. wszczął postępowanie wyjaśniające i w dniu 18 czerwca 2013 r. wydał zaskarżoną decyzję. Sąd ustalił, ponadto, że M. S. podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej (pod nazwą V.), jak też z Fundacji pobierał wynagrodzenie na  podstawie zawieranych umów o dzieło. Umowy o dzieło pomiędzy Fundacją a M. S. podpisywał M. S. działając jako prezes zarządu Fundacji oraz odwołująca się jako Wiceprezes Fundacji. Na podstawie dowodów z  opinii biegłego sądowego specjalisty ginekologa oraz biegłego sądowego specjalisty psychiatry, Sąd Okręgowy ustalił, że odwołująca się z przyczyn ginekologicznych oraz związanych z ciążą była zdolna do pracy w dniu 17 grudnia 2012 r., jak też nie występowały przesłanki do orzekania z tego tytułu długotrwałych zwolnień lekarskich od 21 stycznia 2013 r. do końca ciąży. Ciąża odwołującej się miała przebieg prawidłowy. Natomiast potwierdzono, że odwołująca się leczyła się u psychiatry z powodu zaburzeń lękowo-depresyjnych niespełna miesiąc (tj. od 24 października 2012 r. do 16 listopada 2012 r.) i z tej przyczyny otrzymała zwolnienie lekarskie za okres od 4 października 2012 r. do 14 grudnia 2012 r. W ramach leczenia nie uzyskano poprawy stanu zdrowia ubezpieczonej. Zdaniem Sądu, dokumenty pracownicze dotyczące zatrudnienia ubezpieczonej w Fundacji zostały przygotowane wyłącznie w celu uzyskania przez nią nienależnego świadczenia z ubezpieczeń społecznych i nie można stwierdzić na ich podstawie, że praca na rzecz płatnika składek była faktycznie świadczona, w konsekwencji uznał, że umowa zawarta pomiędzy stronami miała charakter pozorny, gdyż materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie dał podstaw do przyjęcia, że ubezpieczona faktycznie świadczyła pracę na rzecz płatnika składek pod kierownictwem pracodawcy w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Zdaniem Sądu, umowa łącząca strony została zawarta wyłącznie w celu uzyskania nienależnych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

ikona kłódki
Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

  • Codzienne aktualności prawne
  • Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
  • Bogatą bibliotekę materiałów wideo
  • Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
Kup dostęp
Powiązane dokumenty