Interpretacja indywidualna z dnia 13 stycznia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.803.2024.1.LM

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych w związku ze sprzedażą w drodze postępowania egzekucyjnego (…) zabudowanej działki nr 1

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest:

Nieruchomość zabudowana: numer działki 1 położona przy ul. (…) w (…) dla której Sąd Rejonowy w (…) VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (…).

Z księgi wieczystej nieruchomości oraz oświadczenia dłużniczki wynika, że nabyła ona nieruchomość na podstawie darowizny w dniu 27 wrzesień 1988 r. (darowizna od rodziców).

Z oświadczenia dłużniczki wynika że nabycie nieruchomości nie było opodatkowane podatkiem VAT.

Nie była wystawiona faktura VAT. Dłużniczka oświadczyła, że nie przysługiwało jej prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego z tego tytułu.

Dłużniczka jako osoba prowadząca działalność gospodarczą ( X…- Import sprzedaż detaliczna i hurtowa …) od 4 maja 1999 r. do czasu zawieszenia tj. 2 października 2024 r. była płatnikiem podatku od towarów i usług . Numer NIP dłużniczki to: (…).

Dłużniczka oświadczyła , że pod adresem ww. nieruchomości nie prowadziła faktycznej działalności gospodarczej a był to jedynie adres rejestracyjny działalności. Ww. budynek zawsze wykorzystywany był jedynie w celach mieszkaniowych. Dłużniczka zamieszkuje tam od 1987 r.

Dłużniczka nie wskazała, aby nieruchomość była wykorzystywana do czynności które są zwolnione z podatku VAT.

Sprzedawana nieruchomość stanowi lokal mieszkalny. Pierwsze zasiedlenie według oświadczenia dłużniczki nastąpiło 1983 r.

Dłużniczce nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku VAT o kwotę podatku naliczonego w związku z ponoszonymi wydatkami na ulepszenia nieruchomości. Nie korzystała ona z tego prawa i nie występowała o zwrot podatku VAT z tego tytułu.

Dłużniczka w swoim oświadczeniu wskazała, że dokonane ulepszenia na nieruchomości nie wynosiły więcej niż 30 % wartości początkowej nieruchomości. W związku z dokonanymi ulepszeniami nie odliczała podatku VAT.

Przedmiotem interpretacji jest nieruchomość gruntowa, zabudowana budynkiem mieszkalnym w zabudowie bliźniaczej, trzykondygnacyjnym o powierzchni zabudowy 85,00 m². Nieruchomość położona w rejonie ul. (…) w (…), obszar miasto pow. (…), województwo (…). Nieruchomość oznaczona jest w ewidencji gruntów jako działka ewidencyjna nr 1, powierzchnia 451 m² obręb (…). Powierzchnie ustalono na podstawie kartoteki budynków. Dla przedmiotowej nieruchomości gruntowej Sąd Rejonowy w (…) VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (…).

Działka ewidencyjna numer 1 z obrębu (…) o powierzchni 451 m² w kształcie regularnym, prostokątnym, posiada pełny dostęp do infrastruktury technicznej. Działka zabudowana jest budynkiem mieszkalnym w zabudowie bliźniaczej. Rok budowy 1980, powierzchnia użytkowa około 150 m². Parter składa się z kuchni, salonu, łazienki. Piętro składa się z trzech pokoi, łazienki. Standard budynku oceniony jako zły. Nieruchomość znajduje się na obszarze zaburzeń glacitektonicznych. W budynku widoczne są silne spękania ścian, podpory stropów, brak symetrii wobec posadowienia budynku sąsiedniego.

Pytanie

Czy z tytułu sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji jest obowiązek naliczenia i pobrania podatku od towarów i usług VAT.

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie sprzedaż nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, bowiem dłużniczka nie jest aktualnie czynnym płatnikiem podatku VAT. Nieruchomość nie była i nie jest wykorzystywana do prowadzenia faktycznej działalności gospodarczej oraz dłużniczka nie występowała o zwrot podatku VAT naliczonego w związku z dokonanymi ulepszeniami na nieruchomości. Nieruchomość nie była też przedmiotem najmu ani innych czynności opodatkowanych. Również nabycie nieruchomości nie było opodatkowane podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów tej ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana, jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan komornikiem sądowym i będzie Pan dokonywał sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości gruntowej, zabudowanej budynkiem mieszkalnym w zabudowie bliźniaczej, trzykondygnacyjnym o powierzchni zabudowy 85,00 m². Nieruchomość ta została nabyta przez dłużniczkę na podstawie darowizny od rodziców 27 września 1988 r. Pod adresem tej nieruchomości dłużniczka nie prowadziła faktycznej działalności gospodarczej a był to jedynie adres rejestracyjny działalności. Ww. budynek zawsze wykorzystywany był jedynie w celach mieszkaniowych. Dłużniczka zamieszkuje tam od 1987 r.

Pana wątpliwości dotyczą ustalenia czy sprzedaż wymienionej nieruchomości w trybie licytacji w postępowaniu egzekucyjnym będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik - właściciel danej nieruchomości - jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów/świadczenie usług podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy czynność dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej transakcji mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Aby ocenić czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymagana jest ocena każdorazowo odnosząca się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Jak już wyżej wskazano, istotnym dla określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT - co do zasady - mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy. Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do planowanej czynności sprzedaży egzekucyjnej działki nr 226 zabudowanej budynkiem mieszkalnym dłużniczka będzie spełniała przesłanki do uznania Jej za podatnika podatku od towarów i usług.

Wskazał Pan, że dłużniczka nabyła nieruchomość będącą przedmiotem licytacji komorniczej do majątku osobistego w drodze darowizny od rodziców. Przedmiotowa nieruchomość zawsze była wykorzystywana jedynie w celach mieszkalnych, a dłużniczka zamieszkuje tam od 1987 r. Pomimo tego, że dłużniczka była podatnikiem VAT z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej to nieruchomość ta nie była wykorzystywana do jej prowadzenia. Nieruchomość nie była przedmiotem najmu ani innych czynności opodatkowanych.

Zatem, dostawa tej nieruchomości będzie dokonywana z majątku osobistego dłużniczki i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tą transakcją uznać dłużniczkę za podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym sprzedaż ww. nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Z zawartego we wniosku opisu sprawy nie wynika bowiem taka aktywność dłużniczki, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Nieruchomość nie była wykorzystywana w celach zarobkowych, do osiągnięcia korzyści majątkowych. Oznacza to więc, że działania dłużniczki wobec posiadanej nieruchomości należy uznać za działania związane z wykonywaniem przysługującego Jej prawa własności, tym samym sprzedaż nieruchomości (działki nr 1 zabudowanej budynkiem mieszkalnym) w ramach postępowania egzekucyjnego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, Pan – jako komornik sądowy – dokonujący w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko dłużniczce sprzedaży nieruchomości nie będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku VAT od dostawy nieruchomości, dokonywanej w trybie egzekucji.

Zatem Pana stanowisko że sprzedaż nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT uznaję zaprawidłowe

Dodatkowe informacje

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.