Wyrok SN z dnia 3 kwietnia 2019 r., sygn. II UK 563/17
1. Jeśli statut fundacji przewiduje odpłatne wykonywanie funkcji członka jej zarządu, to umowa o pracę z członkiem zarządu zawarta przez pełnomocnika fundacji lub innego członka zarządu (upoważnionego na podstawie uchwały podjętej przez organ kolegialny) jest ważna.
2. Wykonywanie obowiązków członka zarządu fundacji (osoby współzarządzającej fundacją), gdy to on decyduje o czasie, zakresie i sposobie wykonywania obowiązków, a jedyną determinantą jest podporządkowanie podejmowanych czynności statutowym celom, może być wykonywane również w oparciu o umowę o pracę.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Halina Kiryło (przewodniczący)
SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)
SSN Andrzej Wróbel
w sprawie z wniosku E. S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych [...] Oddział w W. z udziałem Fundacji [... ] z siedzibą w W. o podleganie ubezpieczeniom społecznym, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 3 kwietnia 2019 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 13 czerwca 2017 r., sygn. akt III AUa [...],
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych [...] Oddział w W. decyzją z dnia 18 czerwca 2013 r., nr [...], stwierdził w punkcie 1., że E. S. od 17 grudnia 2012 r. nie podlega ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu) z tytułu zgłoszenia do ubezpieczeń przez płatnika składek Fundację "[...]"; w punkcie 2. zobowiązał płatnika składek Fundację "[...]" do złożenia korekt dokumentów zgłoszeniowych oraz rozliczeniowych za okres od grudnia 2012 r. za E. S. w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie od tych decyzji złożyła E. S..
Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z 22 stycznia 2015 r., VII U [...], oddalił odwołanie. Sąd ustalił, że 1 kwietnia 2009 r. aktem notarialnym Repetytorium A nr[...] powołana została Fundacja "[...]" z siedzibą w W.. W postanowieniach statutu przewidziano w szczególności, że członkowie zarządu Fundacji mogą z tytułu pełnienia swoich funkcji pobierać wynagrodzenie. Fundacja została zarejestrowana 30 kwietnia 2009 r. Na stanowisko prezesa Fundacji powołany został M. S., natomiast na funkcję wiceprezesa - jego żona, odwołująca się E. S.. W dniu 17 grudnia 2012 r. odwołująca się, będąc w drugim miesiącu ciąży, zawarła umowę o pracę z Fundacją "[...]" z siedzibą w W.. Została zatrudniona na czas nieokreślony na stanowisku wiceprezesa - dyrektora zarządzającego w wymiarze pełnego etatu z wynagrodzeniem ustalonym na kwotę 14.000 zł brutto. W imieniu Fundacji umowę o pracę zawarł z odwołującą się jej mąż, prezes zarządu Fundacji, który dodatkowo miał nadzorować wykonywanie przez nią pracy. Do obowiązków odwołującej się należało: prowadzenie spraw związanych z bieżącą działalnością Fundacji, określanie szczegółowych kierunków działania, realizacja celów statutowych, opracowywanie porozumień o współpracy z innymi organizacjami i instytucjami, występowanie z inicjatywą uchwałodawczą oraz opracowywanie projektów uchwał i innych aktów normatywnych w tym regulaminów, koordynowanie projektów realizowanych przez Fundację wskazanych przez Zarząd, w szczególności rozliczenie projektów, przygotowanie ofert i scenariuszy, współpraca z mediami, koordynacja pracy woluntarystycznej, zarządzanie kalendarzem wydarzeń, negocjowanie ofert z podwykonawcami. Odwołująca się przed zatrudnieniem w Fundacji czynności przewidziane w zakresie jej obowiązków wykonywała społecznie. Poza odwołującą się Fundacja nie zatrudniała wcześniej ani później innych pracowników. Odwołująca się pracowała w Fundacji od dnia 17 grudnia 2012 r. do dnia 21 stycznia 2013 r., a następnie przebywała na zwolnieniu lekarskim spowodowanym stanami lękowo-depresyjnymi aż do lipca 2013 r., kiedy urodziła dziecko. Płatnik składek zgłosił odwołującą się do ubezpieczeń społecznych 20 grudnia 2012 r., z podstawą wymiaru składki obliczoną od kwoty wynagrodzenia, tj. od 14.000 zł brutto. W związku z tym zgłoszeniem organ rentowy w dniu 10 kwietnia 2013 r. wszczął postępowanie wyjaśniające i w dniu 18 czerwca 2013 r. wydał zaskarżoną decyzję. Sąd ustalił, ponadto, że M. S. podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej (pod nazwą V.), jak też z Fundacji pobierał wynagrodzenie na podstawie zawieranych umów o dzieło. Umowy o dzieło pomiędzy Fundacją a M. S. podpisywał M. S. działając jako prezes zarządu Fundacji oraz odwołująca się jako Wiceprezes Fundacji. Na podstawie dowodów z opinii biegłego sądowego specjalisty ginekologa oraz biegłego sądowego specjalisty psychiatry, Sąd Okręgowy ustalił, że odwołująca się z przyczyn ginekologicznych oraz związanych z ciążą była zdolna do pracy w dniu 17 grudnia 2012 r., jak też nie występowały przesłanki do orzekania z tego tytułu długotrwałych zwolnień lekarskich od 21 stycznia 2013 r. do końca ciąży. Ciąża odwołującej się miała przebieg prawidłowy. Natomiast potwierdzono, że odwołująca się leczyła się u psychiatry z powodu zaburzeń lękowo-depresyjnych niespełna miesiąc (tj. od 24 października 2012 r. do 16 listopada 2012 r.) i z tej przyczyny otrzymała zwolnienie lekarskie za okres od 4 października 2012 r. do 14 grudnia 2012 r. W ramach leczenia nie uzyskano poprawy stanu zdrowia ubezpieczonej. Zdaniem Sądu, dokumenty pracownicze dotyczące zatrudnienia ubezpieczonej w Fundacji zostały przygotowane wyłącznie w celu uzyskania przez nią nienależnego świadczenia z ubezpieczeń społecznych i nie można stwierdzić na ich podstawie, że praca na rzecz płatnika składek była faktycznie świadczona, w konsekwencji uznał, że umowa zawarta pomiędzy stronami miała charakter pozorny, gdyż materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie dał podstaw do przyjęcia, że ubezpieczona faktycznie świadczyła pracę na rzecz płatnika składek pod kierownictwem pracodawcy w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Zdaniem Sądu, umowa łącząca strony została zawarta wyłącznie w celu uzyskania nienależnych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
