Wyrok SN z dnia 20 lutego 2018 r., sygn. V CSK 230/17
Hipoteka mająca podstawę w art. 26 u.s.u.s. nie jest hipoteką łączną.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z powództwa B. Sp. z o.o. w B. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 20 lutego 2018 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 21 grudnia 2016 r., sygn. akt II Ca (...),
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w B. wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
W wyniku rozpoznania powództwa B. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B., Sąd Rejonowy w B. wyrokiem z dnia 29 sierpnia 2013 r. uwzględnił powództwo w całości i w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. o uzgodnienie treści pięciu ksiąg wieczystych z rzeczywistym stanem prawnym, nakazał wykreślić w działach czwartych (IV) tych ksiąg hipoteki przymusowe na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej jako ZUS) w kwocie 1 723 165,40 złotych. W uzasadnieniu podał, że na podstawie umowy sprzedaży z dnia 19 stycznia 2012 r. powód nabył od M. S.A. w T. nieruchomości lokalowe, z których każda była obciążona hipoteką przymusową zwykłą na łączną kwotę 1 723 165,40 złotych na rzecz ZUS. Hipoteki te powstały na podstawie art. 26 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jedn. tekst Dz. U. z 2017 r., poz. 1178, dalej jako u.s.u.s.) w celu zabezpieczenia wierzytelności ZUS na wskazaną kwotę z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne wobec Zakładu Produkcyjnego B. sp. z o.o. w B., jednego z poprzednich właścicieli wspomnianych nieruchomości. Spółka z o.o. B. została wykreślona z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) w dniu 29 marca 2012 r. w wyniku przeprowadzenia postępowania upadłościowego obejmującego likwidację jej majątku. Pozwany ZUS zgłosił swoje wierzytelności do masy upadłości, lecz nie uzyskał ich zaspokojenia. Według Sądu Rejonowego hipoteka zabezpieczająca wskazane wierzytelności wygasła ze względu na wygaśnięcie tych wierzytelności, co wyniknęło z zasady akcesoryjności hipoteki (art. 79 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, jedn. tekst Dz. U. z 2017 r., poz. 1007, dalej jako u.k.w.h.). W rozpoznawanej sprawie powód jest dłużnikiem rzeczowym wobec nabycia nieruchomości obciążonych hipoteką przymusową, natomiast dłużnik osobisty, którym była B. Sp. z o.o. została wykreślona z rejestru w KRS, nie mając żadnego następcy prawnego, który by przejął jej prawa i obowiązki. Skoro przez brak dłużnika osobistego nastąpiło wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką, to wygasły zabezpieczające te wierzytelności hipoteki przymusowe, a to skutkowało wystąpieniem niezgodności stanu ujawnionego w księgach wieczystych nieruchomości z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 u.k.w.h.) i stanowiło o zasadności powództwa.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
