Wyrok NSA z dnia 7 maja 2021 r., sygn. I OSK 2959/18
Nieruchomości
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie sędzia NSA Iwona Bogucka (spr.) sędzia NSA Marian Wolanin po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej H. sp. z o.o. w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 29 marca 2018 r. sygn. akt II SA/Kr 130/18 w sprawie ze skargi H. sp. z o.o. w K. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy ustalenia i wypłaty odszkodowania oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z 29 marca 2018 r., II SA/Kr 130/18, oddalił skargę H. sp. z o.o. w K. na decyzję Wojewody [..] z [...] listopada 2017 r. nr [...] utrzymującą w mocy decyzję Prezydenta Miasta K. z [...] marca 2017 r. znak [...] w przedmiocie odmowy ustalenia i wypłaty odszkodowania.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Decyzją z [...] marca 2017 r. Prezydent Miasta K. orzekł o odmowie ustalenia i wypłaty odszkodowania za zabudowaną nieruchomość wywłaszczoną na mocy orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w K. (dalej: PWRN) z [...] stycznia 1952 r. sygn. akt [...] położoną w K. przy ul. G. [...], składającą się z działek nr [...] i nr [...] obr. [...], jedn. ewid. [...] m. K. na rzecz H. sp. z o.o. z siedzibą w K. W uzasadnieniu wskazano, że roszczenie przedawniło się najpóźniej w dniu 6 września 1956 r.
W wyniku rozpoznania odwołania H. sp. z o. o. (dalej: skarżący) od powyższej decyzji Wojewoda [...] (dalej: Wojewoda) decyzją z [...] listopada 2017 r., na podstawie art. 9a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2015 r., poz. 1774; dalej: u.g.n.) oraz art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał ją w mocy. W uzasadnieniu Wojewoda wskazał, że wniosek złożono 10 listopada 2015 r., a orzeczeniem PWRN z [...] stycznia 1952 r., wydanym na podstawie dekretu z 7 kwietnia 1948 r. o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939-1945 (Dz.U. Nr 20, póz. 138 ze zm.; dalej: dekret z 1948 r.), orzeczono o wywłaszczeniu na cele wojskowe nieruchomości położonych przy ul. G. w K., w tym m.in. przedmiotowych działek. Prawo własności do przedmiotowej nieruchomości odjęto z dniem 9 maja 1945 r. wskazując, że odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość zostanie ustalone zgodnie z obowiązującymi przepisami w ciągu dalszego postępowania wywłaszczeniowego. Od ww. orzeczenia wpłynęło odwołanie właściciela jednej z wywłaszczonych nieruchomości. Odwoławcza Komisja Wywłaszczeniowa przy PWRN ostateczną decyzją z [...] września 1953 r. znak [...] utrzymała w mocy zaskarżone orzeczenie, które stało się ostateczne z tym dniem. W późniejszym czasie podejmowane były czynności prawne zmierzające do stwierdzenia nieważności orzeczenia wywłaszczeniowego, ale nie doszło do jego wyeliminowania z obrotu prawnego i nadal pozostaje ono w mocy. Wojewoda podkreślił, że podstawą dokonanego wywłaszczenia był dekret z 1948 r., który uchylony został z dniem 5 kwietnia 1958 r. przez ustawę z 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1961 r. Nr 18, poz. 94 ze zm.; dalej: u.z.t.w.n.). Zgodnie z art. 4 ust. 1 dekretu z 1948 r., postępowanie wywłaszczeniowe prowadzone było na podstawie przepisów rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 24 września 1934 r. - Prawo o postępowaniu wywłaszczeniowym (Dz. U. Nr 86, poz. 776), w brzmieniu ustawy z 30 marca 1939 r. (Dz. U. Nr 31, poz. 205), ze zmianami szczegółowo wskazanymi w tym przepisie, z których jedna dotyczyła odszkodowania ustalanego na wniosek właściciela (art. 4 ust. 1 pkt 6 dekretu z 1948 r.). Z kolei na podstawie art. 2 ustawy z 29 grudnia 1951 r. zmieniającej dekret z 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. z 1952 r. Nr 4, poz. 25; dalej: ustawa z 1951 r.), utraciły moc wszystkie przepisy dotychczasowe w sprawach dotyczących wywłaszczenia nieruchomości, a w szczególności ww. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej, z zastrzeżeniem, że postępowania wywłaszczeniowe prowadzone na podstawie dekretu z 1948 r. miały być prowadzone na tej samej podstawie, aż do czasu wydania ostatecznego orzeczenia o wywłaszczeniu (art. 6 tej ustawy). Natomiast niezakończone postępowania z wniosku o ustalenie odszkodowania za nieruchomości wywłaszczone na podstawie dekretu z 1948 r., miały być prowadzone dalej na zasadach dekretu z 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych, zarówno co do wysokości i trybu ustalania odszkodowania, jak i co do sposobu wypłaty odszkodowania (art. 7 ustawy). Jednocześnie ustawa z 29 grudnia 1951 r. w art. 9 uregulowała terminy przedawnienia roszczeń odszkodowawczych. Powyższa ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia, tj. 31 stycznia 1952 r. Z kolei dekret z 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U z 1952 r. Nr 4, poz. 31; dalej: dekret z 1949 r.) w art. 39 ust. 1 stwierdzał, że roszczenia odszkodowawcze przedawniają się po upływie trzech lat od dnia, w którym orzeczenie o wywłaszczeniu stało się ostateczne w toku instancji. Przepisy dekretu z 1949 r. utraciły moc obowiązującą na podstawie art. 48 ust. 1 u.z.t.w.n., zgodnie z którym postępowanie wywłaszczeniowe wszczęte po wyzwoleniu, a w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy jeszcze niezakończone, będzie prowadzone nadal według dotychczasowych przepisów z odpowiednim zastosowaniem przepisów niniejszej ustawy dotyczących właściwości organów orzekających. Czynności dokonane w dotychczasowym postępowaniu pozostają w mocy, a odszkodowanie ustala się według zasad odszkodowania przewidzianych w ustawie z 1958 r., jeżeli wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego nastąpiło po dniu 1 lipca 1956 r., a dotychczas nie ustalono odszkodowania. W pozostałych przypadkach odszkodowanie ustala się według przepisów dotychczasowych.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
