Wyrok NSA z dnia 29 listopada 2023 r., sygn. I OSK 72/22
Pomoc społeczna
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Mariola Kowalska Sędziowie: sędzia NSA Piotr Przybysz sędzia NSA Piotr Niczyporuk (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Dariusz Bociarski po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A.M od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 września 2021 r. sygn. akt II SA/Gl 593/21 w sprawie ze skargi A. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Częstochowie z dnia 7 kwietnia 2021 r. nr SKO.4106.257.2021 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 22 września 2021 r., sygn. akt II SA/GI 593/21, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę A. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Częstochowie z 7 kwietnia 2021 r. nr SKO.4106.257.2021 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.
Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Po rozpatrzeniu wniosku A. M. (dalej: Skarżąca) Wójt Gminy [...] (dalej: Wójt/organ I instancji) decyzją z 8 marca 2021 r. nr GOPS-ŚR.5211.4.2021 odmówił Skarżącej przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad babcią – Z. K.
W uzasadnieniu Wójt wskazał, że babcia Skarżącej legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności wydanym przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w [...] z 12 czerwca 2019 r. i jest wdową. Jak wskazano w wywiadzie, opieka nad babcią absorbuje Skarżącą w znacznym stopniu z uwagi na stan zdrowia osoby niepełnosprawnej, która cierpi na demencję. Z treści wywiadu również wynika, że babcia Skarżącej ma jednego syna G. K., który nie mieszka z matką i nie jest w stanie się nią opiekować (zrzeka się opieki nad matką).
Dalej Wójt przytoczył treść art. 17 ust. 1a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111, dalej: "u.ś.r.") oraz wskazał, że zgodnie z art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359, dalej: "k.r.o.", "kodeks rodzinny i opiekuńczy") obowiązki alimentacyjne obciążają krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, przy czym obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ustanawia obowiązku alimentacyjnego względem innych osób aniżeli małżonkowie oraz krewni – w linii prostej (niezależnie od stopnia pokrewieństwa, tj. rodzice, dzieci, wnuki, prawnuki, dziadkowie, pradziadkowie) lub w linii bocznej (do drugiego stopnia, tj. rodzeństwo). Z art. 617 § 1 k.r.o. wynika, że krewnymi w linii prostej są zstępni (syn, córka, wnuk, prawnuk) oraz wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie). Z treści art. 132 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy ta osoba nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami. W konsekwencji organ uznał, że fakt, że osoba niepełnosprawna ma syna, to przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jej wnuczce jest niedopuszczalne.
Wójt wskazał wreszcie, że niepełnosprawność Z. K. nie powstała do ukończenia 18 roku życia łub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia, ale jak ustalono w orzeczeniu o niepełnosprawności nie da się ustalić, od kiedy istnieje niepełnosprawność. Natomiast ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 13 maja 2019 r. Wobec powyższego, ze względu na art. 17 ust. 1b u.ś.r. również z tego powodu, zdaniem Wójta, należało odmówić przyznania prawa do przedmiotowego świadczenia.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
