Wyrok SN z dnia 24 lutego 2016 r., sygn. I CSK 67/15
1. Uprawnionemu do otrzymania zachowku przysługuje przeciwko spadkobiercy roszczenie o spełnienie świadczenia pieniężnego. Roszczenie o zachowek jest więc od początku długiem pieniężnym.
2. Przy założeniu, że zobowiązanie z tytułu zachowku ma charakter bezterminowy - powinno zostać ono spełnione po wezwaniu do jego spełnienia przez uprawnionego wierzyciela, gdy zobowiązany spadkobierca znał wszystkie obiektywnie istniejące okoliczności pozwalające mu racjonalne ocenić zasadność i wysokość zgłoszonego roszczenia z tytułu zachowku. Może więc to nastąpić także w dacie poprzedzającej chwilę wyrokowania. Od tej chwili występuje stan opóźnienia w rozumieniu art. 481 § 1 k.c., uprawniający wierzyciela do żądania zapłaty odsetek za czas opóźnienia.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Agnieszka Piotrowska
w sprawie z powództwa P. M. przeciwko A. W. o zachowek, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 24 lutego 2016 r.,skargi kasacyjnej pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 24 kwietnia 2014 r.,
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Powód P. M. wniósł o zasądzenie od pozwanej A. W. tytułem zachowku kwoty 500.000 zł z ustawowymi odsetkami.
Wyrokiem z dnia 29 maja 2013 r., Sąd Okręgowy w W. zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 205.334,20 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 marca 2009 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałej części.
Ustalił m.in., że J. M. zmarł w dniu 19 stycznia 2009 r. w W. Jego jedynym spadkobiercą ustawowym jest syn P. M. Postanowieniem z dnia 12 maja 2009 r., w sprawie o sygn. akt VI Ns .../09 Sąd Rejonowy w W. stwierdził, że spadek po zmarłym J. M. z mocy testamentu notarialnego z dnia 16 października 2006 r. nabyła w całości A. W. Oprócz wyżej wymienionego testamentu, spadkodawca sporządził jeszcze jeden testament z dnia 25 września 1993 r., w którym powołał do spadku żonę B. K. oraz uczynił zapis na rzecz syna P. M. w postaci militariów, pamiątek i samochodu. W skład spadku po zmarłym J. M. wchodzą aktywa o łącznej wartości 616.695 zł, tj. lokal mieszkalny nr 4, stanowiący odrębną nieruchomość, położony przy ul. E. [...] w W. o powierzchni 77,83 m2, o wartości, według jego stanu na 19 stycznia 2009 r. a cen obecnych, 601.400 zł oraz militaria o wartości 15.295 zł. Do spadku należały też pasywa w kwocie 10.086,61 zł, tj. spłacone przez pozwaną po śmierci J.M.: zadłużenie w [.] Bank S.A. - w kwocie 5.877,26 zł, należności na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej - w łącznej kwocie 1.274,68 zł, należności na rzecz TP S.A. - w łącznej kwocie 470,94 zł, należności na rzecz telewizji kablowej [.] S.A. - na łączną kwotę 90,45 zł, należności na rzecz PGNiG - w łącznej kwocie 1.678,40 zł, należności na rzecz RWE - w łącznej kwocie 694,88 zł. Ponadto po stronie pasywów Sąd ujął też kwotę 165.350 zł z tytułu zachowku należnego pozwanej po matce B. K. zmarłej w dniu 31 maja 2006 r., przyjmując, że prawomocnym postanowieniem z dnia 16 października 2006 r., w sprawie o sygn. akt l Ns ./06 Sąd Rejonowy w W. stwierdził, że spadek po B. K. na podstawie testamentu notarialnego z dnia 22 grudnia 2005 r. nabył w całości jej mąż J. M. W poprzednim testamencie własnoręcznym z dnia 25 września 1993 r., również powołującym do całości spadku męża, B. K. jednocześnie zobowiązała swoją córkę A. W., jedyną spadkobierczynię ustawową, do ewentualnej opieki nad jej mężem J. M. w razie takiej konieczności. Sąd Okręgowy ustalił też, iż w skład spadku po zmarłej B. K. wchodziły: udział wynoszący % część we współwłasności lokalu mieszkalnego nr 4, położonego w W. przy ul. E. [...] o wartości 300.700 zł oraz udział wynoszący 1/64 części we współwłasności nieruchomości położonej w P. przy ul. M. [...]. Udział ten został zbyty przez spadkodawcę w dniu 31 sierpnia 2007 r. za cenę 30.000 zł. Należny pozwanej zachowek po matce odpowiada, według ustaleń Sądu, kwocie 165.350 zł. Łączna wartość pasywów stanowi kwotę 175.436,61 zł, a czysta wartość spadku stanowiąca różnicę między wartością aktywów a wartością pasywów, odpowiada kwocie 441.258,40 zł.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
