Zamiana niezabudowanych działek niezależnych w prawie cywilnym, nie należących do terenów budowlanych, kwalifikuje się do zwolnienia z podatku VAT według art. 43 ust. 1 pkt. 9 ustawy. Gmina może stosować to zwolnienie w przypadku, gdy brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy, potwierdzając, że działki nie są przeznaczone pod zabudowę.
Zamiana nieruchomości nabytych w drodze spadku i działu spadku po upływie terminu pięciu lat od nabycia przez spadkodawcę nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Przychód uzyskany z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogę publiczną, nabytej przed ponad dwoma laty oraz za cenę równą lub wyższą niż 50% wysokości odszkodowania, jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Do skorzystania z ulgi mieszkaniowej wymaga się, aby wydatek na cele mieszkaniowe pochodził bezpośrednio z przychodu ze sprzedaży nieruchomości, co oznacza, że wcześniej dokonane wpłaty przed uzyskaniem tego przychodu nie mogą być uznane za wydatki uprawniające do ulgi mieszkaniowej.
Zamiana nieruchomości dokonana przed upływem pięciu lat od jej nabycia stanowi odpłatne zbycie podlegające opodatkowaniu PIT, przy czym przychód oblicza się jako różnicę między wartością zbywanej nieruchomości a kosztami jej nabycia, niezależnie od formy zapłaty.
Kwota nadpłaty otrzymana przez Gminę z tytułu różnicy wartości nieruchomości stanowi część podstawy opodatkowania dostawy nieruchomości z 2007 roku, podlegając opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże obowiązek podatkowy związany z tą czynnością uległ przedawnieniu i nie może być uwzględniony w bieżących rozliczeniach podatkowych Gminy.
Jeżeli dostawa terenów niezabudowanych nie spełnia wymogów zwolnienia z VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie takich terenów nie przysługuje, gdy transakcje są objęte zwolnieniem. Stosowanie proporcji wg art. 86 ust. 2a nie znosi tego ograniczenia.
Dochód z zamiany i ustanowienia służebności gruntowej może korzystać ze zwolnienia podatkowego, jeśli przeznaczony jest wyłącznie na cele statutowe organizacji pożytku publicznego, z wyłączeniem działalności gospodarczej.
Zamiana działki nr 1 korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, podczas gdy zamiany działek nr 2 i nr 3 nie mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ani pkt 2 ustawy o VAT i podlegają opodatkowaniu.
Dostawa działek nr 2 oraz 1 przez Gminę, mimo ich przeznaczenia pod tereny lasów, nie korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, z uwagi na obecność na nimi linii elektroenergetycznych, co kwalifikuje je jako tereny zabudowane.
Zamiana nieruchomości niezabudowanych będących własnością Skarbu Państwa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Podatnikiem VAT jest Powiat. Nieruchomości uznane jako tereny budowlane nie korzystają ze zwolnienia podatkowego. Podstawą opodatkowania jest wartość nieruchomości otrzymanych w zamian.
Dostawa gruntu leśnego niezabudowanego w ramach zamiany, niekwalifikująca się jako teren budowlany, korzysta ze zwolnienia od VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. W konsekwencji, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2, brak jest podstaw do odliczenia podatku naliczonego z tytułu takiej transakcji.
Podstawa opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przy umowie zamiany rzeczy, jakimi są nieruchomości, stanowi wartość rynkowa rzeczy, od której przypada wyższy podatek, a strony tej czynności są solidarnie zobowiązane do zapłaty podatku.
Sprzedaż przez podatnika działek nabytych w drodze zamiany przed upływem pięcioletniego terminu od ich nabycia na podstawie umowy zamiany, stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy. Zamiana jest uznawana za formę odpłatnego nabycia rodzącą skutki podatkowe.
Transakcja zamiany działki ewidencyjnej nr 1 przez Powiat, jako teren zamknięty i uznawany za teren budowlany, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Zwolnienie z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT jest niedopuszczalne.
W przypadku zamiany działek uzbrojonych przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa, transakcja podlega opodatkowaniu stawką podstawową VAT, a podstawą opodatkowania jest wartość brutto nieruchomości Skarbu Państwa pomniejszona o VAT, gdy nie występują wzajemne dopłaty.
Przychód uzyskany z zamiany nieruchomości dokonanej przed upływem pięciu lat od nabycia, której cena nabycia była o 50% niższa od ceny zbycia, nie korzysta ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zamiana stanowi odpłatne zbycie podlegające opodatkowaniu.
Podstawa opodatkowania podatkiem VAT w transakcji zamiany nieruchomości obejmuje całą wartość nieruchomości wyrażoną jako kwota brutto, bez pomniejszenia o podatek VAT, co oznacza, iż wartość wskazana w operacie szacunkowym jest pełnym wynagrodzeniem za czynność zamiany.
Podział nieruchomości w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności, bez towarzyszących dopłat, nie stanowi odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Powiat X w transakcji zamiany nieruchomości z Gminą Y działa jako podatnik VAT, gdyż czynność ma charakter cywilnoprawny. Mimo iż zamiana nieruchomości podlega opodatkowaniu, korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego potwierdzono ze względu na nieużywanie nabytych nieruchomości do czynności opodatkowanych.
Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w spadku nie podlega opodatkowaniu, jeżeli od nabycia przez spadkodawcę upłynęło pięć lat, natomiast zbycie nieruchomości nabytej w drodze zamiany przed upływem tego okresu stanowi opodatkowany przychód, z uwzględnieniem kosztów nabycia i odpłatnego zbycia.