Postanowienie NSA z dnia 9 listopada 2023 r., sygn. I OSK 2261/23
Administracyjne postępowanie; Pomoc społeczna
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Siegień po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku A. M. o zawieszenie postępowania sądowego w sprawie ze skargi kasacyjnej A. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 czerwca 2023 r., sygn. akt II SA/Gl 276/23 w sprawie ze skargi A. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 9 stycznia 2023 r., nr SKO-PSŚ/41.5/3687/2022/21616 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego postanawia: oddalić wniosek.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 28 czerwca 2023 r., sygn. akt II SA/Gl 276/23 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę A. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 9 stycznia 2023 r. w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.
W uzasadnieniu wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, że przedmiotem skargi w niniejszej sprawie jest decyzja o odmowie przyznania skarżącej świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym dziadkiem. Organy orzekające w sprawie stwierdziły, że skarżąca jest w stosunku do dziadka osobą inną niż spokrewniona w pierwszym stopniu. Krąg osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego został wyraźnie zakreślony przez ustawodawcę w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (obecnie t.j.: Dz. U. z 2022 r. poz. 615 z późn. zm., dalej w skrócie: "u.ś.r."). Na skarżącej jako wnuczce ciąży wobec dziadka obowiązek alimentacyjny, o jakim mowa w przepisie art. 17 ust. 1 pkt 4 u.ś.r., ale dopiero w dalszej kolejności. Jest bowiem w stosunku do dziadka osobą inną niż spokrewnioną w pierwszym stopniu. Zgodnie zatem z treścią art. 17 ust. 1a u.ś.r. wnioskowane uprawnienie przysługiwałoby jej gdy spełnione zostałyby wszystkie wymienione w tej normie prawnej warunki. Jednakże na podstawie akt sprawy przedłożonych przez organ pierwszej instancji można stwierdzić, że są osoby spokrewnione w pierwszym stopniu z dziadkiem, czyli pracujący zawodowo syn, który nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Stąd też w jego przypadku nie ma przesłanek uniemożliwiających sprawowanie opieki nad własnym ojcem (dziadkiem skarżącej).
Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowi przepis art. 17 u.ś.r. Zgodnie z jego ust. 1 pkt 4, świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b) u.ś.r. "świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli [...] osoba wymagająca opieki: pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności". Sąd pierwszej instancji zaznaczył, że problem "legitymowania się orzeczeniem..." budził w orzecznictwie spore wątpliwości. Zostały one jednak rozstrzygnięte w uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjny z dnia 14 listopada 2022 r. (sygn. I OPS 2/22), podjętej na podstawie art. 264 § 2 w związku z art. 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w celu wyjaśnienia przepisów, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Zgodnie z tą uchwałą: "Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 615 z późn. zm.), dalej: "u.ś.r.", osobom wskazanym w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.ś.r., innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, jest legitymowanie się przez rodziców osoby wymagającej opieki, osoby spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (art. 17 ust. 1a u.ś.r.)". Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że jest związany tą uchwałą i ma obowiązek interpretować przepisy zgodnie ze stanowiskiem w niej wyrażonym.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
