Wyrok SN z dnia 24 lutego 2016 r., sygn. I CSK 269/15
Umowne prawo do odstąpienia od umowy ma charakter kształtujący i jest wykonywane przez złożenie oświadczenia, powodującego ustanie ze skutkiem ex tunc więzi obligacyjnej łączącej dotychczas strony. Odstąpienie jest wyjątkiem od zasady trwałości umownych stosunków zobowiązaniowych, stąd postanowienia umowy, przepisy regulujące tę instytucję prawną oraz oświadczenia stron składane na ich podstawie winny być interpretowane ściśle. Do skutecznego wykonania uprawnienia dochodzi jedynie wtedy, gdy strona odstępująca od umowy zachowała termin do jego realizacji, a ponadto wystąpiły okoliczności uzasadniające, według przepisów prawa materialnego lub treści stosunku prawnego, wykonanie tego uprawnienia. Niezbędnym elementem oświadczenia woli stanowiącego wykonanie uprawnienia kształtującego jest więc wskazanie okoliczności, które spowodowały odstąpienie od umowy.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
Protokolant Beata Rogalska
w sprawie z powództwa "G. S. sp. z o.o." sp. k. w W. przeciwko E. sp. z o.o. w W. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 24 lutego 2016 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 18 listopada 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Strona powodowa G. S. sp. z o.o. sp. komandytowa w W. w pozwie wniesionym przeciwko E. sp. z o.o. w W. wniosła o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego - umowy z dnia 29 marca 2007 r. w formie bliżej opisanego aktu notarialnego, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, powołując się na nieistnienie wierzytelności pozwanego wierzyciela egzekwującego, stwierdzonej spornym tytułem wykonawczym.
Sąd Okręgowy w T. ustalił, że w dniu 29 marca 2007 r. poprzednik prawny powoda - C.K. spółka z o.o. w W. jako sprzedający i pozwany - E. spółka z o.o. w W. jako kupujący zawarli w formie aktu notarialnego umowę zobowiązującą sprzedającego do wybudowania opisanego bliżej obiektu handlowego oraz przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości. Sprzedający zobowiązał się do nabycia wskazanej w umowie i zaaprobowanej przez pozwanego, działki gruntu położonej w M., wybudowania na niej centrum handlowo-usługowego (galerii handlowej), wyszukania najemców powierzchni handlowej, zawarcia z nimi umów najmu oraz następnie sprzedaży tego obiektu pozwanemu za cenę stanowiącą równowartość 10,9 lat czynszowych netto z tytułu umów najmu, to znaczy rocznych przychodów z tytułu umów najmu, pomniejszonych o podatek od gruntu i nieruchomości, kosztów ubezpieczenia nieruchomości oraz kosztów utrzymania i eksploatacji pawilonu handlowego, powiększonych odpowiednio o podatek od towarów i usług. Pozwany zobowiązał się do nabycia od sprzedającego własności opisanej wyżej nieruchomości zabudowanej centrum handlowo - usługowym pod warunkiem zakupienia przez sprzedającego opisanej działki gruntu, wybudowania na niej centrum handlowo - usługowego, wynajęcia znajdującej się w nim powierzchni najemcom w zakresie przewidzianym umową oraz po spełnieniu pozostałych warunków umowy. Strony ustaliły sposób uregulowania ceny nabycia nieruchomości, polegający na sukcesywnym uiszczaniu przez pozwanego określonych w umowie zaliczek w miarę postępów budowy, na podstawie wystawionych przez powoda faktur VAT. Strony ustaliły w umowie okoliczności uprawniające powoda do otrzymania kolejnych zaliczek. W punkcie 21 umowy zastrzeżono dla każdej ze stron umowne prawo odstąpienia od umowy, wskazując okoliczności uprawniające każdego z kontrahentów do skorzystania z tego prawa. W razie odstąpienia od umowy przez pozwanego powód zobowiązał się do zwrotu na rzecz pozwanego otrzymanych zaliczek na poczet ceny nabycia w terminie 7 dni od daty wezwania do zwrotu i co do tego obowiązku powód poddał się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 5 k.p.c.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
