Wyrok NSA z dnia 16 listopada 2022 r., sygn. III OSK 6396/21
Samorząd terytorialny
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Tamara Dziełakowska Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Śląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 stycznia 2021 r. sygn. akt III SA/Gl 592/20 w sprawie ze skargi Miasta Tychy na zarządzenie zastępcze Wojewody Śląskiego z dnia 10 lipca 2020 r. nr NPII.4131.4.2.2020 w przedmiocie zmiany nazwy ulicy I. oddala skargę kasacyjną, II. zasądza od Wojewody Śląskiego na rzecz Miasta Tychy kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 27 stycznia 2021 r. sygn. akt III SA/Gl 592/20 uwzględnił skargę Miasta Tychy i uchylił zaskarżone zarządzenie zastępcze Wojewody Śląskiego z dnia 10 lipca 2020 r. nr NPII.4131.4.2.2020 nadające ulicy "Jana Brzozy" w Tychach, na całym jej przebiegu, nazwę "Balladyna" oraz zasądził zwrot kosztów postępowania.
W motywach orzeczenia Sąd pierwszej instancji przywołał treść art. 1 i art. 6 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz. U. z 2018 r. poz. 1103) zwanej dalej ustawą dekomunizacyjną oraz wyjaśnił, że aby daną osobę uznać za symbolizującą określony system polityczny musi zostać niewątpliwie wykazane, że jej symboliczny charakter znajduje odzwierciedlenie w odbiorze społecznym w ten sposób, iż jednoznacznie kojarzy się społeczeństwu z tym systemem. Tylko wtedy, gdy taka osoba jest czytelna i rozpoznawalna można przyjąć, że stanowi ona "znak" danej idei, czy systemu. Dopóki osoba ta nie stanowi powszechnie rozpoznawalnego przez członków wspólnoty samorządowej "znaku", "uosobienia" idei lub praktyki komunizmu lub innego ustroju totalitarnego, dopóty nie może być mowy o tym, by uznać za uzasadnioną ingerencję organu nadzoru w sferę chronionej konstytucyjnie samodzielności jednostki samorządu terytorialnego na podstawie przepisów ustawy dekomunizacyjnej.
Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie nie wykazano w dostateczny sposób, aby nazwa ulicy Jana Brzozy odwoływała się do osoby symbolizującej komunizm. Ani bowiem w opinii Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (dalej w skrócie IPN) wydanej na wniosek organu nadzoru, ani w uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia zastępczego nie zostało wykazane, że działalność podejmowana przez patrona uczyniła z niego osobę symbolizującą totalitarny ustrój. Nie podano faktów historycznych, które należałoby kwalifikować jako szerzenie idei totalitarnego państwa komunistycznego. Nie wykazano także, aby pisarz ustrój ten propagował, a jego twórczość była z nimi kojarzona. Twórczość "proletariacka" to nie to samo co pochwała komunizmu ani też jego symbolizowanie. Ponadto członkostwo w Związku Patriotów Polskich w latach 1944-46, przy jednoczesnym działaniach na rzecz kultury polskiej, odzyskiwanie dzieł sztuki i książek dla Warszawy wręcz podważają przyjętą przez organ konkluzję. Symbole muszą być czytelne i jednoznaczne dla opinii społecznej. Jan Brzoza takim symbolem nie jest, na co dodatkowo wskazuje używanie identycznego pseudonimu przez [...] , publicysty, pisarza żyjącego w latach [...] r. (Wikipedia) czy Jana Brzozy działacza [...] z [...].
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
