Wszystko o rozliczaniu nieściągalnych wierzytelności

Wierzytelności nieściągalne jako koszt uzyskania przychodu

Do kosztów uzyskania przychodów nie należy zaliczać wierzytelności odpisanych jako nieściągalne (art. 16 ust. 1 pkt 25 updop). Od zasady tej istnieją jednak wyjątki. Jeden z nich dotyczy wierzytelności, które uprzednio (na podstawie art. 12 ust. 3 updop) zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 updop.

Warunek zarachowania wierzytelności jako przychodu należnego

Podatnicy mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu tylko te wierzytelności nieściągalne, które uprzednio, na podstawie art. 12 ust. 3 updop, zostały zarachowane jako przychody należne. Nie ma zatem możliwości rozliczania w kosztach uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio nie zostały zarachowane jako przychody należne. W praktyce warunek ten spełnia przeważająca część wierzytelności nieściągalnych. W przypadku przychodów z działalności gospodarczej oraz przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej zasadą jest bowiem ich zarachowywanie jako przychodów należnych.

W kwotach wierzytelności przysługujących podatnikom podatku dochodowego od osób prawnych będących czynnymi podatnikami VAT zawarty jest przeważnie podatek od towarów i usług. Nie stanowi on jednak przychodu podatników (art. 12 ust. 4 pkt 9 updop). W konsekwencji nie może więc zostać zarachowany jako przychód należny. Wierzytelności nieściągalne zawierające VAT mogą być więc zaliczane do kosztów uzyskania przychodów tylko w kwotach netto (przykładowo: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 lipca 1998 r., sygn. I SA/Lu 448/97, niepubl.).