Wyrok NSA z dnia 8 listopada 2024 r., sygn. I OSK 1440/21
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Monika Nowicka Sędziowie: sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) Protokolant: starszy asystent sędziego Marta Sikorska po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P.S.A. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 listopada 2020 r. sygn. akt I SA/Wa 631/20 w sprawie ze skargi P.S.A. w W. na decyzję Ministra Rozwoju z dnia [...] stycznia 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nabycia prawa własności nieruchomości oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 16 listopada 2020 r., I SA/Wa 631/20 oddalił skargę Polskich Kolei Państwowych S.A. w Warszawie na decyzję Ministra Rozwoju z dnia 15 stycznia 2020 r. nr DO-II.7610.747.2019.PO w przedmiocie odmowy stwierdzenia nabycia prawa własności nieruchomości.
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
Wojewoda Wielkopolski decyzją z dnia 7 listopada 2019 r. znak SNV.752.28.2019.9, działając na postawie art. 34 i art. 35 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (Dz.U.2018.1311 ze zm.), dalej jako u.k.r.PKP", w związku z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2001 r. w sprawie sposobu potwierdzania posiadania przez przedsiębiorstwo państwowe "Polskie Koleje Państwowe" gruntów będących własnością Skarbu Państwa, w tym rodzajów dokumentów stanowiących dowody w tych sprawach (Dz.U.2001.4.29), dalej jako "rozporządzenie", odmówił stwierdzenia, że grunt położony w D., oznaczony geodezyjnie jako obręb: [...], ark. mapy 1, działka nr [...] o powierzchni 0.1000 ha. zapisany w księdze wieczystej Sądu Rejonowego w Wągrowcu KW nr [...], stał się z dniem 27 października 2000 r. przedmiotem użytkowania wieczystego Polskich Kolei Państwowych, obecnie Polskie Koleje Państwowe S.A., natomiast budynki i inne urządzenia na nim posadowione stały się własnością Polskich Kolei Państwowych S.A. Po rozpatrzeniu odwołania od powyższej decyzji wniesionego przez Polskie Koleje Państwowe S.A. z siedzibą w Warszawie Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Poznaniu, Minister Rozwoju decyzją z dnia 15 stycznia 2020 r. znak: DO-II.7610.747.2019.PO utrzymał w mocy ww. decyzję Wojewody Wielkopolskiego. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wyjaśnił, że przedmiotem sprawy jest ocena prawidłowości odmowy stwierdzenia nabycia, na podstawie art. 34 u.k.r.PKP z dniem 27 października 2000 r. przez przedsiębiorstwo państwowe "Polskie Koleje Państwowe" prawa użytkowania wieczystego ww. gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa. Na mocy art. 34 ust. 1 u.k.r.PKP grunty będące własnością Skarbu Państwa, znajdujące się w dniu 5 grudnia 1990 r. w posiadaniu PKP, co do których PKP nie legitymowało się dokumentami o przekazaniu mu tych gruntów w formie prawem przewidzianej i nie legitymuje się nimi do dnia wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych, stają się z dniem wejścia w życie ustawy, z mocy prawa, przedmiotem użytkowania wieczystego PKP. Natomiast zgodnie z art. 34 ust. 3 u.k.r.PKP., budynki, inne urządzenia i lokale znajdujące się na gruntach, o których mowa w ust. 1, stają się z mocy prawa, nieodpłatnie, własnością PKP. Zgodnie z art. 34 ust. 4 u.k.r.PKP nabycie prawa, o którym mowa w ust. 1 i ust. 3, nie może naruszać praw osób trzecich. W toku prowadzonego postępowania organy ustaliły, że nieruchomość oznaczona jako działka nr [...]o powierzchni 0,1 ha, stanowiła w dniu 5 grudnia 1990 r. własność Skarbu Państwa, co potwierdza treść księgi wieczystej nr [...]