Kwoty maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent w razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyższej jednak niż 130 % tego wynagrodzenia

Od 19 marca 2025 r. pracownicy mogą korzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Nowe przepisy sprawiają jednak dużo problemów w praktyce. Poniżej przedstawiamy wyjaśnienia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczące najtrudniejszych problemów w tym zakresie.

Dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, rezygnacja z zatrudnienia musi pozostawać w ścisłym związku przyczynowym z koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną. Brak takiej zależności wyłącza możliwość przyznania wsparcia.

Świadczenie pielęgnacyjne należy się, gdy opieka nad niepełnosprawnym domownikiem wymusza rezygnację z zatrudnienia. Organy muszą rozpatrywać każdą sprawę indywidualnie, z uwzględnieniem aktualnego stanu prawnego i kompleksowo oceniać związek przyczynowy między opieką a zatrudnieniem.

W sytuacji, gdy rolnik nadal figuruje w ewidencji producentów rolnych i korzysta z dopłat, nie można uznać zaprzestania przez niego prowadzenia gospodarstwa rolnego, co uniemożliwia przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W sprawie o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, wymagane jest ustalenie, czy skarżąca faktycznie zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej. W przypadku sprzeczności dowodów Sąd musi zapewnić pełne przeprowadzenie postępowania dowodowego w ramach zasady dwuinstancyjności.

W sytuacji, gdy stan zdrowia osoby niepełnosprawnej oraz zakres świadczonej opieki uniemożliwiają opiekunowi podjęcie jakiejkolwiek formy zatrudnienia, przysługuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, nawet jeśli wcześniejsza rezygnacja z pracy nie była bezpośrednio związana z opieką nad niepełnosprawnym.

Orzeczenie NSA stwierdza, że niedokonanie zatrudnienia lub zrezygnowanie z niego w związku ze sprawowaniem opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, uzasadnia prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, gdy opieka wymaga ciągłego zaangażowania.

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną, uznając podstawę do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, występującą w związku przyczynowym rezygnacji z zatrudnienia z powodu konieczności opieki nad osobą niepełnosprawną, w oparciu o art. 17 ust. 1 pkt 4 u.ś.r.

Nie można uznać umów dotyczących prowadzenia seminariów na uczelni wyższej za umowy o dzieło, jeśli umowy te nie przewidują indywidualnego, określonego rezultatu (dzieła). Umowy te są umowami o świadczenie usług, co obliguje do podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie przepisów o zleceniu.

Sąd kasatoryjnie uchylił wyrok i decyzje poprzedzających instancji z powodu nierozpoznania kluczowego związku przyczynowego między rezygnacją z pracy a opieką nad osobą niepełnosprawną. Orzekł konieczność ponownego rozpatrzenia sprawy, uwzględniając ocenę prawną wskazaną przez NSA.

Umowy zawierające charakter dydaktyczny, takie jak prowadzenie wykładów i seminariów, nie są umowami o dzieło, lecz umowami świadczenia usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu, co skutkuje obowiązkiem ubezpieczeniowym.

Decyzja o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego musi uwzględniać możliwość wyboru przez uprawnionego korzystniejszego świadczenia od miesiąca złożenia wniosku, szczególnie w kontekście stanu zagrożenia epidemicznego, przedłużającego ważność orzeczeń o niepełnosprawności.

Korzystanie z urlopu wychowawczego nie stanowi rezygnacji z zatrudnienia w kontekście przyznania świadczenia pielęgnacyjnego (art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych). Formalna rezygnacja ze stosunku pracy jest konieczna do spełnienia tej przesłanki.

Brak formalnego ustalenia odrębnego adresu nie wstrzymuje możliwości przyznania dodatku węglowego, jeżeli gospodarstwo domowe faktycznie spełnia wymagania funkcjonalne wskazane w ustawie.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że M.E. nienależnie pobrał świadczenie pielęgnacyjne, nie sprawując faktycznej opieki nad córką, tym samym celowo wprowadzając organy w błąd, co uzasadnia obowiązek zwrotu świadczenia.

Odmawiając przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, organ administracji powinien uwzględnić realny związek przyczynowo-skutkowy między rezygnacją z zatrudnienia a koniecznością całodobowej opieki nad niepełnosprawnym, co jest nieprzystające do wykonywania pracy zarobkowej.

Skutkiem wprowadzenia art. 15zzs ust. 1 pkt 6 ustawy o przeciwdziałaniu COVID-19 był brak rozpoczęcia biegu terminu do wniesienia odwołania w czasie trwania stanu epidemii, co uczyniło wniosek o przywrócenie terminu bezprzedmiotowym.

Odmowa przyznania świadczenia pielęgnacyjnego wobec braku związku przyczynowego między rezygnacją z pracy a opieką oraz braku orzeczenia o niepełnosprawności współmałżonka osoby wymagającej opieki była niezasadna. Skarżący spełnia warunki do przyznania świadczenia.

Zasiłek pogrzebowy wzrośnie od przyszłego roku z 4 tys. do 7 tys. zł - zakłada projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który przyjęła Rada Ministrów. Obecnie kwota jednorazowego świadczenia przysługującego w przypadku śmierci i związanej z tym konieczności pochówku wynosi 4 tys. zł i pozostaje niezmienna od 2011 r.