Wyrok SN z dnia 11 czerwca 2025 r., sygn. II CSKP 1026/23

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył oceny abuzywności klauzul indeksacyjnych i przeliczeniowych w umowie kredytu hipotecznego indeksowanego kursem waluty obcej (CHF). Spór koncentrował się na tym, czy postanowienia umowy uprawniające bank do jednostronnego ustalania kursu kupna i sprzedaży CHF w stosunku do PLN bez wskazania reguł kształtowania tego kursu stanowią niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ k.c., a w przypadku ich eliminacji - czy możliwe jest utrzymanie umowy w pozostałym zakresie, czy też prowadzi to do nieważności całej umowy i powstania roszczeń restytucyjnych.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy potwierdził stanowisko sądów meriti, uznając klauzule indeksacyjne za abuzywne z uwagi na naruszenie testu transparentności. Postanowienia te nie pozwalały konsumentowi na racjonalne oszacowanie konsekwencji ekonomicznych umowy i wysokości przyszłych świadczeń. Sąd podkreślił, że mechanizm przeliczania walut musi być zrozumiały, czytelny i transparentny. Po wyeliminowaniu abuzywnych postanowień nie było możliwe uzupełnienie powstałych luk przepisami dyspozytywnymi prawa, co skutkowało nieważnością całej umowy. Konsekwencją było powstanie samodzielnych roszczeń o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron, co uzasadniało zasądzenie kwoty na rzecz kredytobiorcy.