Wyrok NSA z dnia 10 października 2013 r., sygn. II FSK 554/12
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że dokonując wykładni pojęcia „dzień ustania przyczyny uchybienia terminowi”, zawartego w treści przepisu art. 162 § 2 o.p. należy mieć na uwadze zdarzenie potwierdzone (nie domniemywane) oparte na dacie pewnej.
Teza urzędowa
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Sędzia NSA Sławomir Presnarowicz (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Grażyna Nasierowska, Protokolant Piotr Stępień, po rozpoznaniu w dniu 10 października 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 18 października 2011 r. sygn. akt I SA/Gd 423/11 w sprawie ze skargi H. M. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 15 marca 2011 r. nr [...] w przedmiocie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania 1) oddala skargę kasacyjną, 2) przyznaje od Skarbu Państwa - z kasy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku - na rzecz doradcy podatkowego J. Z. kwotę 120 (słownie: sto dwadzieścia) złotych powiększoną o należny podatek VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (dalej: WSA), wyrokiem z dnia 18 października 2011 r., sygn. akt I SA/Gd 423/11, po rozpatrzeniu skargi H. M. (dalej: "skarżący"), uchylił postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w G. (dalej: Dyrektor IS) z dnia 15 marca 2011 r. nr [...] w przedmiocie o odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. Podstawą prawną powyższego orzeczenia Sądu I instancji był art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm. ), określanej dalej "p.p.s.a.". Z ustaleń stanu faktycznego podanego w zaskarżonym wyżej przywołanym wyroku wynika, że postanowieniem z dnia 15 marca 2011 r. Dyrektor IS odmówił, skarżącemu, przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. Uzasadniając rozstrzygnięcie podał, że Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w G. (dalej: Naczelnik US) decyzją z dnia 16 grudnia 2010 r. określił skarżącemu zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2005. Decyzja została skutecznie doręczona podatnikowi w trybie art. 150 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), określanej dalej "o.p." w dniu 20 grudnia 2010 r. Zatem termin w jakim powinno być wniesione odwołanie upłynął w dniu 17 stycznia 2011 r. W dalszej części uzasadnienia wskazano, że skarżący pismem z dnia 22 lutego 2011 r. zwrócił się z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji Naczelnika US z 16 grudnia 2010 r. Podatnik wyjaśnił, że zły stan zdrowia nie pozwalał mu na samodzielne przebywanie w domu w okresie od 5 listopada 2010 r. do 19 stycznia 2011 r. W tym czasie przebywał w O. na S. Zauważył, że w toku postępowania podatkowego dołączył zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia oraz kartę informacyjną leczenia szpitalnego. Dyrektor IS poddając wniosek podatnika ocenie według kryteriów określonych w art. 162 § 1 i § 2 o.p., stwierdził, że wniosek nie zasługuje na uwzględnienie zarówno z przyczyn proceduralnych, jak i merytorycznych. W ocenie organu podatkowego podatnik nie wykazał braku winy w niedochowaniu ustawowego terminu. Odnotowano, że z uwagi na stan sprawy podatnik powinien liczyć się z tym, iż w najbliższym czasie zostanie wydana decyzja. Stwierdzono również, że nic nie stało na przeszkodzie, aby podatnik ustanowił pełnomocnika na podstawie art. 136 o.p. akcentując, że o takiej możliwości podatnik został pouczony w toku postępowania. Dyrektor IS zauważył ponadto, że posiada informacje z których wynika, że 10 stycznia 2011 r. skarżący osobiście odebrał decyzję Dyrektor IS z dnia 31 grudnia 2011 r. Wobec czego niewiarygodne jest twierdzenie podatnika, że w okresie do 19 stycznia 2011 r. przebywał poza miejscem zamieszkania skoro 10 stycznia 2011 r., z całą pewnością był w G. Organ podatkowy ocenił także, że podatnik nie dochował należytej staranności w prowadzeniu swoich spraw, bowiem mógł dowiedzieć się w organie pierwszej instancji, czy prowadzone wobec niego postępowanie podatkowe za rok 2005 zostało już zakończone zwracając przy tym uwagę, że 10 stycznia 2011 r. nie upłynął jeszcze termin wniesienia odwołania. Dyrektor IS stwierdził ponadto, że wniosek o przywrócenie terminu nie może zostać pozytywnie rozpatrzony z uwagi na uchybienie terminu, o którym mowa w art. 162 § 2 o.p., Organ podatkowy przyjął, że rzekoma przyczyna uchybienia terminu do wniesienia odwołania ustała najpóźniej w dacie powrotu podatnika z O. tj. 19 stycznia 2011 r. Natomiast wniosek został złożony dopiero 28 lutego 2011 r. (data wpływu wniosku