Wyrok NSA z dnia 8 maja 2012 r., sygn. II FSK 1859/10
Skoro podatnik doszedł do porozumienia z inwestorem i wyraził zgodę na realizację zadania inwestycyjnego przez inwestora to nie może budzić wątpliwości, że podstawę wypłaty odszkodowania stanowi umowa. Jednocześnie trzeba też stwierdzić, że żaden przepis ustawy o gospodarce nieruchomościami, w tym w szczególności art. 124 ust. 1 - 8 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie dają podstaw aby orzec o tej umowie, że stanowi ona wyłącznie skonkretyzowanie zasad wypłaty odszkodowania ustalonego w oparciu o przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Sędziowie: NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), WSA del. Danuta Kuchta, Protokolant Julia Chudzyńska, po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Stowarzyszenia [...] "J." w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 16 czerwca 2010 r. sygn. akt I SA/Bk 509/09 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia [...] "J." w S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B z dnia 3 września 2009 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2004 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Stowarzyszenia [...] "J." w S. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w B. kwotę 600 (słownie: sześćset ) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, 3) przyznaje od Skarbu Państwa z kasy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku na rzecz dor.pod W. A. kwotę 900 (słownie: dziewięćset ) złotych, powiększoną o należny podatek od towarów i usług tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Uzasadnienie
1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 czerwca 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w sprawie o sygnaturze akt I SA/Bk 509/09, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 roku, poz. 270) dalej u.p.p.s.a., oddalił skargę Stowarzyszenia J. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 3 września 2009 roku w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2004 rok. Zaskarżoną decyzją utrzymano w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z 5 czerwca 2009 r., w której określono E.B. należny podatek dochodowy od osób fizycznych za 2004 r. w kwocie 7 681,00 zł. E.B. w 2004 r. otrzymał odszkodowanie na skutek umów zawartych z "P" S.A. w P. oraz z "M" S.A. w W. w oparciu o sporządzone przez rzeczoznawcę majątkowego operaty szacunkowe określające wysokość przewidywanych szkód. Organ pierwszej instancji uznał, że otrzymane odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. określił podatnikowi zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2004 r. w innej kwocie, niż wykazał w zeznaniu rocznym. Postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z 8 maja 2009 r. Stowarzyszenie J. (dalej jako Stowarzyszenie), zostało dopuszczone do udziału na prawach strony w postępowaniu podatkowym dot. określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2004 r., które nie godząc się z decyzją organu pierwszej instancji złożyło odwołanie do Dyrektora Izby Skarbowej w B. Dyrektor Izby Skarbowej w Białymstoku w uzasadnieniu zaskarżonej do Sądu decyzji argumentował, że otrzymane odszkodowanie związane z budową rurociągu naftowego wraz z linią światłowodową i urządzeniami towarzyszącymi, stanowi na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz.176 ze zm., dalej jako: u.p.d.o.f.), źródło przychodów podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast kwota wypłacona podatnikowi z tytułu cesji wierzytelności stanowi zgodnie z art.10 ust.1 pkt 7 i art.18 u.p.d.o.f. odrębne źródło przychodów z tytułu praw majątkowych, które również podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W opinii organu odwoławczego z treści umowy z 3 grudnia 2004 r. zawartej pomiędzy E.B., a Przedsiębiorstwem "P" S.A. w P. wynikało, że podatnik jako właściciel nieruchomości położonej w K. wyraził zgodę na budowę rurociągu naftowego wraz z linią światłowodową i urządzeniami towarzyszącymi (§ 2 umowy). Ponadto inwestor zobowiązał się wypłacić podatnikowi odszkodowanie za szkody rzeczywiste i utracone korzyści wyrządzone budową rurociągu naftowego wraz z linią światłowodową i urządzeniami towarzyszącymi a w szczególności straty w zasiewach, uprawach i zbiorach za okres faktycznego wyłączenia gruntu, straty w mieniu ruchomym i nieruchomym w tym drzewa i rośliny, utrudnienia w korzystaniu z nieruchomości spowodowane umieszczeniem na nieruchomości rurociągu naftowego wraz z linią światłowodową i urządzeniami towarzyszącymi. Natomiast zgodnie z kolejną umową zawartą w dniu 3 grudnia 2004 r. z "M" S.A., podatnik w 2004 r. otrzymał odszkodowanie w kwocie 27 009,00 zł za wyrażenie zgody na zorganizowanie składu rur i bazy sprzętowej, a także za udostępnienie inwestorowi nieruchomości w celu wykonania prac budowlanych. Wysokość odszkodowania ustalono na podstawie operatu szacunkowego, który stanowił załącznik do umowy. Ponadto podatnik na rzecz "M" S.A. w W. dokonał cesji wierzytelności w kwocie 32.991,00 zł należnych od "P" S.A. Cesjonariusz w 2004 r. wypłacił podatnikowi 16.495,00 zł. Mając powyższe na uwadze Dyrektor Izby Skarbowej w B. stwierdził, że wbrew twierdzeniu Stowarzyszenia, E.B. nie został wywłaszczony z nieruchomości, na których prowadzono inwestycję, a odszkodowania otrzymał na podstawie zawartych umów, a nie na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Tym samym nie było możliwe zastosowanie zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 29 u.p.d.o.f. Zwolnienie wynikające z w/w przepisu obejmuje jedynie przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu. Natomiast w ustalonym przez organy podatkowe stanie faktycznym sytuacja taka nie miała miejsca. Do omawianych odszkodowania, w opinii organu, nie miało również zastosowania zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. W pkt 3 lit. g) tego artykułu ustawodawca wskazał wprost, że zwolnieniem nie są objęte odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód. W przepisie ograniczono, więc zakres zwolnień dotyczących otrzymanych odszkodowań wyłączając z katalogu zwolnień, odszkodowania wypłacone na podstawie zawartej ugody lub umowy. Dyrektor Izby Skarbowej w B. wskazał ponadto, iż do wypłaconego odszkodowania nie będzie miało zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych przewidziane w rozporządzeniu Ministra Finansów z 23 kwietnia 2004 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. Nr 82, poz. 752). Zgodnie z powyższym rozporządzeniem zaniechano poboru podatku od dochodów z tytułu odszkodowań wypłaconych na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu: a) ustanowienia służebności gruntowej, b) rekultywacji gruntów, c) szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie - w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji związanych z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603), rozumianej, jako urządzenie albo modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, ciepłowniczych, elektrycznych gazowych i telekomunikacyjnych. Organ odwoławczy podniósł, że wspomniany przepis zawiera zamknięty katalog urządzeń infrastruktury technicznej, w którym nie wymienia się rurociągu naftowego wraz z linią światłowodową i urządzeniami towarzyszącymi. Odnosząc się do zawartego w odwołaniu od decyzji organu pierwszej instancji wniosku o przeprowadzenie dowodu w zakresie ustalenia podstawy prawnej na jakiej ustalono odszkodowanie, jak również co kryje się pod słowem odszkodowanie organ odwoławczy wskazał, że postanowieniem Nr [...] odmówiono przeprowadzenia wnioskowanego dowodu z uwagi na to, że powyższe kwestie zostały wyczerpująco ustalone innymi dowodami.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
