Jaki wpływ ma ogłoszenie upadłości na umowy zawarte z upadłym przedsiębiorcą

Samo złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości i prowadzenie przez sąd postępowania zmierzającego do ustalenia, czy istnieją powody do ogłoszenia upadłości, nie wpływa na skuteczność i trwałość zawartych umów. Oczywiście złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości przez samego zainteresowanego dowodzi jego złej sytuacji finansowej. Pozwala ono także skorzystać z niektórych środków przewidzianych prawem, takich np. jak możliwość wstrzymania się ze świadczeniem/odstąpienie od umowy.

Natomiast ogłoszenie upadłości powoduje określone skutki prawne również wobec zawartych umów. Wpływ, jaki wywiera ogłoszenie upadłości na zawarte umowy, różni się w zależności od rodzaju prowadzonego postępowania upadłościowego. Dlatego skutki ogłoszenia upadłości można zróżnicować w następujący sposób:

a) wspólny dla obu rodzajów postępowania upadłościowego (upadłości likwidacyjnej i układowej) wpływ ogłoszenia upadłości na zawarte umowy,

b) wpływ ogłoszenia upadłości likwidacyjnej na zawarte umowy,

c) wpływ ogłoszenia upadłości układowej na zawarte umowy.

Ogłoszenie upadłości znacząco ogranicza możliwość dokonywania potrąceń pomiędzy upadłym i jego kontrahentem. Zagadnienie potrącenia nie jest bezpośrednio związane z trwałością/skutecznością umowy, dlatego nie zostanie ono szczegółowo opisane.

I. Wpływ ogłoszenia upadłości na umowy zawarte z upadłym - wspólne dla obu rodzajów postępowania upadłościowego

1. Nieważność postanowień umowy

Dość częstą praktyką jest wprowadzanie w umowach postanowień umożliwiających rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem, czy też odstąpienie od umowy w przypadku ogłoszenia upadłości jednej ze stron umowy. Takie postanowienia, jak również takie, które przewidują automatyczne rozwiązanie lub zmianę umowy w związku z ogłoszeniem upadłości jednej ze stron umowy, są jednak nieważne (art. 83 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze; dalej: ustawa).