Wyrok SN z dnia 7 lutego 2023 r., sygn. II CSKP 1334/22
Art. 358 § 2 k.c. ma charakter ogólny, a nie dyspozytywny, co wyklucza jego zastosowanie w przypadku klauzul waloryzacyjnych, dla których waluta obca pełni jedynie funkcję miernika świadczenia, które jest spełniane w walucie polskiej. W przypadku kredytów indeksowanych, kwota kredytu jest wyrażona w walucie polskiej, a waluta obca stanowi jedynie miernik wartości spełnianego w walucie polskiej świadczenia. Stwierdzenie nieważności umowy, w tym kredytowej, z powodu abuzywnych klauzul mieści się w zakresie sankcji, jaką przewiduje dyrektywa 93/13, a modyfikacja umowy poprzez uzupełnienie jej luk, tak aby "utrzymać" ją w obrocie prawnym, byłaby sprzeczna z celem zapobiegania kolejnym naruszeniom.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Grela (przewodniczący)
SSN Kamil Zaradkiewicz
SSN Jacek Widło (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa D. S. przeciwko Bank spółce akcyjnej w W. o zapłatę i ustalenie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 7 lutego 2023 r. w Izbie Cywilnej w Warszawie, skargi kasacyjnej pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 15 kwietnia 2021 r., sygn. akt I ACa 427/20,
1. oddala skargę kasacyjną;
2. zasądza od pozwanego Bank spółki akcyjnej w W. na rzecz powoda D. S. kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z 15 kwietnia 2021 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w sprawie o zapłatę i ustalenie z powództwa D. S. przeciwko Bank Spółce Akcyjnej w W. na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z 15 lipca 2020 r., oddalił apelację.
Powód D. S. w dniu 20 marca 2008 r. zawarł z poprzednikiem prawnym pozwanej Bank1 S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu na cele mieszkaniowe E. Zgodnie z głównymi postanowieniami zawartej przez strony umowy, pozwany Bank udzielił powodowi kredytu hipotecznego w łącznej wysokości 280 000 zł denominowanego (waloryzowanego) w walucie CHF na okres 300 miesięcy od dnia 30 maja 2008 roku do dnia 21 marca 2033 roku (§ 2 punkt 1 umowy). Kwota kredytu denominowanego (waloryzowanego) w CHF lub transzy miała zostać określona według kursu kupna dewiz dla ww. waluty zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu wykorzystania kredytu lub transzy kredytu (§ 2 punkt 2 umowy). Nadto, umowa zawierała zastrzeżenie, zgodnie z którym o wysokości wykorzystanego kredytu wyrażonego w walucie CHF, wysokości odsetek w okresie karencji oraz wysokości rat kapitałowo-odsetkowych w ww. walucie pozwany bank miał poinformować kredytobiorcę w terminie 7 dni od dnia całkowitego wykorzystania kredytu (§ 2 pkt 3 umowy). Kredyt wykorzystywany był w złotych, przy jednoczesnym przeliczeniu kwoty kredytu według kursu kupna dewiz dla CHF zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu wykorzystania kredytu” (§ 4 ust. la Umowy). W związku z zaciągnięciem kredytu w walucie wymienialnej Kredytobiorca oświadczył, że został poinformowany przez Bank o ryzyku związanym ze zmianą kursów walut oraz stwierdził, że rozumie wynikające z tego konsekwencje. (§ 11 ust. 4 Umowy). Jednocześnie Kredytobiorca oświadczył, że akceptuje zasady funkcjonowania kredytu denominowanego (waloryzowanego) w walucie wymienialnej, w szczególności zasady dotyczące określenia kwoty kredytu w walucie wskazane w § 2 umowy, sposobu uruchomienia i wykorzystania kredytu określone w § 4 umowy oraz warunków jego spłaty określone w § 9 umowy” (§11 ust. 5 Umowy). Zabezpieczeniem kredytu była hipoteka kaucyjna w kwocie 560 000 zł oraz cesja na rzecz banku praw z umowy ubezpieczenia lokalu mieszkalnego od ognia i innych zdarzeń losowych. (§10 umowy). Harmonogram spłat został sporządzony w walucie franka szwajcarskiego (CHF). Kwota w nim wyrażona jako należność główna została określona na 126 536,51 CHF i różniła się od tej wskazanej w umowie. W dniu 23 lipca 2013 roku strony zawarły aneks do ww. umowy, w którym wyrażenie „kredyt denominowany” użyte w różnych przypadkach zastąpione zostało wyrażeniem „kredyt indeksowany”. W efekcie spłata rat odsetkowych dokonywana miała być w złotych po uprzednim przeliczeniu rat kapitałowo - odsetkowych według kursu sprzedaży dewiz dla CHF zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu spłaty. Wysokość rat kapitałowo-odsetkowych w złotych zależeć miała od wysokości kursu sprzedaży dewiz dla CHF obowiązującego w Banku w dniu spłaty, a tym samym zmiana wysokości ww. kursu waluty miała wpływ na ostateczną wysokość spłaconego przez powoda kredytu. Umowa o kredyt zawarta została z powodem - jako konsumentem, za pomocą ustalonego wzorca umowy, a treść zapisów nie była indywidualnie ustalana. Powód nie był informowany o mechanizmie przeliczania zadłużenia z CHF na PLN i odwrotnie. Pozwany nie wyjaśnił powodowi, na czym polega indeksacja kredytu. W odniesieniu do ryzyka wiążącego się z zaciągnięciem kredytu w walucie obcej, powód kierował się sugestią, że jest ono niewielkie i będzie kształtować się na poziomie 10 %, biorąc takie ryzyko pod uwagę. Powód był zapewniany o tym, iż CHF jest waluta stabilną. W momencie zawierania umowy z bankiem powód nie miał świadomości, że dodatkowym jej elementem będzie tzw. „spread”, czyli różnica sprzedaży waluty, bowiem był pewny, iż jedynym kosztem, jaki pozwany naliczy w związku z zaciągnięciem kredytu będzie jego oprocentowanie.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
