Zawieszenie prawa do emerytury eliminuje negatywną przesłankę określoną w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r., co pozwala na przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego osobie, która ma ustalone prawo do emerytury. Teza od Redakcji
Zakres sprawowanej opieki nad osobą niepełnosprawną powinien być adekwatny do jej potrzeb i może wykluczać możliwość podjęcia pracy zarobkowej przez opiekuna. Fakt posiadania rodzeństwa zobowiązanego do alimentacji względem osoby niepełnosprawnej nie stanowi negatywnej przesłanki przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, jeśli rzeczywisty opiekun faktycznie sprawuje pełną opiekę.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie niepodejmującej zatrudnienia lub rezygnującej z niego w związku z koniecznością stałej opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, a zakresem opieki objęte są również codzienne czynności życiowe oraz gotowość do niesienia pomocy.
Dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub jego niepodejmowania w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawną osobą, kluczowe jest ustalenie, czy na dzień złożenia wniosku zakres opieki naprawdę uniemożliwia podjęcie zatrudnienia, niezależnie od wcześniejszych przyczyn niepodejmowania pracy. Obowiązek alimentacyjny innych członków rodziny nie stanowi negatywnej
Związek między rezygnacją lub niepodejmowaniem zatrudnienia, a sprawowaną opieką nad osobą niepełnosprawną musi być bezpośredni i ścisły oraz stanowić przeszkodę do wykonywania pracy zawodowej, co może uzasadniać prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. (art. 17 ust. 1 u.ś.r.) Teza od Redakcji
Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacji, gdy osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, jest legitymowanie się przez współmałżonka tej osoby orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; faktyczna niemożliwość sprawowania opieki przez współmałżonka nie eliminuje negatywnej przesłanki uzyskania tego świadczenia.
Aby uzyskać świadczenie pielęgnacyjne zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, konieczne jest wykazanie, że zakres opieki nad osobą niepełnosprawną jest na tyle szeroki, iż obiektywnie uniemożliwia podjęcie jakiegokolwiek zatrudnienia. Samo wydanie orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu znacznym nie jest wystarczające do przyznania tego świadczenia.
Do odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego nie wystarcza sama obecność w rodzinie innych osób spokrewnionych, jeśli te osoby nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego z wymagającym opieki.
Aby usunąć negatywną przesłankę wykluczającą możliwość przysługiwania świadczenia pielęgnacyjnego, osoba posiadająca prawo do emerytury musi je zawiesić. Wyboru tego można dokonać przez złożenie do organu rentowego wniosku o zawieszenie prawa do emerytury.
Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych, przysługuje od daty, w której wydano orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności małżonka osoby wymagającej opieki, a nie od daty stwierdzenia istnienia niepełnosprawności.
Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobie innej niż współmałżonek jest legitymowanie się przez współmałżonka osoby wymagającej opieki orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, niezależnie od faktycznej możliwości sprawowania przez niego opieki. Teza od Redakcji
Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobom spokrewnionym w drugim stopniu z osobą wymagającą opieki jest, aby osoby spokrewnione w pierwszym stopniu (w tym rodzice) legitymowały się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub były niezdolne do sprawowania opieki z innych prawnych przyczyn.
Wykładnia art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy o świadczeniach rodzinnych powinna umożliwiać osobie sprawującej opiekę nad niepełnosprawnym i posiadającej ustalone prawo do emerytury dokonanie wyboru między emeryturą a świadczeniem pielęgnacyjnym przez zawieszenie pobierania emerytury.
Dla uzyskania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego kluczowe jest wykazanie, że zakres opieki nad osobą niepełnosprawną obiektywnie uniemożliwia podjęcie zatrudnienia, a brak zatrudnienia jest bezpośrednio spowodowany koniecznością sprawowania tej opieki, niezależnie od wcześniejszych przyczyn braku zatrudnienia.
Osoba spokrewniona w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, która nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i nie została zwolniona z obowiązku alimentacyjnego, nie może zostać pominięta w pierwszeństwie do ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne na rzecz dalszych krewnych, takich jak wnuczka, sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną.
Od 1 października 2024 r. ruszy program Aktywny Rodzic, który wprowadza nowe świadczenia pieniężne dla rodzin. Program ma ułatwić rodzicom pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem i aktywizacją zawodową. Wnioski o świadczenia można składać do ZUS od 1 października 2024 r.
Stwierdzenie nieważności aktu prawa miejscowego przez sąd administracyjny nie wywołuje automatycznie skutku nieważności aktów administracyjnych wydanych na jego podstawie; takie akty podlegają wzruszeniu w trybie właściwych postępowań administracyjnych.
Stwierdzenie nieważności aktu prawa miejscowego przez sąd administracyjny nie powoduje automatycznie nieważności decyzji administracyjnych wydanych na jego podstawie; wymaga to uruchomienia odrębnego trybu wzruszenia tych rozstrzygnięć zgodnie z art. 147 § 2 PPSA.