Wyrok SN z dnia 1 kwietnia 2025 r., sygn. II PSKP 50/23

Istota problemu

Problem prawny w niniejszej sprawie polegał na ustaleniu, według jakiego stanu zatrudnienia należy badać obowiązek zastosowania procedury zwolnień grupowych określonej w ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników – w szczególności czy próg 20 pracowników, od którego ustawa ta ma zastosowanie, należy oceniać na dzień podjęcia przez pracodawcę pierwszej czynności zmierzającej do redukcji zatrudnienia, czy też na dzień dokonywania poszczególnych wypowiedzeń umów o pracę. Istotą sporu było ustalenie, czy pracodawca może uniknąć obowiązku stosowania procedury zwolnień grupowych przez wcześniejsze zmniejszenie stanu zatrudnienia poniżej ustawowego progu poprzez rozwiązanie umów na zasadzie porozumienia stron, a następnie dokonywanie wypowiedzeń przy już zredukowanym stanie zatrudnienia.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną, uznając stanowisko Sądu Okręgowego za prawidłowe. Sąd stwierdził, że liczbę 20 zatrudnionych pracowników warunkującą zastosowanie ustawy o zwolnieniach grupowych ustala się na dzień podjęcia przez pracodawcę pierwszej czynności zmierzającej do zredukowania liczby pracowników na skutek wystąpienia przyczyn niedotyczących pracowników (również na zasadzie porozumienia stron), jeżeli doprowadziły one w okresie kolejnych 30 dni do zwolnienia w liczbie określonej w art. 1 ust. 1 ustawy. Sąd podkreślił, że obowiązek konsultacji i zawiadomienia powstaje przed podjęciem przez pracodawcę decyzji o rozwiązaniu umów o pracę. W sprawie w dniu zawierania pierwszych porozumień dotyczących rozwiązania stosunku pracy (19 lutego 2021 r.) pozwany zatrudniał 27 pracowników, a następnie w okresie 30 dni zredukował zatrudnienie najpierw poprzez rozwiązanie umów za porozumieniem stron z 9 pracownikami, a następnie wypowiedział umowy powodom przy stanie 18 pracowników. Sąd uznał, że próba obejścia przepisów poprzez wcześniejsze zmniejszenie stanu zatrudnienia nie wyłącza obowiązku stosowania procedury zwolnień grupowych, a jej naruszenie czyni wypowiedzenia wadliwymi w rozumieniu art. 45 § 1 k.p.