Wyrok SN z dnia 27 sierpnia 2019 r., sygn. V CSK 197/18
W braku określonych norm ius cogens strony mogą ułożyć łączący ich stosunek prawny w oparciu o zasadę swobody umów określoną w art. 3531 k.c. i w jej granicach. Treść tego stosunku prawnego jest - co do zasady - wiążąca również w przypadku umowy o wybudowanie mieszkania zawartej przez spółdzielnię mieszkaniową z osobą nie będącą członkiem tej spółdzielni. Nawet jeśli zastosowanie powyższych reguł doprowadzi do większego obciążenia członków spółdzielni mieszkaniowej kosztami realizacji określonego zadania inwestycyjnego, to jest to wynikiem podjęcia decyzji o zawarciu umowy przez władze spółdzielni i taka decyzja podlega ocenie w ramach realizacji uprawnień korporacyjnych przez członków spółdzielni. Taka sytuacja nie ma natomiast wpływu na sposób realizacji umowy o wybudowanie mieszkania zawartej z osobą, która nie jest członkiem spółdzielni mieszkaniowej.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Szanciło (przewodniczący)
SSN Małgorzata Manowska (sprawozdawca)
SSN Kamil Zaradkiewicz
w sprawie z powództwa J. K. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej "N." w W. o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 sierpnia 2019 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 20 grudnia 2017 r., sygn. akt I ACa (...),
uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w (...) do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny w (...) wyrokiem z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, z powództwa J. K. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej "N." w W. na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 28 grudnia 2016 r., oddalił apelację.
Podstawą rozstrzygnięcia Sądów obu instancji były następujące okoliczności faktyczne.
W dniu 29 listopada 2000 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa "N." w W. zawarła z powodem umowę nr [...]y/2000, na mocy której zobowiązała się przydzielić mu lokal nr (...) położony w W. przy ul. W., na zasadach własnościowego prawa do lokalu, przy czym warunkiem przydziału lokalu było sfinansowanie przez powoda pełnych rzeczywistych kosztów budowy lokalu. Powód zobowiązał się wpłacić zaliczkę na poczet wkładu w wysokości 44.000 zł do dnia podpisania umowy, a pozostałą kwotę nie później niż w ciągu 10 lat w 120 równych ratach. W umowie zasadniczej wstępny wkład budowlany na mieszkanie został ustalony na kwotę 146.284,60 zł. Ostateczna wysokość wkładu budowlanego miała zostać określona po rozliczeniu zadania inwestycyjnego, nie później niż 90 dni od daty przekazania budynku wraz z zagospodarowaniem terenu do eksploatacji i nie mogła być wyższa niż 15%. Nie dotyczyło to jednak przypadku zmiany podatku VAT. J. K. zobowiązał się wpłacić różnicę między ostatecznym wkładem budowlanym, a wpłaconymi zaliczkami. W umowie zasadniczej strony postanowiły, iż pozwana ma prawo wypowiedzieć ją z 30 - dniowym okresem wypowiedzenia, w przypadku niedotrzymania terminu spłaty lub niepełnej spłaty zobowiązań wobec pozwanej w ustalonym terminie oraz gdy powód zalegać będzie w spłacie dwóch rat. W umowie tej ustalono też, że zmiana kosztów budowy lokalu powinna nastąpić w formie aneksu. Na podstawie umowy zasadniczej nr (...)/2000 pozwana w dniu 29 grudnia 2000 r. zawarła z powodem umowę najmu nr (...)/2000/P przedmiotowego lokalu do czasu wpłaty całkowitej kwoty wkładu budowlanego. Ostatecznie wobec komplikacji towarzyszącym realizacji zadania inwestycyjnego oraz mających miejsce zmianach regulacji prawnych, w tym w szczególności, wprowadzeniem podatku VAT, pismem z dnia 12 stycznia 2009 r. SM "N." złożyła J. K. oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zasadniczej z zachowaniem 30- dniowego terminu wypowiedzenia, w związku z zaleganiem przez niego w spłacie co najmniej dwóch rat wkładu budowlanego. Na dzień złożenia ww. oświadczeń przez pozwaną kwota zaległości powoda z umowy zasadniczej wynosiła 8.948,14 zł z VAT (8.362,75 zł netto). Pismem z dnia 21 stycznia 2009 r. SM "N." wypowiedziała J. K., w związku z zaleganiem z zapłatą co najmniej 2 rat na poczet wkładu budowlanego, umowę najmu z dnia 29 grudnia 2000 r. bez zachowania okresu wypowiedzenia. Powód w dniu 26 stycznia 2009 r. wpłacił pozwanej kwotę 12.398,90 zł, którą w piśmie z dnia 27.01.2009 r. określił jako całkowitą spłatę kredytu i zażądał przeniesienia prawa własności do lokalu przy ul. W. w W. W związku z upływem terminu wypowiedzenia umowy zasadniczej oraz rozwiązaniem umowy najmu pozwana wezwała powoda do opuszczenia, opróżnienia i wydania zajmowanego lokalu w terminie 14 dni, a pismem z dnia 9 marca 2009 r. poinformowała, iż w związku z rozwiązaniem łączących strony umów, wniosek powoda o przeniesienie prawa własności lokalu nie zostanie zrealizowany. Powód pismem z dnia 6 maja 2010 r. wezwał pozwaną do przeniesienia prawa własności do przedmiotowego lokalu, kwestionując ostateczną kalkulację ceny metra kwadratowego lokalu, jak i skuteczność rozwiązania przez powoda umowy zasadniczej nr (...)/2000 i zawartej na jej podstawie umowy najmu. W odpowiedzi pozwana stwierdziła, iż rozliczenie budowy lokalu zostało dokonane prawidłowo oraz podtrzymała dotychczasowe stanowisko odnośnie konieczności uiszczenia przez powoda podatku VAT od części wkładu budowlanego płaconego po dniu 1 maja 2004 r. Do opuszczenia, opróżnienia i wydania przedmiotowego lokalu przez powoda nie doszło, bowiem powództwo o nakazanie eksmisji przeciwko powodowi zostało prawomocnie oddalone przez Sąd Rejonowy w W.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
