Wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2000 r. sygn. I PKN 584/99
Zakład opieki zdrowotnej jako pracodawca ma obowiązek zastosowania wszelkich dostępnych środków organizacyjnych i technicznych w celu ochrony zdrowia pracowników (personelu medycznego) przed zakażeniem wirusową chorobą zakaźną w postaci wirusowego zapalenia wątroby typu B (art. 207 KP).
Przewodniczący SSN Walerian Sanetra
Sędziowie SN: Katarzyna Gonera (sprawozdawca), Andrzej Kijowski
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2000 r. sprawy z powództwa Krystyny G. przeciwko Instytutowi Centrum Zdrowia M.P. w Ł. o odszkodowanie i zadośćuczynienie, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z dnia 15 kwietnia 1999 r. [...]
oddalił kasację.
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Łodzi wyrokiem z 9 kwietnia 1998 r. [...] oddalił powództwo Krystyny G. przeciwko Instytutowi Centrum Zdrowia M.P. w Ł. o zadośćuczynienie w kwocie 10.000 zł i odszkodowanie w kwocie 5.000 zł z tytułu choroby zawodowej w postaci wirusowego zapalenia wątroby, nabytej przez powódkę w 1994 r. w czasie zatrudnienia u pozwanego pracodawcy.
Sąd Rejonowy ustalił, że powódka była zatrudniona u pozwanego od 1991 r. na stanowisku pielęgniarki anestezjologicznej na oddziale anestezjologii i intensywnej terapii. Pracowała na bloku operacyjnym w pawilonie pediatrycznym. Sprzęt medyczny był dostarczany na blok operacyjny wysterylizowany, zapakowany, z podaną datą przydatności do użycia. Powódka pracowała w jednorazowych rękawiczkach, które często zmieniała w czasie zabiegu. W marcu 1994 r. w pozwanym Instytucie przeprowadzona została kontrola przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, podczas której nie stwierdzono uchybień w zakresie przestrzegania reżimu sanitarnego. W marcu 1994 r. powódka zachorowała, w kwietniu 1994 r. stwierdzono u niej wirusowe zapalenie wątroby typu B (tzw. żółtaczkę wszczepienną). W związku z tą chorobą powódka korzystała ze zwolnienia lekarskiego od 22 marca 1994 r., w tym od 10 kwietnia do 19 maja 1994 r. była leczona w szpitalu na oddziale zakaźnym, a od 22 lipca do 14 sierpnia 1994 r. przebywała na leczeniu w szpitalu uzdrowiskowym. Po wyczerpaniu okresu zasiłkowego, co nastąpiło 12 grudnia 1994 r., powódka pobierała świadczenie rehabilitacyjne do 13 grudnia 1995 r. Do maja 1997 r. pozostawała pod opieką poradni chorób zakaźnych. Przez okres dwóch lat od chwili zachorowania musiała przestrzegać diety, przyjmowała leki, z uwagi na złe samopoczucie korzystała z pomocy osób trzecich w pracach domowych. Decyzją Państwowego Terenowego Inspektora Sanitarnego z 10 czerwca 1994 r. uznano stwierdzoną u powódki żółtaczkę za chorobę zawodową. Wojewódzka Komisja Lekarska do spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia orzeczeniem z 22 marca 1995 r. stwierdziła, że powódka wskutek choroby zawodowej doznała 25 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. W kwietniu 1995 r. pozwany wypłacił powódce odszkodowanie w kwocie 3.677,50 zł, przyjmując 147,10 zł za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. Sąd Rejonowy ustalił ponadto, że na mocy zarządzenia [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł. z 2 października 1989 r. obowiązkowym szczepieniom przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw typu B) podlegali między innymi lekarze o specjalnościach zabiegowych, pracownicy oddziałów intensywnej opieki medycznej i pielęgniarki. Od grudnia 1989 r. w pozwanym Instytucie prowadzone były szczepienia pracowników tzw. wysokiego ryzyka (lekarzy i pielęgniarek zabiegowych) przeciwko wzw typu B. Każda z komórek organizacyjnych szpitala otrzymała pismo dyrektora zobowiązujące pracowników do poddania się temu szczepieniu. Szczepienia pracowników prowadzone były nieodpłatnie w poradni zakładowej. W dyżurce pielęgniarek na oddziale, gdzie pracowała powódka, wywieszona była informacja przypominająca o obowiązku pracowników poddania się szczepieniom przeciwko wzw typu B wraz z nazwiskami tych pracowników, którzy jeszcze nie poddali się temu szczepieniu, ze wskazaniem terminu, w którym powinni się zaszczepić. O obowiązku tym przypominała także oddziałowa pielęgniarek. Powódka nie poddała się temu szczepieniu, mimo że stanowisko, które zajmowała, było objęte obowiązkiem szczepienia. Sąd Rejonowy stwierdził, że pracownik może dochodzić od pracodawcy - na podstawie przepisów prawa cywilnego - roszczeń uzupełniających świadczenia przysługujące mu na podstawie ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.). W rozpoznawanej sprawie powódka nie wykazała jednak przesłanek odpowiedzialności pozwanego pracodawcy na zasadach ogólnych (określonych w Kodeksie cywilnym), w szczególności tego, na czym miałaby polegać ewentualna bezprawność działania lub zaniechania pozwanego, z której wywodzona byłaby jego odpowiedzialność. Pozwanemu nie można również przypisać jakiejkolwiek postaci winy (choćby winy nieumyślnej w postaci braku należytej staranności) w związku z zachorowaniem powódki na żółtaczkę. W szczególności nie można przypisać pozwanemu pracodawcy zaniedbań w zakresie zapewnienia powódce możliwości zabezpieczenia się przed zachorowaniem na żółtaczkę. Już w grudniu 1989 r. pracownicy pozwanego zostali zawiadomieni o obowiązku i konieczności poddania się szczepieniom ochronnym przeciwko tej chorobie i możliwości wykonania szczepienia w poradni zakładowej. O obowiązku tym systematycznie przypominali powódce od chwili jej zatrudnienia przełożeni - czy to ustnie, czy przez wywieszanie w dostępnym miejscu imiennych list pracowników, którzy jeszcze nie poddali się obowiązkowemu szczepieniu. Powódka wiedziała o tym obowiązku, a z racji posiadanej wiedzy medycznej i doświadczenia zawodowego powinna zdawać sobie sprawę z zagrożenia, jakie niesie wykonywanie przez nią pracy bez ochrony w postaci szczepień. Jakkolwiek nie sposób całkowicie wyeliminować możliwości zakażenia się żółtaczką, to jednak istotne jest, że skuteczność szczepionki wynosi 80-95 %, a wśród pracowników pozwanego, którzy poddali się szczepieniu, nie stwierdzono zachorowań na wzw typu B. Postępowanie dowodowe nie wykazało również, by pozwany pracodawca nie zapewnił pracownikom należytych warunków pracy bądź nie przestrzegał reżimu sanitarnego obowiązującego placówki służby zdrowia. Powódka pracowała w jednorazowych rękawiczkach, sprzęt dostarczany na blok operacyjny był zawsze wysterylizowany. Sąd Rejonowy ocenił, że brak jest podstaw do przypisania pozwanemu odpowiedzialności za szkodę, jaką poniosła powódka, czy to na podstawie art. 415 lub 417 KC, czy to na podstawie art. 419 KC.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
