Pozbawienie możliwości wykonywania zawodu z przyczyn politycznych a emigracja - Wyrok NSA z dnia 2 sierpnia 2024 r., sygn. III OSK 255/23
Pozbawienie możliwości wykonywania zawodu przed dniem 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych, w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 6b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, może dotyczyć także sytuacji poza terytorium Polski, jeśli osoba w wyniku represji przebywa za granicą.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Rafał Stasikowski sędzia del. WSA Paweł Mierzejewski po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 3 listopada 2022 r. sygn. akt II SA/Kr 990/22 w sprawie ze skargi A. W. na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 17 czerwca 2022 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia okresu pozbawienia możliwości wykonywania zawodu 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. zasądza od A. W. na rzecz Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych kwotę 340 (trzysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 3 listopada 2022 r., sygn. akt II SA/Kr 990/22, po rozpoznaniu skargi A. W. na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 17 czerwca 2022 r., nr [...], w przedmiocie odmowy potwierdzenia okresu pozbawienia możliwości wykonywania zawodu – uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję tego samego organu.
Jak wskazał Sąd pierwszej instancji Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych ww. decyzją po ponownym rozpoznaniu sprawy utrzymał w mocy decyzję własną z dnia 4 kwietnia 2022 r. numer [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia nie wykonywania pracy w okresie od 1 sierpnia 1982 r. do 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia powołano art. 127 § 3 i art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a., art. 117 ust. 4 w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 6b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. Z 2021 r. poz. 291, ze zm.) – dalej: "ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych". Jak wskazano w uzasadnieniu, wnioskodawca podniósł, że szantażem w postaci groźby pozbawienia życia został zmuszony wraz z żoną pośpiesznie opuścić Polskę bez prawa powrotu. Nadto nie dostał również zgodny od komunistycznych władz na warunkowy przyjazd do K. na pogrzeb matki. Wskazał na okres od 1 sierpnia 1982 r. do 31 lipca 1990 r. jako okres pozbawienia możliwości wykonywania zawodu dziennikarza i jakiegokolwiek innego zawodu w PRL. Odnosząc się do powyższych okoliczności, organ wskazał, że o ile z powodu emigracji do Republiki Federalnej Niemiec strona nie mogła pracować w zawodzie, i nie kwestionując faktu, że do podjęcia decyzji o emigracji skłoniła stronę sytuacja polityczna w kraju, to zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 6b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pozbawienie możliwości wykonywania swojego zawodu musiało być spowodowane przyczynami politycznymi, a brak jest podstaw do uznania, że na terenie Republiki Federalnej Niemiec strona nie mogła wykonywać swojego zawodu z przyczyn politycznych. Organ podkreślił również, że wnioskodawca po przyjeździe do RFN świadczył pracę na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r., a Szef Urzędu decyzją z dnia 11 czerwca 2014 r. potwierdził wnioskodawcy okres świadczenia pracy od września 1982 r. do kwietnia 1989 r. jako okres składkowy na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie Szefa Urzędu zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do potwierdzenia pozbawienia strony możliwości wykonywania swojego zawodu przed dniem 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
