Wyrok SN z dnia 23 kwietnia 2008 r., sygn. III KK 475/07
Zgodnie z treścią art. 178 ust. 1 Konstytucji RP sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Oznacza to, że sędziowie zachowują uprawnienie do samodzielnej oceny i ustalenia zgodności podustawowych aktów normatywnych z ustawami, przy okazji rozpatrywania m.in. spraw karnych, a w razie stwierdzenia ich niezgodności z ustawami, odmowy ich zastosowania w konkretnej sprawie. Powinność odmowy zastosowania niezgodnego z ustawą podustawowego przepisu normatywnego wynika z nałożonego na sędziego obowiązku stosowania ustaw.
Skoro kompetencje straży gminnych (miejskich) do kontroli ruchu drogowego w stosunku do kierujących pojazdami przekraczającymi dozwoloną prędkość nie pochodziły z norm ustawowych, lecz z przepisów zawartych w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy - Prawo o ruchu drogowym, to powinnością sądu było dokonanie analizy tych przepisów w płaszczyźnie art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, w celu ustalenia limitu kompetencji straży gminnej w zakresie uprawnienia do występowania z wnioskami o ukaranie w sprawach o wskazane wykroczenia.
Podstawę normatywną do wydania przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji rozporządzenia z 30 grudnia 2002 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego, stanowił art. 131 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Dokładna analiza treści tego przepisu, daje podstawy do podzielenia wywodów kasacji co do tego, że z treści tego upoważnienia nie wynikają umocowania do uregulowania w akcie prawnym o charakterze podustawowym dalszych, dodatkowych, niewskazanych w ustawie, kompetencji do prowadzenia przez strażników gminnych (miejskich) czynności ze sfery kontroli ruchu drogowego. Trafny zatem jest pogląd Rzecznika Praw Obywatelskich, iż postanowienia § 17 rozporządzenia w sprawie kontroli ruchu drogowego, poruczające strażnikom gminnym (miejskim), inne niż określone w ustawie - Prawo o ruchu drogowym, uprawnienia z domeny kontroli ruchu drogowego, wykroczyły poza granice ustawowego upoważnienia. Potwierdzenie tego poglądu nastąpiło w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 marca 2007 r. w sprawie U 1/07, który orzekł, że § 17 ust. 1 pkt 1 lit. c oraz ust. 2 w zakresie czynności wskazanych w §17 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego (Dz. U. Nr 14, poz. 144, Nr 26, poz. 230 i Nr 230, poz. 2310 jest niezgodny zarówno z art. 131 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 108, poz. 908 ze zm.), jak i z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Z datą wydania tego wyroku straż miejska utraciła uprawnienie do kontrolowania prędkości pojazdów, a w następstwie tego uprawnienie do kierowania do sądów wniosków o ukaranie za ustalone w trakcie kontroli wykroczenie. W niniejszej sprawie orzeczenie zostało jednak wydane przed wydaniem wyroku przez Trybunał Konstytucyjny. Nie może jednak budzić wątpliwości, że zgodnie z treścią art. 178 ust. 1 Konstytucji RP sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Oznacza to, że sędziowie zachowują uprawnienie do samodzielnej oceny i ustalenia zgodności podustawowych aktów normatywnych z ustawami, przy okazji rozpatrywania m.in. spraw karnych, a w razie stwierdzenia ich niezgodności z ustawami, odmowy ich zastosowania w konkretnej sprawie. Powinność odmowy zastosowania niezgodnego z ustawą podustawowego przepisu normatywnego wynika z nałożonego na sędziego obowiązku stosowania ustaw. Podzielić należy pogląd skarżącego, że w braku normy ustawowej, która upoważniałaby strażników gminnych (miejskich) do prowadzenia kontroli drogowej w zakresie ustalania przekroczenia dozwolonej prędkości przez kierujących pojazdami, strażnicy ci nie posiadali - wskazanego w art. 17§3 k.p.w. - uprawnienia oskarżyciela publicznego.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
