Wyrok SN z dnia 9 marca 2016 r., sygn. I UK 402/15
Stypendium przyznane aplikantowi na czas aplikacji ogólnej przez Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury nie stanowiło podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
Biuletyn SN Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych nr 3/2016
Aplikant aplikacji ogólnej, który otrzymał stypendium, nie podlegał z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 9a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, nawet wtedy, gdy Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury korzystała z publicznych środków wspólnotowych.
Biuletyn SN Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych nr 6/2016
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bogusław Cudowski
SSN Halina Kiryło
w sprawie z odwołania T. M. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z udziałem zainteresowanej Krajowej Szkoły [...]o podleganie ubezpieczeniom społecznym, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 9 marca 2016 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 19 maja 2015 r.,
I. oddala skargę kasacyjną,
II. zasądza od T. M. na rzecz Krajowej Szkoły [...] 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 19 maja 2015 r. oddalił apelację ubezpieczonego T. M. od wyroku Sądu Okręgowego w B. z 14 sierpnia 2013 r., który oddalił jego odwołanie od decyzji pozwanego organu rentowego z 11 stycznia 2013 r., stwierdzającej, iż ubezpieczony nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od 29 listopada 2010 r. do 29 listopada 2011 r. z tytułu szkolenia w Krajowej Szkole [...](KSSiP). Szkoła ta wezwana do udziału w sprawie, jako zainteresowana, wniosła o oddalenie odwołania. Ubezpieczony był aplikantem w KSSiP i z tego tytułu otrzymywał stypendium. Realizował program aplikacji ogólnej, wynikający z uchwały Rady Programowej Szkoły. Odbywał też praktyki w Prokuraturze i Sądach. Szkoła na podstawie przepisów ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju w ramach programu operacyjnego kapitał ludzki realizowała dwa projekty. W ramach pierwszego "Doskonalenie zawodowe pracowników wymiaru sprawiedliwości" nie było szkoleń przewidzianych dla aplikantów. Niewykluczone, iż jednostkowo brali udział w projekcie, jednak zainteresowana nie prowadziła ewidencji uczestników tych szkoleń. Szkolenia te nie były częścią programu na aplikacjach prowadzonych przez Szkołę. W ramach drugiego projektu "PWP Edukacja w dziedzinie zarządzania czasem i kosztami postępowań sądowych - case management" odbyło się 16-godzinne szkolenie dla aplikantów aplikacji prokuratorskiej. Szkolenie to odbyło się w dniu 2 października 2012 r. i w dniach 6-7 listopada 2012 r. i nie obejmowało ubezpieczonego, jako aplikanta aplikacji ogólnej. Środki uzyskane w ramach programu operacyjnego kapitał ludzki nie były przeznaczone na wypłatę stypendiów dla aplikantów. Sąd Okręgowy stwierdził, że ubezpieczony w spornym okresie był aplikantem aplikacji ogólnej i otrzymywał stypendium wypłacane na podstawie art. 42 ustawy z 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Do ubezpieczonego nie miały zastosowania przepisy art. 4 ust. 2 pkt za i art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (ustawy o sus), gdyż nie został skierowany przez zainteresowaną na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych i nie otrzymywał stypendium ze środków unijnych. Odbywał aplikację na zasadach określonych ustawą z 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Ubezpieczony nie wykazał, iż szkolenia finansowane ze środków unijnych były częścią szkolenia na aplikacji, w której uczestniczył. Nie zakwestionował okoliczności ustalonych przez organ rentowy, iż środki uzyskane przez zainteresowaną w ramach programu operacyjnego kapitał ludzki nie były przeznaczone na wypłatę stypendiów dla aplikantów. Ubezpieczonemu przeczyła zainteresowana, przedkładając dokumenty (umowy) niepozwalające uznać jego twierdzeń za prawdziwe. Sąd Okręgowy podzielił stanowisko zainteresowanej, iż fakultatywne korzystanie przez ubezpieczonego ze szkoleń poza programem aplikacji nie może rodzić dla niego obowiązku zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zapłaty składek. Sąd Okręgowy stwierdził ostatecznie, że aplikant odbywając aplikację na zasadach określonych ustawą z 23 stycznia 2009 r. o KSSiP nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu). Sporadyczne szkolenia finansowane ze środków Unii Europejskiej nie były częścią aplikacji. Nie mogą stanowić o bezpośrednim tytule objęcia wnioskodawcy obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu oddalenia apelacji potwierdził, że art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy systemowej nie ma zastosowania w sprawie, gdyż ubezpieczony, jako aplikant aplikacji ogólnej w KSSiP, zobowiązany był jedynie do realizacji programu wynikającego z uchwały nr 30/2010 Rady Programowej KSSiP z 28 czerwca 2010 r., a aplikacja w całości była finansowana ze środków budżetowych Skarbu Państwa. Tymczasem art. 4 ust. 2 pkt za ustawy o sus uzależnia objęcie obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi od tego, czy stypendium, jakie ubezpieczony uzyskiwał podczas odbywania aplikacji ogólnej, było finansowane z publicznych środków wspólnotowych. Nadto fakultatywne korzystanie przez ubezpieczonego ze szkoleń wykraczających poza program aplikacji ogólnej (nawet gdyby były finansowane ze środków UE) nie może rodzić dla KSSiP zgłoszenia ubezpieczonego do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zapłaty składek, gdyż ubezpieczony nie został skierowany na szkolenie przez KSSiP, jak wymaga tego art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o sus, a uczestnictwo ubezpieczonego w fakultatywnych szkoleniach nie stanowiło podstawy do wypłaty jakiegokolwiek stypendium. Sąd Apelacyjny zgodził się z ustaleniami Sądu Okręgowego, że KSSiP na podstawie przepisów ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju w ramach programu operacyjnego kapitał ludzki realizowała dwa projekty. W ramach pierwszego nie było szkoleń przewidzianych dla aplikantów. Niewykluczone, iż jednostkowo brali oni udział w projekcie, jednak strona zainteresowana nie prowadziła ewidencji uczestników tych szkoleń. Nie budzi zatem wątpliwości, że szkolenia te nie były częścią szkolenia na aplikacjach prowadzonych przez KSSiP.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
