Zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.
Zasądzona opłata nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy.
W sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, sąd podwyższa opłaty o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.
W przypadkach szczególnie uzasadnionych, gdy przemawia za tym sytuacja majątkowa lub rodzinna klienta albo rodzaj sprawy, adwokat może ustalić stawkę opłaty niższą niż stawka minimalna albo zrezygnować z opłaty w całości.
Wysokość stawki minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju, a w postępowaniu egzekucyjnym - od wartości egzekwowanego roszczenia.
Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych
| Stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy: | |
| - do 500 zł | 60 zł |
| - powyżej 500 zł do 1 500 zł | 180 zł |
| - powyżej 1 500 zł do 5 000 zł | 600 zł |
| - powyżej 5 000 zł do 10 000 zł | 1 200 zł |
| - powyżej 10 000 zł do 50 000 zł | 2 400 zł |
| - powyżej 50 000 zł do 200 000 zł | 3 600 zł |
| - powyżej 200 000 zł | 7 200 zł |
| Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o: | |
| - rozwód i unieważnienie małżeństwa | 360 zł |
| - stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa | 240 zł |
| - przysposobienie | 180 zł |
| - pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka | 120 zł |
| - ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, unieważnienie uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia | 240 zł |
| - ubezwłasnowolnienie | 240 zł |
| - uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego | 180 zł |
| - rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym | 240 zł |
| - zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami | 360 zł |
| - podział majątku wspólnego między małżonkami | Stawka obliczona od wartości udziału (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy) |
| - podział majątku wspólnego między małżonkami (w wypadku zgodnego wniosku małżonków) | 50% stawki obliczonej od wartości udziału (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy) |
|
- alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka* * opłaty te ustala się od wartości przedmiotu sprawy, jeżeli obowiązek zwrotu kosztów obciąża osobę zobowiązaną do alimentów lub małżonka, którego wynagrodzenie za pracę ma być wypłacone do rąk drugiego współmałżonka. |
60 zł |
| Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu własności, innych praw rzeczowych i prawa o księgach wieczystych: | |
| - o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości | 50% stawki obliczonej tak jak wg wartości przedmiotu sprawy |
| - o rozgraniczenie | 360 zł |
| - dotyczących służebności | 240 zł |
| - o naruszenie posiadania | 156 zł |
| - o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów | 120 zł |
| - o zniesienie współwłasności | Stawka obliczona od wartości udziału współwłaściciela zastępowanego przez adwokata lub radcę prawnego (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy) |
| - o zniesienie współwłasności (w wypadku zgodnego wniosku uczestników) | 50% stawki obliczonej od wartości udziału współwłaściciela zastępowanego przez adwokata lub radcę prawnego (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy) |
| - związanych z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub zarządem rzeczą wspólną | 240 zł |
| - o usunięcie niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym | 50% stawki obliczonej od wartości prawa dotkniętego niezgodnością (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy) |
| Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa spadkowego: | |
| - o zabezpieczenie spadku, dokonanie spisu inwentarza, odrzucenie spadku, ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia, zarządu spadku nieobjętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych | 60 zł |
| - o stwierdzenie nabycia spadku | 60 zł |
| - o stwierdzenie nabycia spadku, jeżeli przedmiotem postępowania jest również ważność testamentu | 360 zł |
| - o dział spadku | Stawka obliczona od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez adwokata (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy) |
| - o dział spadku (w wypadku działu na zgodny wniosek uczestników postępowania) | 50% stawki obliczonej od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez adwokata (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy) |
| Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o: | |
| - opróżnienie lokalu mieszkalnego | 120 zł |
| - wydanie nieruchomości rolnej | 360 zł |
| - wydanie innej nieruchomości i opróżnienie lokalu użytkowego | Stawka obliczona od wartości sześciomiesięcznego czynszu (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy) |
| Stawki minimalne wynoszą w sprawach: | |
| - o uchylenie uchwały organu spółdzielni | 180 zł |
| - o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich | 360 zł |
| - z zakresu postępowania nieprocesowego w sprawie niewymienionej odrębnie | 120 zł |
| - o uchylenie wyroku sądu polubownego | 1 200 zł |
| - z zakresu postępowania układowego lub upadłościowego | 1 800 zł |
| - o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego | 240 zł |
| - egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości | 50% stawki obliczonej wg wartości przedmiotu sprawy |
| - egzekucyjnych przy egzekucji innego rodzaju niż z nieruchomości | 25% stawki obliczonej wg wartości przedmiotu sprawy |
| - ze skargi na czynności komornika | 60 zł |
| - rejestracji spółki | 1 200 zł |
| - rejestracji spółdzielni | 1 800 zł |
| - innych rejestracji | 600 zł |
| - zmiany w rejestrze | 360 zł |
| - o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności | 60 zł |
| - o zwolnienie spod zajęcia rzeczy i praw zabezpieczonych w postępowaniu karnym u osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko mieniu | 60 zł |
| - o zwrot korzyści uzyskanych kosztem Skarbu Państwa | 60 zł |
| - o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego | 480 zł |
| - o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji | 600 zł |
| - o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji | 840 zł |
| - o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego | 720 zł |
| - o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji | 840 zł |
| - o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy | 360 zł |
| - o wyłączenie wspólnika | 360 zł |
| - o rozwiązanie spółki kapitałowej | 360 zł |
| - o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu prowadzonym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej | 150 zł |
| - o odszkodowanie lub zadośćuczynienie związane z warunkami
wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego
aresztowania |
120 zł |
| Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa pracy o: | |
| - nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy | 60 zł |
| - wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż dochodzone w związku z wypadkiem przy pracy | 75% stawki obliczonej od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy) |
| - inne roszczenia niemajątkowe | 60 zł |
| - ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty | 120 zł |
| - świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej | 50% stawki obliczonej od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy) |
| W sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego stawki minimalne wynoszą: | 60 zł |
| Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym: | |
| - przed sądem okręgowym | 50% stawki minimalnej (nie mniej niż 60 zł) |
| - przed sądem okręgowym (jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat) | 75% stawki minimalnej (nie mniej niż 60 zł) |
| - przed sądem apelacyjnym | 75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - przed sądem apelacyjnym (jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat) | 100% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw w postępowaniu zażaleniowym: | |
| - przed sądem okręgowym | 25% stawki minimalnej (nie mniej niż 60 zł) |
| - przed sądem okręgowym (jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat) | 50% stawki minimalnej (nie mniej niż 60 zł) |
| - przed sądem apelacyjnym lub przed Sądem Najwyższym | 50% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - przed sądem apelacyjnym lub przed Sądem Najwyższym (jeżeli w poprzedniej instancji sprawy nie prowadził ten sam adwokat) | 75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| Przed sądem apelacyjnym stawki minimalne za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy wynoszą: | 100% odpowiednich stawek minimalnych z pierwszej instancji w sprawach z zakresu prawa pracy |
| Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu kasacyjnym: | |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym | 75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym (jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat) | 100% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej | 50% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej (jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam adwokat) | 75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym | 50% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym (jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam adwokat, nie sporządzał i nie wniósł skargi kasacyjnej) | 75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| Stawki minimalne w postępowaniu w sprawie stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wynoszą: | |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym | 75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym (jeżeli ten sam adwokat nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem) | 100% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia | 50% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (jeżeli ten sam adwokat nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem) | 75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym | 50% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| - za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym (jeżeli ten sam adwokat nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem, nie sporządzał i nie wniósł skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia) | 75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł) |
| Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym: | |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za stawiennictwo na rozprawie | 240 zł |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia tej skargi | 120 zł |
Stawki minimalne w sprawach karnych i w sprawach o wykroczenia
| Stawki minimalne wynoszą w sprawie objętej:* | |
| - dochodzeniem | 180 zł |
| - śledztwem | 300 zł |
| Stawki minimalne za obronę wynoszą:* | |
| - przed sądem rejonowym w postępowaniu szczególnym | 360 zł |
| - przed sądem rejonowym w postępowaniu w sprawach o wykroczenia | 180 zł |
| - przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym | 420 zł |
| - przed sądem okręgowym jako drugą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako drugą instancją | 420 zł |
| - przed sądem okręgowym jako pierwszą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako pierwszą instancją oraz przed sądem apelacyjnym | 600 zł |
| - przed Sądem Najwyższym | 600 zł |
| Stawki minimalne wynoszą za sporządzenie i wniesienie kasacji:* | |
| - w sprawie, w której w pierwszej instancji orzeczenie wydał sąd rejonowy lub wojskowy sąd garnizonowy | 360 zł |
| - w sprawie, w której w pierwszej instancji orzeczenie wydał sąd okręgowy lub wojskowy sąd okręgowy | 600 zł |
| Stawki minimalne wynoszą:* | |
| - za czynności w sprawie o wznowienie postępowania oraz w sprawie o podjęcie postępowania warunkowo umorzonego | 360 zł |
| - za sporządzenie opinii o braku podstaw wniosku o wznowienie postępowania, za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia kasacji oraz braku podstaw do stwierdzenia nieważności orzeczenia w postępowaniu karnym | 360 zł |
| - za sporządzenie środka odwoławczego w wypadku, gdy sporządzający nie występuje przed sądem | 360 zł |
| Stawki minimalne za obronę w sprawach o wydanie wyroku łącznego wynoszą: * | 120 zł |
*Stawki te stosuje się odpowiednio do opłat za czynności w
postępowaniu karnym i odpowiednio w postępowaniu w sprawach o
wykroczenia pełnomocnika powoda cywilnego, pełnomocnika
pokrzywdzonego, pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego lub
oskarżyciela prywatnego.
|
Stawki minimalne za prowadzenie spraw o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub ukaranie, aresztowanie lub zatrzymanie, w tym spraw wynikających z przepisów o uznanie za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego wynoszą:** **nie stosuje się przepisu określającego stawki minimalne zależne od wartości przedmiotu sprawy. |
120 zł |
| Stawki minimalne za obronę przed sądem w postępowaniu wykonawczym wynoszą: | |
| - w sprawie o odroczenie lub przerwę w wykonywaniu kary | 180 zł |
| - w sprawie o wykonanie warunkowo zawieszonej kary | 180 zł |
| - w sprawie o warunkowe przedterminowe zwolnienie lub odwołanie takiego zwolnienia | 120 zł |
| - za czynności związane z wykonywaniem kary ograniczenia wolności oraz wykonywaniem środków zabezpieczających | 120 zł |
| - za prowadzenie sprawy o zatarcie skazania lub ukarania | 120 zł |
| - za prowadzenie sprawy o ułaskawienie | 240 zł |
| - za pozostałe czynności w postępowaniu wykonawczym | 240 zł |
UWAGA
W sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%.
Za obronę kilku osób lub reprezentowanie kilku osób pobiera się opłatę od każdej z tych osób.
Stawki minimalne w innych sprawach
| Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed sądami administracyjnymi: | |
| 1) w pierwszej instancji: | |
| - w sprawie, w której przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna | Stawka obliczona tak jak wg wartości przedmiotu sprawy |
| - za sporządzenie skargi i udział w rozprawie w sprawie skargi na decyzję lub postanowienie Urzędu Patentowego | 600 zł |
| - w innej sprawie | 240 zł |
| 2) w drugiej instancji: | |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym | 75% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł) |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat) | 100% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł) |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej albo za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej | 50% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł) |
| - za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej albo za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej (jeżeli nie prowadził sprawy ten sam adwokat w drugiej instancji) | 75% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł) |
| - za udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym | 50% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł) |
| - za udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam adwokat, nie sporządził i nie wniósł kasacji) | 75% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł) |
| - w postępowaniu zażaleniowym | 120 zł |
| Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Warszawie - sądem antymonopolowym w sprawach: | |
| 1) z zakresu ochrony konkurencji | 360 zł |
| 2) o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone | 360 zł |
| 3) z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji lub transportu kolejowego | 360 zł |
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z
dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie
oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 ze
zm.).