Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 20 czerwca 2013 r., sygn. III CZP 2/13
Przepis art. 5 k.c. nie ma zastosowania do upływu terminu przewidzianego w art. 568 § 1 k.c.
Teza urzędowa
Sąd Najwyższy w składzie :
Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący)
SSN Jan Górowski
SSN Jacek Gudowski
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Maria Szulc (sprawozdawca)
SSN Mirosława Wysocka
SSN Kazimierz Zawada
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 czerwca 2013 r., przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Jana Szewczyka, po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego przedstawionego przez Rzecznika Praw Obywatelskich we wniosku z dnia 4 stycznia 2013 r., RPO-719159-IV/12/AGR,
„Czy jest dopuszczalne pominięcie skutków upływu terminu zawitego przewidzianego w art. 568 § 1 kodeksu cywilnego poprzez odwołanie się do konstrukcji nadużycia prawa podmiotowego (art. 5 kodeksu cywilnego)?”
podjął uchwałę:
Przepis art. 5 k.c. nie ma zastosowania do upływu terminu przewidzianego w art. 568 § 1 k.c.
Uzasadnienie
Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił na podstawie art. 60 § 2 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (jedn. tekst Dz. U. z 2013 r., poz. 499) w zw. z art. 16 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (jedn. tekst Dz. U. z 2001 r., Nr 14, poz. 147 ze zm.) o podjęcie uchwały w celu rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego sformułowanego we wniosku, który uzasadnił ujawnionymi w orzecznictwie rozbieżnościami w wykładni art. 5 i 568 § 1 k.c.
Wnioskodawca, przedstawiając wątpliwości co do dopuszczalności zastosowania art. 5 k.c. do oceny skutków upływu terminów zawitych, przywołał dwa przeciwstawne poglądy judykatury znajdujące odzwierciedlenie we wskazanych orzeczeniach Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Przytoczył również rozbieżne wypowiedzi przedstawicieli doktryny prawa, w których przeważa pogląd o braku podstaw do uchylenia skutków upływu takiego terminu poprzez zastosowanie klauzuli generalnej. W konkluzji stwierdził, że w obecnym stanie prawnym nie ma wystarczającego uzasadnienia normatywnego do stosowania art. 5 k.c. celem pominięcia skutków upływu terminu określonego w art. 568 § 1 k.c. Dostrzegając racje wynikające z zasady sprawiedliwości i przemawiające za możliwością korygowania skutków upływu terminów zawitych, za przeważające uznał jednak argumenty związane z koniecznością wąskiej wykładni art. 5 k.c. w zakresie zawartych w nim pojęć, niedopuszczalnością prawotwórczej działalności sądu w zakresie modyfikacji praw i obowiązków obywateli za pomocą klauzul generalnych wobec konieczności zapewnienia bezpieczeństwa obrotu, charakterem terminu określonego w art. 568 § 1 k.c. i skutkami ustawowymi jego upływu w kontekście zakazu nabycia prawa na podstawie art. 5 k.c. oraz ograniczeniem zastosowania tego przepisu ze względu na naturę poddawanej ocenie sytuacji prawnej.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
