Wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2010 r., sygn. I FSK 1627/08
Nabycie przez bank wierzytelności pieniężnej z tytułu udzielonego kredytu od innego banku na podstawie art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) nie jest usługą w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), w szczególności nie jest usługą ściągania długów, o której mowa w poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Juliusz Antosik, Sędzia WSA del. Małgorzata Fita (sprawozdawca), Sędzia NSA Sylwester Marciniak, Protokolant Iwona Wtulich, po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2010 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 maja 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 252/08 w sprawie ze skargi Banku Spółdzielczego w L. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 31 października 2007 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od Ministra Finansów na rzecz Banku Spółdzielczego w L. kwotę 180 zł /słownie: sto osiemdziesiąt złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
I FSK 1627/08
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 19 maja 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 252/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu sprawy ze skargi B. w L. na interpretację Ministra Finansów z dnia 31 października 2007 r. w przedmiocie pisemnej interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług, uchylił zaskarżoną interpretację, stwierdził, że uchylona interpretacja nie może być wykonana w całości oraz zasądził od Ministra Finansów na rzecz B. w L. kwotę 440 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
W uzasadnieniu podał, że wnioskiem z dnia 1 sierpnia 2007 r. B. w L. wniósł o udzielenie interpretacji w oparciu o następujący stan faktyczny. Skarżący zamierza nabyć wierzytelność pieniężną od innego banku. Nabycie oraz ewentualne zbycie tej wierzytelności ma nastąpić na podstawie art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego. Wierzytelność będąca przedmiotem przelewu powstała z tytułu udzielonego kredytu bankowego i jest w całości wymagalna. Skarżący (cesjonariusz) nabytą wierzytelność zamierza odzyskać od dłużnika lub też ewentualnie dokonać dalszego zbycia na rzecz podmiotu trzeciego. Skarżący nie będzie otrzymywał wynagrodzenia, lecz dokona zapłaty ceny na rzecz cedenta. Dodatkowo skarżący wskazał, że banki uczestniczące w umowie przelewu są statutowo uprawnione do dokonywania tego typu czynności prawnych. W związku z tym, zadał organowi pytanie, czy opisana czynność prawna podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przedstawiając własne stanowisko, podniósł, że zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy, w którym wymienione jest pośrednictwo finansowe. Do usług pośrednictwa finansowego zaliczany jest również obrót wierzytelnościami z wyjątkiem factoringu. Skarżący podkreślił, iż dokonywana transakcja nie może zostać zakwalifikowana jako factoring, gdyż w przypadku umowy factoringowej cesja jest tylko jednym z elementów wchodzących w skład tej umowy, a jej cechą jest przenoszenie wierzytelności, których termin wymagalności dopiero nadejdzie. Zdaniem skarżącego, przelew wierzytelności pieniężnych podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług. Dyrektor Izby Skarbowej w K., działający z upoważnienia Ministra Finansów, w interpretacji indywidualnej z dnia 31 października 2007 r. uznał stanowisko skarżącego za nieprawidłowe. Stwierdził, że zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej odsprzedaży mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego sklasyfikowanych według PKWiU w sekcji J ex (65-67). Celem tej usługi jest uwolnienie zbywcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy (Sekcja J ex 65-67). Oznaczenie "ex" uprawnia do stosowania zwolnień w zakresie ściśle określonym w ustawie, z wyłączaniem usług wymienionych w punktach od 1-9 tejże pozycji 3 załącznika. W katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku wymieniono między innymi usługi ściągania długów oraz faktoringu, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii. Dyrektor Izby Skarbowej zaznaczył, że powyższe wyłączenie usług ściągania długów i factoringu ze zwolnienia od podatku VAT zgodne jest z przepisem art. 13 B(1)(d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG), zwanej dalej "VI Dyrektywą" oraz art. 135(1)(d) Dyrektywy Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (2006/112IVVE), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady factoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. W ocenie organu, w pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W pojęciu tym mieszczą się bowiem również usługi windykacji, które co do zasady zmierzają wprost do odzyskania długu. Usługi ściągania długów, wyłączone są ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego, organ uznał, że transakcja, jaką zamierza zawrzeć skarżący niewątpliwie spowoduje "uwolnienie" cedenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowić będzie czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Pomimo, że skarżący dopuszcza ewentualną sprzedaż nabytych wierzytelności, nie zmienia to faktu, że celem (zamiarem) tej transakcji jest właśnie ściągnięcie długów. W wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa skarżący zarzucił organowi błędną interpretację przepisu art. 8 ust. 1 i art. 43 ust. 1 pkt 1ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z treścią załącznika nr 4 do tej ustawy. Skarżący podniósł, iż organ nie wskazał jednoznacznie, czy opisaną we wniosku zamierzoną czynność prawną zakwalifikował jako usługę factoringu, czy też jako usługę ściągania długów. Skarżący zaznaczył, że transakcja opisana we wniosku dotyczy jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza. Ewentualne podjęcie przez podatnika działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie już wynikało z zawartej transakcji. Nadto istniejący nadal dług podatnik będzie ściągał dla siebie, a nie dla innego podmiotu. W odpowiedzi na wezwanie, organ podtrzymał dotychczasowe stanowisko. W skardze na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej, skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, to jest art. 120, art. 121, art. 122 w związku z art. 187 § 1 oraz art. 191 Ordynacji podatkowej. Nadto skarżący zarzucił rozstrzygnięciu naruszenie przepisów art. 8 ust. 1 i art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w zw. z treścią załącznika nr 4 do ustawy. W uzasadnieniu skargi skarżący podał, że organ nadal nie wyjaśnił wątpliwości jak kwalifikować usługę opisaną we wniosku o interpretację. Skarżący wskazał, że z usługami factoringu dla celów podatku VAT mamy do czynienia w przypadku cesji wierzytelności dokonywanych na podstawie zawartej stałej umowy, gdzie poza finansowaniem zbywcy - nabywca tych wierzytelności pełni dodatkowe funkcje, takie jak ściąganie wierzytelności. Skarżący podniósł też, że czynności opisanych we wniosku nie sposób zakwalifikować jako usługi polegające na ściąganiu długów. Wykonanie wspomnianej usługi bowiem zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi jest z kolei podmiot, który korzysta z usługi, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie. W sytuacji opisanej przez skarżącego we wniosku nie ma takich relacji między podatnikiem - nabywcą wierzytelności, a zbywcą tej wierzytelności. Transakcja zawierana pomiędzy cedentem, a cesjonariuszem dotyczy jedynie przelewu wierzytelności. Ewentualne podjęcie przez podatnika działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie już wynikało z transakcji zawartej wcześniej z cedentem. Istniejący nadal dług podatnik będzie ściągał dla siebie, a nie dla innego podmiotu. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując w całości dotychczas prezentowaną argumentację.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
