Wyrok NSA z dnia 19 października 2022 r., sygn. III OSK 2123/21
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędziowie: Sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz (spr.) Sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski po rozpoznaniu w dniu 19 października 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Z.M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 sierpnia 2019 r., sygn. akt II SA/Wa 59/19 w sprawie ze skargi Z.M. na decyzję Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z dnia 31 października 2018 r., nr [...] w przedmiocie odmowy zmiany decyzji ostatecznej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Z.M. na rzecz Szefa Krajowej Administracji Skarbowej kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 20 sierpnia 2019 r., sygn. akt II SA/Wa 59/19, oddalił skargę Z.M. na decyzję Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z dnia 31 października 2018 r., nr [...] w przedmiocie odmowy zmiany decyzji ostatecznej.
W motywach rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że zgodnie z art. 155 k.p.a., który stanowi podstawę prawną zaskarżonej decyzji, decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególnie nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony; przepis art. 154 § 2 stosuje się odpowiednio. Dla zmiany lub uchylenia decyzji w trybie art. 155 k.p.a. łącznie muszą być spełnione następujące przesłanki: 1) istnienie decyzji ostatecznej; 2) za jej uchyleniem lub zmianą przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony; 3) zgoda strony na zmianę lub uchylenie decyzji; 4) brak przeciwwskazań w przepisach ustaw szczególnych.
Celem tego postępowania, w odróżnieniu do postępowania głównego (rozpoznawczego), nie jest merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy niejako "od nowa", lecz przeprowadzenie weryfikacji wydanej już decyzji ostatecznej wyłącznie na podstawie przesłanek w tym przepisie wymienionych. Brak spełnienia którejkolwiek z nich wyklucza uwzględnienie wniosku i dokonanie zmiany decyzji. W postępowaniu, o którym mowa w art. 155 k.p.a., nie jest zatem dopuszczalna merytoryczna kontrola wydanego rozstrzygnięcia. Strona nie może zatem, powołując się na interes społeczny lub własny interes, domagać się w tym trybie ponownej oceny merytorycznej wydanej decyzji. W przeciwnym wypadku postępowanie określone w tym przepisie służyłoby do ponownego rozpoznania spraw już zakończonych ostateczną decyzją administracyjną niejako "w kolejnej instancji". Prowadziłoby to do niedopuszczalnego naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania, wyrażonej w art. 15 k.p.a. Organ administracji nie jest zatem uprawniony do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy, lecz winien dokonać jej analizy jedynie pod kątem zbadania przesłanek wymienionych w art. 155 k.p.a. Zmiana decyzji ostatecznej na podstawie tego przepisu może być dokonana tylko w granicach stanu faktycznego sprawy "pierwotnej", w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony do tej pory. Postępowanie prowadzone w tym trybie nie może służyć weryfikacji ustaleń czy też prawidłowości wykładni i subsumcji przepisów zastosowanych przy wydaniu decyzji ostatecznej. Rozważenie możliwości stosowania trybu przewidzianego w art. 155 k.p.a. wymaga uprzedniego ustalenia, czy w konkretnym przypadku występuje tożsamość sprawy administracyjnej w znaczeniu materialnym, na który składają się elementy podmiotowe (tożsamość podmiotu będącego adresatem praw lub obowiązków) oraz przedmiotowe (tożsamość treści tych praw i obowiązków oraz ich podstawy faktycznej i prawnej. Decyzja wydana na podstawie art. 155 k.p.a. może dotyczyć wyłącznie kwestii rozstrzyganych decyzją ostateczną, tj. decyzją, której dotyczy postępowanie o zmianę lub uchylenie, a nie kwestii nowych. Postępowanie w sprawie 155 k.p.a. toczy się w tej samej, z materialnego punktu widzenia, sprawie administracyjnej, w której toczyło się postępowanie pierwotne.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
