Wyrok SN z dnia 6 sierpnia 2025 r., sygn. II CSKP 777/23
W umowie kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty obcej, klauzule przeliczeniowe uprawniające bank do jednostronnego ustalania kursów walut stanowią niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ § 1 k.c. ze względu na ich nietransparentny charakter. Wyeliminowanie takich klauzul prowadzi do niemożliwości wykonania umowy w pozostałym zakresie wobec braku przepisu dyspozytywnego pozwalającego na ustalenie kursu wymiany walut, co skutkuje nieważnością całej umowy ex tunc.
Teza AI
Istota problemu
Główny problem prawny dotyczył skutków prawnych stwierdzenia abuzywności klauzul przeliczeniowych w umowie kredytu hipotecznego indeksowanego do CHF. Konkretnie, sąd musiał rozstrzygnąć, czy po wyeliminowaniu postanowień umownych uprawniających bank do jednostronnego ustalania kursów walut (jako klauzul niedozwolonych w rozumieniu art. 385¹ § 1 k.c.), możliwe jest utrzymanie pozostałej części umowy kredytowej, czy też konieczne jest stwierdzenie nieważności całej umowy ex tunc.
Rozstrzygnięcie
Sąd Najwyższy potwierdził stanowisko sądów niższych instancji o całkowitej nieważności umowy kredytowej. Sąd uznał, że klauzule przeliczeniowe odsyłające do tabel kursowych banku są abuzywne ze względu na brak transparentności mechanizmu ustalania kursów oraz pozostawianie bankowi swobody arbitralnego kształtowania tych kursów. Wyeliminowanie tych postanowień tworzy niemożliwą do wypełnienia lukę prawną, gdyż w prawie polskim brak jest przepisu dyspozytywnego pozwalającego na ustalenie kursu wymiany walut. Sąd nie może kreować postanowień umownych zastępujących abuzywne klauzule. W konsekwencji, po usunięciu klauzul przeliczeniowych, umowa nie może być wykonywana, co prowadzi do jej nieważności w całości.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Agnieszka Góra-Błaszczykowska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Agnieszka Jurkowska-Chocyk
SSN Dariusz Pawłyszcze
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 6 sierpnia 2025 r. w Warszawie skargi kasacyjnej Banku spółki akcyjnej w W. od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27 maja 2022 r., I ACa 410/21, w sprawie z powództwa U.M. i M.T. przeciwko Bankowi spółce akcyjnej w W. o ustalenie i zapłatę,
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
