Wyrok NSA z dnia 16 września 2008 r., sygn. II OSK 733/08

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Roman Hauser Sędziowie Sędzia NSA Ludwik Żukowski (spr.) Sędzia NSA Teresa Kobylecka Protokolant Elżbieta Maik po rozpoznaniu w dniu 16 września 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej W. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 22 marca 2007 r. sygn. akt II SA/Rz 2/06 w sprawie ze skargi W. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy uznania nieruchomości za grunt wspólnoty oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie (zwany dalej WSA, Sądem pierwszej instancji lub Sądem) wyrokiem z dnia 22 marca 2007r., sygn. akt II SA/Rz 2/06, oddalił skargę wniesioną przez W. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T. (dalej SKO) z dnia [...], nr [...], utrzymującą w mocy decyzję Starosty S. z dnia [...] Nr [...], o odmowie uznania za grunty wspólnoty gruntowej byłej parceli gruntowej [...] w obr. [...] miasta S. W. o łącznej powierzchni [...] ha.

Zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku główne motywy rozstrzygnięcia Sądu były następujące: w dniu [...] wszczęte zostało przed Kierownikiem Urzędu Rejonowego w S. W. postępowanie administracyjne z wniosku: F. K., F. D. oraz J. K. określających się jako Zarząd Spółki Wspólnot Gruntowych Wsi P. - [...]. Wymienione osoby domagały się uznania parceli gruntowej [...] pbj. Lwh [...] gm. P. o pow. ok. [...] ha za wspólnotę gruntową. Po rozpoznaniu tego wniosku Kierownik Urzędu Rejonowego w S.W. decyzją z dnia [...] (Nr [...]) orzekł o odmowie uznania byłej parceli gruntowej [...] pbj. Lwh [...] gm. P. o pow. ok. [...] ha za wspólnotę gruntową. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez Wojewodę T. decyzją z dnia [...] (Nr [...]). Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie (zwany dalej OZ NSA) wyrokiem z dnia 15 października 1996r., sygn. SA/Rz 467/95 uchylił decyzję Wojewody T. z dnia [...] oraz poprzedzającą ją decyzję piewszoinstancyjną; zaskarżone decyzje OZ NSA uznał za przedwczesne z uwagi na istotne braki w postępowaniu wyjaśniającym. W sprawie objętej wskazanymi decyzjami oraz wyrokiem OZ NSA zapadły w obydwu instancjach kolejne decyzje jednakże w konkretnym przypadku podstawowe znaczenie należy przypisać decyzji Starosty S. z dnia [...], nr [...] orzekającej o odmowie uznania za wspólnotę gruntową byłą parcelę nr [...], która według obecnego oznaczenia stanowi działki ewidencyjne o nr [...] i [...] o łącznej powierzchni [...] ha, położone w obrębie [...] miasta S. W.. W uzasadnieniu tej decyzji stwierdzono m.in., iż parcela gruntowa nr [...] została wpisana do księgi gruntowej Lwh [...] na podstawie "Dziennika Ustaw i Rozporządzeń Krajowych Nr 29/1874 z 28 kwietnia1874r." na rzecz miejscowości P.. Według poświadczenia Sądu Rejonowego w N. parcela gruntowa [...] objęta została księgą wieczystą (KW [...]). W tejże księdze wpisano prawo własności na rzecz Skarbu Państwa w miejsce miejscowości P., po przeniesieniu wpisu z księgi gruntowej Lwh [...]. Parcela ta odpowiada obecnym działkom ewidencyjnym nr [...] i [...]. W 1973r., działka o nr [...] o pow. [...] ha została przekazana w użytkowanie wieczyste Wojewódzkiemu Zarządowi Pracowniczych Ogródków Działkowych w R., a następnie oddano ją w użytkowanie wieczyste Polskiemu Związkowi Działkowców. Pozostała część parceli [...] jako działka ewidencyjna [...] o pow. [...] ha stanowi własność Skarbu Państwa i objęta jest wpisem do księgi wieczystej (KW [...]). W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji stwierdził, iż dawna parcela [...] w latach 1960 - 1972 była przez mieszkańców P. użytkowana jako pastwisko. Dowodem na to są ewidencje tzw. spaśnego prowadzone przez Zarząd Gospodarki Terenami w S. W.. Wnioskodawcy nie przedłożyli wykazu osób uprawnionych do korzystania z pastwiska, nigdy też nie urządzono spółki do zarządzania nieruchomością wspólnoty i nie zatwierdzono statutu spółki. Wykazane okoliczności oraz fakt wystąpienia wnioskodawców o uregulowanie sprawy dopiero w 1994r. świadczyło, podług oceny Starosty o tym, iż nigdy nie czuli się oni właścicielami i nigdy też nie władali nieruchomością jako członkowie wspólnoty. Starosta uzasadniając swe rozstrzygnięcie powołał się również na postanowienie Sądu Rejonowego w S. W. z [...] 1978r. sygn. [...] odrzucające pozew F. K. o odszkodowanie za przejęte grunty, w którym nie umieszczono parceli o nr [...]. Pomimo treści ksiąg wieczystych nie udało się ustalić źródła pochodzenia masy majątkowej w skład której weszła sporna parcela. Dowodu w sprawie, oprócz dokumentu z 1910r. nie przedłożyli również wnioskodawcy. Nie można było również w sposób jednoznaczny określić charakteru własności spornych nieruchomości jako tzw. majątku gminnego i dobra gminnego wedle ustawy galicyjskiej z 12 sierpnia 1866r. Biegły geodeta nie był w stanie określić w wyniku synchronizacji gruntów położenia i powierzchni gruntów opisanych w dokumencie z 1910r.