25.03.1999

Wyrok SN z dnia 25 marca 1999 r. sygn. III RN 157/98

Zobowiązanie organów administracyjnych do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego (art. 9 KPA) nie zwalnia podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą na własny rachunek od obowiązku zaznajomienia się z przepisami określającymi wymagania prawne dotyczące prowadzonej działalności, w tym także wymagania prawnopodatkowe, zwłaszcza w sytuacji, gdy podmiot gospodarczy jako podatnik korzysta z przyznanego mu na jego wniosek indywidualnego zwolnienia podatkowego.

Przewodniczący: SSN Andrzej Wasilewski (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski, Andrzej Wróbel

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Waldemara Grudzieckiego, po rozpoznaniu w dniu 25 marca 1999 r. na rozprawie sprawy ze skargi Lidii S. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 18 grudnia 1995 r. [...] w przedmiocie wygaśnięcia decyzji w sprawie zwolnienia od podatków i odraczających pobór podatków za lata 1990 i 1991, na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 grudnia 1997 r. [...]

1. oddalił rewizję nadzwyczajną,

2. oddalił wniosek Izby Skarbowej w W. o zasądzenie kosztów postępowania z rewizji nadzwyczajnej.

Uzasadnienie

Urząd Skarbowy w O. decyzją z dnia 11 grudnia 1990 r. [...] przyznał podatnikowi - Lidii S. zwolnienie od podatków obrotowego i dochodowego na okres od dnia 21 grudnia 1990 r. do dnia 20 grudnia 1992 r. na warunkach określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 18 maja 1990 r. w sprawie zwolnienia od podatków obrotowego i dochodowego podatników osiągających przychody z niektórych rodzajów nowo uruchomionej działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 35, poz. 203 ze zm.). W uzasadnieniu tej decyzji podano w szczególności, iż zwolnienie to przyznane zostało pod warunkiem, że podatnik nie zaprzestanie prowadzenia podjętej działalności gospodarczej w okresie dwóch lat po upływie okresu zwolnienia. Następnie Urząd Skarbowy w O. kolejnymi dwiema decyzjami z dnia 26 września 1991 r. oraz z dnia 17 czerwca 1992 r. odroczył pobór podatku obrotowego i podatku dochodowego Lidii S. Przy czym Lidia S. podjęła i prowadziła działalność gospodarczą naprzód jako firma jednoosobowa (sklep spożywczo-przemysłowy i kawiarnia „A.”), a następnie zmieniła formę prowadzonej działalności gospodarczej, zawiązując z dniem 1 stycznia 1992 r. spółkę cywilną prowadzącą delikatesy „A.” i kawiarnię-bar. Decyzją Prezydenta Miasta O. z dnia 7 września 1994 r., wydaną na wniosek wspólników, w tym także na wniosek Lidii S., wymieniona spółka cywilna została wykreślona z ewidencji działalności gospodarczej. Jednakże z akt sprawy wynika, że Lidia S. faktycznie nie prowadziła działalności gospodarczej także w formie spółki cywilnej już od 31 lipca 1994 r., natomiast pobierała w tym czasie zasiłek dla bezrobotnych. W tej sytuacji, Urząd Skarbowy w O. decyzją z dnia 2 września 1995 r. [...], wydaną na podstawie art. 162 § 1 pkt 2 KPA w związku z § 6 wspomnianego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 maja 1990 r., stwierdził wygaśnięcie własnej decyzji z dnia 11 grudnia 1990 r. dotyczącej zwolnienia od podatku obrotowego i dochodowego Lidii S. oraz kolejnych decyzji z dnia 26 września 1991 r. i z dnia 17 czerwca 1992 r. odraczających jej pobór naliczonych w tym zakresie podatków za lata 1990 i 1991. W uzasadnieniu tych decyzji powołano § 6 ust. 1 - ust. 