Wyrok SN z dnia 4 czerwca 2014 r., sygn. II UK 482/13
Pracodawca zobowiązany jest do zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne od umów cywilnoprawnych zawartych z jego pracownikami przez inny podmiot, jeśli praca w ramach tych umów świadczona jest na rzecz pracodawcy.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska
SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku A. R. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z udziałem zainteresowanych: K. D. i in. , o ustalenie istnienia ubezpieczeń społecznych, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 czerwca 2014 r., skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 12 września 2012 r.,
I. prostuje oczywistą omyłkę w zaskarżonym wyroku w ten sposób, że w miejsce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wpisuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.,
II. oddala skargę kasacyjną,
III. zasądza od skarżącej na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. 120 (sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 12 września 2012 r. oddalił apelację wnioskodawczyni A. R. od wyroków Sądu Okręgowego w E. z 29 lutego 2012 r. w sprawach [...], którymi oddalono jej odwołania od decyzji pozwanego organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w E. z dnia 7 i 9 czerwca 2011 r. Spór dotyczył zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. 2013 r., poz. 1442; niżej jako "ustawa o sus"), zgodnie z którym "Za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy". Pozwany ustalił, że zainteresowane [...] były zatrudnione na zlecenia z wnioskodawczynią a pracę wykonywały na rzecz swojego pracodawcy Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w E., z którym pozostawały w stosunku pracy. Pozwany stwierdził, że składki nie obciążają wnioskodawczynię lecz Szpital. Sądy decyzje pozwanego uznały za prawidłowe. Ustalono, że wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług lekarskich i pielęgniarskich. W 2006 r. zawarła z Wojewódzkim Szpitalem Zespolonym w E. umowę i przyjęła do wykonania udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu całodobowej opieki pielęgniarskiej nad pacjentem w tym Szpitalu, pełnionych w ramach dyżurów uzupełniających obsadę (zastępstwa). W 2007, 2009 i 2010 r. wnioskodawczyni i Szpital zawierali kolejne umowy. W celu realizacji umowy ze Szpitalem wnioskodawczyni zawarła z zainteresowanymi umowy zlecenia i zgłosiła je do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania tych umów. Zainteresowane pozostawały w stosunku pracy ze Szpitalem. W ramach umów zlecenia wykonywały te same czynności, które wykonywały w ramach stosunku pracy w Szpitalu. Miały dostęp do środków i pomieszczeń znajdujących się na terenie szpitala. Ich pracę nadzorował lekarz dyżurny, przełożona oddziałowa. Sąd Okręgowy rozstrzygnął, że zainteresowane były pracownikami w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy o sus, gdyż w ramach zleceń świadczyły usługi medyczne na rzecz swojego pracodawcy i dlatego to Szpital, a nie wnioskodawczyni, był płatnikiem składek (uchwała Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., II UZP 6/09 i wyrok z 22 lutego 2010 r., I UK 259/09). Sąd Apelacyjny dodatkowo zauważył, że przepis art. 8 ust. 2a został wprowadzony po to, aby wyeliminować sytuacje, gdy w ramach umowy cywilnoprawnej ubezpieczony wykonywałby te same obowiązki, które świadczył w ramach umowy o pracę, wskutek czego pracodawca nie musiałby zatrudniać pracownika w większym wymiarze czasu pracy lub w godzinach nadliczbowych i odprowadzać składek na ubezpieczenie społeczne od wyższego wynagrodzenia. Pracodawca w wyniku umowy o podwykonawstwo przejmuje w ostatecznym rachunku rezultat pracy wykonywanej na rzecz zleceniodawcy, przy czym następuje to w wyniku zawarcia umowy zlecenia/świadczenia usług z osobą trzecią oraz zawartej umowy cywilnoprawnej między pracodawca i zleceniodawcą. Nie ma podstaw, aby stosowanie art. 8 ust. 2a ustawy o sus ograniczać tylko do sytuacji, gdy pracodawca zatrudnia swojego pracownika równolegle na podstawie umowy cywilnoprawnej. Pracodawcę obciąża zatem obowiązek poboru i odprowadzenia do ZUS składek na ubezpieczenie zdrowotne za osobę "uznaną za pracownika" (art. 66 ust. 1 pkt 1a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w związku z art. 8 ust. 2a ustawy o sus). Za obciążeniem obowiązkiem rozliczania i poboru składek przemawia zasada racjonalnego ustawodawcy. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia finansowane przez ubezpieczonych nie będących płatnikami składek. W sytuacji trójkąta umów, to obowiązkiem ubezpieczonego, jest udzielenie płatnikowi wszelkich niezbędnych danych pozwalających mu terminowo wywiązać się z obowiązków płatniczych wobec ZUS. Ubezpieczony (zainteresowane) ma obowiązek ujawnienia świadczeniodawcy (Szpitalowi) przychodu z umowy cywilnoprawnej zawartej ze skarżącą.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