. Kolejną przesłanką zastosowania art. 34 ust. 1 u.k.r.PKP jest posiadanie przez przedsiębiorstwo państwowe "Polskie Koleje Państwowe" przedmiotowego gruntu w dniu 5 grudnia 1990 r. Wnioskodawca na potwierdzenie posiadania ww. działki gruntu przedłożył wypis z rejestru gruntów sporządzony według stanu na dzień 22 lutego 2019 r., wyrys z mapy ewidencyjnej z dnia 22 lutego 2019 r., wypis z ewidencji środków trwałych oraz oświadczenie wnioskodawcy z dnia 8 kwietnia 2019 r. złożone na okoliczność posiadania przez Polskie Koleje Państwowe S.A. przedmiotowego gruntu w dniu 5 grudnia 1990 r. Organ odwoławczy uznał, że przedłożona przez wnioskodawcę dokumentacja nie potwierdziła spełnienia przesłanki posiadania przedmiotowego gruntu w dniu 5 grudnia 1990 r. Organ uznał, że dokumentacja w postaci wypisu z rejestru gruntów z dnia 22 lutego 2019 r. oraz wyrysu z mapy ewidencyjnej z dnia 22 lutego 2019 r. wskazują jedynie, iż ww. działka oznaczona została w rejestrze gruntów jako tereny kolejowe, co nie stanowi dowodu na posiadanie przedmiotowego gruntu. Ponadto ww. dokumenty opracowane zostały według stanu istniejącego w dniu ich sporządzenia, tj. na dzień 22 lutego 2019 r., a nie według stanu istniejącego w dniu 5 grudnia 1990 r. Znajdujący się w aktach sprawy wypis z ewidencji środków trwałych wskazuje, że na przedmiotowej działce zlokalizowana jest skarpa, podtorze oraz rów odwadniający, jednakże brak jest w tej kwestii dalszych informacji, w szczególności daty powstania środka trwałego, co uniemożliwia stwierdzenie, że przedmiotowa nieruchomość znajdowała się w posiadaniu PKP w dniu 5 grudnia 1990 r. Ponadto przedłożone do akt sprawy oświadczenie wnioskodawcy z 8 kwietnia 2019 r. nie może stanowić samoistnej podstawy do przyjęcia, iż przedmiotowy grunt pozostawał w posiadaniu Polskich Kolei Państwowych 5 grudnia 1990 r. przy jednoczesnym braku jakichkolwiek dokumentów, które wskazywałyby na posiadanie przedmiotowego gruntu w tej dacie. Organ I instancji dwukrotnie wzywał wnioskodawcę (pisma z dnia 14 sierpnia 2019 r. i z 4 października 2019 r.) m.in. do przedłożenia wypisu i wyrysu z mapy ewidencyjnej według stanu na dzień 5 grudnia 1990 r., wykazu środków trwałych znajdujących na przedmiotowej nieruchomości w dniu 5 grudnia 1990 r. wraz ze wskazaniem daty ich budowy. Pisma te pozostały bez odpowiedzi. Organ odwoławczy nie podzielił zarzutu, że organ I instancji rażąco naruszył przepisy art. 7 i art. 77 k.p.a. przez zaniechanie przeprowadzenia postępowania w niezbędnym dla sprawy zakresie. Organ wskazał, że jeżeli strona odmawia przedstawienia żądanego przez organ dokumentu, z którego wywodzi dla siebie określone uprawnienia, a okoliczności tej nie można ustalić w inny sposób, organ może odmówić żądaniu strony, a taka odmowa nie narusza prawa. Organ wyjaśnił też, że przesłanka posiadania przez przedsiębiorstwo państwowe "Polskie Koleje Państwowe" gruntu w dniu 5 grudnia 1990 r., stanowi okoliczność ściśle związaną z działalnością podejmowaną przez Polskie Koleje Państwowe na użytkowanych przez siebie gruntach, dlatego przede wszystkim to wnioskodawca powinien mieć najpełniejszą i najlepszą wiedzę, popartą stosowną dokumentacją archiwalną, która pozwoliłaby na ustalenie, czy przedmiotowa nieruchomość pozostawała w dniu 5 grudnia 1990 r. we władaniu poprzednika prawnego PKP S.A. Wnioskodawca, wobec otrzymania pisma z dnia 4 października 2019 r. informującego o możliwości niekorzystnego dla siebie wyniku sprawy, miał możliwość przedłożyć dodatkowy materiał dowodowy wyjaśniający wszelkie wątpliwości. Możliwość uzupełnienia materiału dowodowego zaistniała także na etapie złożenia odwołania od przedmiotowej decyzji, z czego strona wnosząca odwołanie nie skorzystała.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