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 18 maja 1990 r. oraz podniesiono, że stwierdzenie wygaśnięcia decyzji zwalniającej od podatku stanowi konsekwencję niedopełnienia przez podatnika warunku, od którego uzależnione było to zwolnienie oraz odroczenie poboru podatku obrotowego i dochodowego za lata 1990 i 1991. W odwołaniu od powyższej decyzji Urzędu Skarbowego z dnia 2 września 1995 r. Lidia S. wnosiła o jej uchylenie, podnosząc, że jej pogarszający się stan zdrowia spowodował konieczność dalszego prowadzenia działalności gospodarczej już nie samodzielnie, ale w formie spółki cywilnej począwszy od dnia 1 stycznia 1992 r. aż do dnia 31 lipca 1994 r., a ponadto, że w momencie składania w Urzędzie Skarbowym rezygnacji z prowadzonej działalności gospodarczej nie poinformowano jej o skutkach wynikających z podjętej decyzji. Izba Skarbowa w W. decyzją z dnia 18 grudnia 1995 r. [...] utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję Urzędu Skarbowego, podnosząc w jej uzasadnieniu także i to, że przekazując w piśmie z dnia 22 sierpnia 1994 r. informację o likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej skarżąca ani nie podała przyczyn zakończenia jej prowadzenia, ani nie wystąpiła o stwierdzenie wygaśnięcia decyzji wymiarowych po likwidacji swej działalności gospodarczej z powodu choroby. Równocześnie Izba Skarbowa zwróciła uwagę, że wobec tego, iż warunki na jakich skarżąca uzyskała zwolnienie z obowiązku podatkowego zostały wyraźnie określone zarówno w decyzji zwalniającej, jak i w decyzjach odraczających pobór podatku obrotowego i podatku dochodowego, to podniesiony w odwołaniu zarzut braku stosownej informacji ze strony Urzędu Skarbowego jest bezpodstawny. W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie od powyższej decyzji Izby Skarbowej w W. Lidia S. wniosła o stwierdzenie nieważności tej decyzji jako wydanej z naruszeniem § 6 ust.5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 maja 1990 r. W uzasadnieniu skargi powtarzając zarzuty podniesione już w odwołaniu zarzuciła, że rozstrzygnięcie w powyższej sprawie podjęte zostało przez organy podatkowe bez uprzedniego wyjaśnienia wszystkich okoliczności, które zmusiły skarżącą do zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności długoletniej choroby skarżącej. Skarżąca podała także, że aktualnie jest zatrudniona w sklepie przemysłowym jako ekspedientka i pobiera wynagrodzenie 305 zł miesięcznie oraz że w okresie prowadzenia działalności gospodarczej spłaciła zaciągnięty kredyt bankowy. W toku postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym skarżąca poinformowała dodatkowo ten Sąd o tym, że Urząd Skarbowy w O. wydał w niniejszej sprawie decyzję, mocą której skrócił okres przyznanego jej zwolnienia od podatku do dnia 20 grudnia 1991 r., jednakże skarżąca nie przedstawiła Sądowi tej decyzji. Ponadto skarżąca podniosła, że już w styczniu 1992 r. informowała Urząd Skarbowy o utracie prawa do zwolnienia od podatków, gdyż wstąpiła w tym czasie w spółkę i przypuszczała, że wobec braku reakcji ze strony Urzędu Skarbowego informacja ta została zaakceptowana. Natomiast Urząd Skarbowy pismem z dnia 14 października 1997 r. poinformował Sąd, że nie była wydana decyzja zmieniająca decyzję tego Urzędu z dnia 11 grudnia 1990 r. poprzez skrócenie okresu zwolnienia podatkowego dla skarżącej do dnia 20 grudnia 1991 r., a ponadto, że Urząd nie dysponuje żadnymi dokumentami, które świadczyłyby o tym, że skarżąca powiadomiła Urząd Skarbowy o tym, iż w 1992 r. utraciła prawo do przyznanego jej uprzednio zwolnienia podatkowego. Urząd Skarbowy poinformował natomiast, że jest w posiadaniu dokumentów potwierdzających, że skarżąca wpłaciła podatek obrotowy za 1992 r., a w związku z poniesioną stratą z działalności gospodarczej nie była ona zobowiązana w podatku dochodowym za 1992 r.

ikona kłódki
Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

  • Codzienne aktualności prawne
  • Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
  • Bogatą bibliotekę materiałów wideo
  • Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
Kup dostęp
Powiązane dokumenty