Wyrok SN z dnia 4 lipca 2023 r., sygn. I PSKP 10/23
Pozbawienie pracownika ochrony, wbrew obowiązującym regulacjom prawa pracy w imię nadrzędnego celu, za jaki uważa się reformę administracji skarbowej, musi być transparentne i możliwe do weryfikacji pod kątem, czy nie doszło do nadużycia prawa i sprzeczności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem instytucji wygaśnięcia umowy o pracę.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Robert Stefanicki (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Leszek Bielecki
SSN Romuald Dalewski
w sprawie z powództwa B.S. przeciwko Skarbowi Państwa - Izbie Administracji Skarbowej w Ł. o ustalenie stosunku służby, przywrócenie do służby, odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 4 lipca 2023 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z dnia 17 września 2021 r., sygn. akt VIII Pa 29/21,
I. oddala skargę kasacyjną,
II. nie obciąża powódki kosztami zastępstwa procesowego pozwanej w postępowaniu kasacyjnym.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z 17 września 2021 r. po rozpoznaniu sprawy z powództwa B.S. przeciwko Skarbowi Państwa – Izbie Administracji Skarbowej w Ł. o ustalenie stosunku służby, przywrócenie do służby, odszkodowanie w przedmiocie apelacji B.S. od wyroku Sądu Rejonowego z 22 grudnia 2020 r. (X P 629/19) oddalił apelację i zasądził od B.S. na rzecz Skarbu Państwa – Izby Administracji Skarbowej w Ł. kwotę 1.350 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa w postępowaniu apelacyjnym. Powódka od 29 grudnia 1994 r. do 1 marca 2017 r. pełniła służbę w Izbie Celnej w Ł. na stanowisku starszego specjalisty służby celnej w stopniu aspiranta celnego. Od 1 marca 2017 r. piastowała to stanowisko w nowo utworzonej Izbie Administracji Skarbowej w Ł. W dniu 26 maja 2017 r. otrzymała pismo, w którym na podstawie art. 165 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1948 ze zm.) złożono jej propozycję umowy o pracę na czas nieokreślony. Z kolei 8 czerwca 2017 r. złożyła oświadczenie o przyjęciu propozycji zatrudnienia, a 21 czerwca 2021 r. wniosła odwołanie do Krajowej Administracji Skarbowej od propozycji zatrudnienia i otrzymała odpowiedź, że przepisy nie przewidują odwołania od spornej propozycji zatrudnienia. W podobnej sytuacji było dziewięciu funkcjonariuszy, z czego ośmiu z nich (w tym powódka) otrzymało propozycję pracy.
Na podstawie dokonanych ustaleń, Sąd Rejonowy podniósł, że z dniem 1 marca 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2021 r., poz. 422, na mocy której utraciła moc ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej). Zgodnie z art. 165 ust. 7 ustawy z tej samej daty – Przepisów wprowadzających ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej powodowie dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektor izby administracji skarbowej oraz dyrektor Krajowej Szkoły Skarbowości złożyli odpowiednio pracownikom, oraz funkcjonariuszom, w terminie do 31 maja 2017 r., pisemną propozycję określającą nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia służby, która uwzględnia posiadane kwalifikacje i przebieg dotychczasowej pracy lub służby, a także dotychczasowe miejsce zamieszkania. W ocenie Sądu Rejonowego propozycja pracy złożona powódce nie miała formy decyzji administracyjnej, nie przysługiwało od niej odwołanie. Natomiast w świetle art. 276 ust. 2 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej w przypadku wydania decyzji o zwolnieniu ze służby, funkcjonariusz może, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji, złożyć odwołanie do Krajowej Administracji Skarbowej. Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, w przypadku uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji o zwolnieniu ze służby kierownik jednostki organizacyjnej niezwłocznie wyznacza funkcjonariuszowi stanowisko służbowe zgodne z jego kwalifikacjami i dotychczasowym przebiegiem służby oraz określa termin podjęcia służby, miejsce jej wykonywania oraz uposażenie nie niższe od dotychczasowego. Sąd Rejonowy przyjął, że na podstawie powołanego już art. 165 ust. 7 Przepisów wprowadzających ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej ustawodawca pozostawił uznaniu organu rozstrzygnięcie o tym, jaka to będzie propozycja (zatrudnienia czy służby). W ocenie dokonanej przez ten Sąd niezasadny był zarzut powódki, że przekształcenia stosunku służby powódki w stosunek pracy, dokonano bez żadnego uzasadnienia i na podstawie niejasnych kryteriów ustawowych. Roszczenie o ustalenie stosunku służby oraz przywrócenie do służby należało, zdaniem Sądu pierwszej instancji, oddalić. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podzielił tezę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 16 stycznia 2018 r. (II SA/Lu 874/17), że mechanizm oceny kwalifikacji i przebiegu dotychczasowej pracy lub służby, przyjęty przez ustawodawcę w art. 165 ust. 7 Przepisów wprowadzających ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej nie należy utożsamiać z uprawnieniem, które odnosiłoby się do całkowicie dowolnego charakteru wyboru, mogącego pozbawić osoby pozostające dotychczas w służbie lub stosunku pracy – do czasu wygaśnięcia tych stosunków w trybie określonym w art. 170 ust. 1 niniejszej ustawy – ochrony przed arbitralnym działaniem organu, który, w demokratycznym państwie prawnym, zobowiązany jest do działania na podstawie prawa i w jego granicach.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
