Sąd nie może wydać wyroku skazującego na podstawie art. 335§2 k.p.k. bez przeprowadzenia rozprawy, jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa i wina oskarżonego budzą wątpliwości lub gdy grozi to naruszeniem zasady ne bis in idem, ze względu na wcześniejsze prawomocne orzeczenia dotyczące tego samego czynu.

Wyrokiem nakazowym, w myśl art. 502 § 1 k.p.k., można orzec karę ograniczenia wolności lub grzywnę tylko do 200 stawek dziennych lub do 200 000 zł, a przekroczenie tych granic stanowi rażące naruszenie prawa skutkujące uchyleniem wyroku w tej części.

Wyrok łączny traci moc, jeżeli jeden z wyroków jednostkowych, będący jego podstawą, ulega zmianie na skutek przekształcenia kwalifikacji prawnej czynu z przestępstwa na wykroczenie, co uniemożliwia jego połączenie z innymi karami.

Sprzeczność w formułowaniu orzeczenia między zapisem cyfrowym a słownym wysokości nawiązki stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą, gdyż uniemożliwia to wykonanie wyroku.

Dla przypisania odpowiedzialności z art. 180a k.k. konieczne jest, aby w chwili czynu obowiązywała decyzja administracyjna o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami; brak tej przesłanki może skutkować zakwalifikowaniem czynu jako wykroczenia z art. 94 § 1 k.w.

Nowelizacja Kodeksu wykroczeń podwyższająca próg wartości mienia dla przestępstwa kradzieży do 800 zł, powoduje, że czyny kwalifikowane wcześniej jako przestępstwo mogą obecnie wypełniać znamiona wykroczenia, co sąd musi uwzględnić przy orzekaniu po zmianach prawnych.

W sytuacji skazania za przestępstwa z art. 202 § 4a k.k., sędzia jest zobligowany do obligatoryjnego orzeczenia świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, zgodnie z art. 43a § 3 k.k., nawet jeśli orzeczenie wyroku następuje na podstawie art. 387 k.p.k., bez przeprowadzania rozprawy.

Sąd przy rozpatrywaniu wniosku o skazanie bez przeprowadzania postępowania dowodowego powinien zapewnić, że wniosek ten uwzględnia wszystkie obligatoryjne środki karne przewidziane przez prawo materialne, a ich pominięcie stanowi rażące naruszenie prawa, uzasadniające uchylenie wyroku.

W przypadku gdy czyn wyczerpuje znamiona dwóch wykroczeń, sąd zobowiązany jest orzec karę zgodnie z przepisem przewidującym najsurowszą sankcję oraz obligatoryjny środek karny, nawet w postępowaniu nakazowym, nie ograniczając się tylko do jednego z wykroczeń.

Wszelkie niejasności i sprzeczności w treści wyroku dotyczące wymiaru kary pozbawienia wolności, uniemożliwiające jego wykonanie, stanowią bezwzględne podstawy odwoławcze i wymagają uchylenia wyroku oraz jego ponownego rozpoznania.

Kara łączna nie może być surowsza niż suma kar jednostkowych orzeczonych za poszczególne przestępstwa, zgodnie z art. 86 § 1 k.k., co stanowi normatywny limit dla orzekania kary łącznej.

Wydanie wyroku nakazowego w postępowaniu o wykroczenia jest niedopuszczalne, jeśli okoliczności czynu i wina obwinionego budzą wątpliwości i wymagają wyjaśnienia w toku postępowania dowodowego, co wynika z naruszenia art. 93 § 2 k.p.s.w.

Dla prawidłowej kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego kluczowe jest właściwe ustalenie stanu recydywy, co wymaga spełnienia warunków określonych w art. 64 § 1 k.k., w tym popełnienie nowego przestępstwa po odbyciu kary, a nie przed. Wadliwa kwalifikacja prawna może skutkować niezasadnym zaostrzeniem kary.

W przypadku uzasadnionych wątpliwości co do poczytalności obwinionego, sąd jest zobligowany do przeprowadzenia rozprawy z udziałem obrońcy, a nie postępowania nakazowego; ponadto, zmiana reżimu odpowiedzialności prawnej wyklucza możliwość ukarania za czyn, który w chwili jego popełnienia nie stanowił wykroczenia.

Orzeczenie kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, bez zastosowania przepisów o nadzwyczajnym złagodzeniu kary, stanowi rażące naruszenie prawa materialnego.

Osoba, której uprawnienia do kierowania pojazdami zostały czasowo zatrzymane, odzyskuje je automatycznie po upływie okresu zatrzymania, bez potrzeby spełnienia dodatkowych warunków, jak uiszczenie opłaty ewidencyjnej czy odbiór fizycznego dokumentu prawa jazdy.

Prawo do obrony oskarżonego wymaga, aby zawiadomienia o rozprawie były wysyłane na adres aktualny i wskazany przez oskarżonego; doręczenia na inny adres naruszają prawo do rzetelnego procesu i mogą skutkować uchyleniem wyroku.