Wyrok NSA z dnia 16 lutego 2005 r., sygn. OSK 1148/04
Nie można z treści art. 121 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji /t.j. Dz.U. 2002 nr 110 poz. 968 ze zm./ wywodzić, że organ ma obowiązek uzasadniania wysokości zastosowanej grzywny w celu przymuszenia możliwościami finansowymi zobowiązanego.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Okręgowego Inspektora Pracy w Sz. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 27 kwietnia 2004 r. SA/Sz 720/03 w sprawie ze skargi Ingeborgi S. - Dyrektora Specjalistycznego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Nad Dzieckiem i Młodzieżą w Sz. na postanowienie Okręgowego Inspektora Pracy w Sz. z dnia 10 marca 2003 r. (...) w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia - uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, (...).
UZASADNIENIE
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z 29 stycznia 2004 r., SA/Sz 720/03 uchylił postanowienie Okręgowego Inspektora Pracy w Sz. z 10 marca 2003 r., (...) w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia oraz poprzedzające je postanowienie Inspektora Pracy w Sz. z 10 lutego 2003 r., (...). W uzasadnieniu podniósł, że zgodnie z art. 121 par. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji /t.j. Dz.U. 2002 nr 110 poz. 968 ze zm./ grzywna w celu przymuszenia może być nakładana kilkakrotnie w tej samej lub wyższej kwocie. Natomiast każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać 5.000 zł, a nałożona w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnych kwotę 25.000 zł /art. 121 par. 2/. Grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą łącznie przekroczyć 10.000 zł, a w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej - 100.000 zł /art. 121 par. 3/. Z treści art. 121 wynika, że grzywnę można nakładać wielokrotnie, tzn. tyle razy ile będzie to niezbędne do wymuszenia wykonania obowiązku. Regułą jest, że karę nakłada się w tej samej wysokości lub wyższej, ale nie można przekroczyć górnych granic ustalonych w tym przepisie. W powołanym przepisie nie wskazano natomiast dolnej granicy wysokości grzywny. W tej sytuacji wysokość grzywny zależy od uzasadnionego uznania organu egzekucyjnego i należy kierować się w pierwszej kolejności, jak wskazuje doktryna, zasadą celowości i skuteczności stosowanego środka /zob. Z. Leoński [w:] R. Hauser, Z. Leoński: Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa 2003, str. 4791/. Stanowisko to należy podzielić, ponieważ stosowanie grzywny pomimo pozostawienia organowi swobody musi być zobiektywizowane. W szczególności nie można przyjąć, że organ bez pogłębionej analizy zaistniałej sytuacji, może wymierzyć grzywnę według swojego dowolnego uznania. Aktualne zatem jest wskazanie kryteriów, którymi winien kierować się organ ustalając wysokość grzywny. Z treści przepisu wynika jedna generalna zasada, że grzywny nakładane na osoby fizyczne są niższe niż stosowane wobec osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych. Taka treść przepisu implicite wskazuje, że ustawodawca różnicuje grzywny biorąc pod uwagę możliwości ekonomiczne osób fizycznych i innych podmiotów uczestniczących w obrocie prawnym.
Oprócz tego istotne znaczenie ma inna reguła wyrażona w ogólnych przepisach cytowanej ustawy, a mianowicie w art. 7 par. 1, która nakazuje organowi egzekucyjnemu stosowania środków egzekucyjnych, prowadzących bezpośrednio do wykonania obowiązku, a z pośród kilku takich środków - środka najmniej uciążliwego dla zobowiązanego. Oznacza to, że stosowane środki muszą być celowe i skuteczne, ale jednocześnie nie mogą prowadzić do nadmiernej dolegliwości dla osoby zobowiązanej do określonego działania /zob. wyrok NTA z dnia 11 grudnia 1930 r., 1 1279/29 - Zb. Wyr. NTA, nr 3234/.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