do urzędu skarbowego). Zauważono, że podatnik nie złożył wraz z wnioskiem odwołania od decyzji. W skardze na powyższą decyzję wniesionej do WSA, skarżący podnosił, że w okresie od 4 listopada 2010 r. do 9 stycznia 2011 r. przebywał w O. na S. Wyjazd był związany z jego chorobą psychiczną. Skarżący wyjaśnił, że data kiedy wrócił do G. tj. 19 stycznia 2011 r. zamiast 9 stycznia 2011 r. pojawiła się we wniosku o przywrócenie terminu przez pomyłkę osoby przepisującej na komputerze rękopis wniosku. Skarżący wskazał, że w dniu 10 stycznia 2011 r. otrzymał decyzję Naczelnik Urzędu Skarbowego dotyczącą zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2004 r., natomiast w dniu 19 stycznia 2011 r. odebrał upomnienie do zapłaty podatku za 2005 r. W dniu 14 lutego 2011 r. otrzymał pismo informujące go o zajęciu praw majątkowych na poczet należności za rok 2005. W dniu 16 lutego 2011 r. będąc w urzędzie skarbowym dowiedział się od Pani P., osoby prowadzącej jego sprawę, że postępowanie dotyczące zobowiązania podatkowego za rok 2005 już się zakończyło i upłynął termin do złożenia odwołania. Skarżący podważył ustalenie organu podatkowego, jakoby w dniu 5 listopada 2010 r. przebywał w G. wyjaśniając, że dokumenty zostały złożone w kancelarii urzędu skarbowego przez W. Z. Zaprzeczył jakoby w dniu 1 października 2010 r. zapoznał się z materiałem dowodowym. Odnosząc się do twierdzenia organów podatkowych, iż powinien być czujny ze względu na toczące się postępowanie podniósł, że urząd nie dotrzymał ustalonych wcześniej przez siebie terminów zakończenia postępowania. W tym samym dniu zapoznał się z materiałem dowodowym zgromadzonym zarówno w sprawie podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2004, jak i 2005. Decyzję w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych otrzymał 22 października 2010 r. Sądził, że w sprawie podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2005 urząd skarbowy rozpatruje złożone wnioski dowodowe i dlatego był spokojny o jakiekolwiek terminy. W odpowiedzi na skargę Dyrektor IS wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Podkreślił, że skarżący wyjeżdżając na tak długi okres, mając świadomość toczącego się postępowania nie ustanowił pełnomocnika. Takie działanie skarżącego należy oceniać, jako brak należytej staranności w prowadzeniu własnych spraw. WSA w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, uchylającego decyzję Dyrektor IS podniósł, że Dyrektor IS odmawiając przywrócenia terminu do wniesienia odwołania stwierdził, że wniosek jest spóźniony, że strona nie wykazała braku winy w uchybieniu terminu, oraz że nie złożyła odwołania wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu. W ocenie WSA powyższe ustalenia organu podatkowego nie są zasadne. Organ ocenił, że wniosek o przywrócenie terminu jest spóźniony, albowiem ustanie przyczyny uniemożliwiającej wniesienie odwołania nastąpiło najpóźniej w dniu powrotu skarżącego do G., tj. 9 stycznia 2011 r. Wniosek został tymczasem złożony dopiero 28 lutego 2011 r. WSA wskazał, że okoliczności towarzyszące powzięciu przez stronę informacji o uchybieniu terminu muszą jednoznacznie wskazywać, że strona na ich podstawie miała co najmniej obiektywną możliwość pozyskania wiedzy o fakcie wydania aktu administracyjnego (dacie jego wydania), którego nie zaskarżyła w terminie (wyrok NSA z 20.10.2010 r., sygn. akt II FSK 1090/09, LEX nr 745473). Akceptując przedstawiony wyżej pogląd WSA zwrócił uwagę, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy przyjęcie, że ustanie przeszkody uniemożliwiającej wniesienie odwołania nastąpiło w dacie powrotu skarżącego do G., stanowi domniemanie początku biegu terminu do wniesienia odwołania. Skarżący wskazał, że o fakcie wydania decyzji w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2005 dowiedział się w dniu 16 lutego 2011 r., podczas pobytu w urzędzie skarbowym. Tej daty, jako daty w której skarżący mógł faktycznie dowiedzieć się o dacie wydania decyzji przez organ pierwszej instancji, Dyrektor IS nie zakwestionował. W szczególności brak jest w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wykazania, że skarżący mógł się dowiedzieć o wydaniu decyzji z pism odebranych w okresie od 9 stycznia 2011 r. do 16 lutego 2011 r. Wobec powyższego, i wobec braku tychże pism w przedłożonych aktach administracyjnych WSA uznał, że skarżący dowiedział się o wydaniu decyzji 16 lutego 2011 r. Zatem termin zawity w jakim powinien zostać złożony wniosek o przywrócenie terminu upływał w dniu 23 lutego 2011 r.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
