Wyrok NSA z dnia 25 stycznia 2023 r., sygn. II FSK 1500/20
Interpretacje podatkowe; Podatek dochodowy od osób fizycznych
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jerzy Płusa, Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka, (sprawozdawca), Sędzia del. WSA Artur Kot, Protokolant Anna Dziewiż-Przychodzeń, po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2023 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 29 stycznia 2020 r., sygn. akt I SA/Gd 1681/19 w sprawie ze skargi U. [...] w G na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 lipca 2019 r. nr 0115-KDIT2-2.4011.171.2019.2.MU w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) oddala skargę, 3) zasądza od U. [...] w G na rzecz Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej kwotę 580 (słownie: pięćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
1.Wyrokiem z 29 stycznia 2020 r. w sprawie I SA/Gd 1681/19 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną 9 lipca 2019 r. przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek U. [...] w G. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych.
2.1.We wniosku z 24 kwietnia 2019 r. U. [...] przedstawił zdarzenie przyszłe. Wskazał, że jest państwową jednostką budżetową, płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. Zatrudnia na umowy o pracę pracowników na stanowisku ankietera. Czynności ankieterów polegają na zbieraniu danych statystycznych od respondentów na terenie miast, gmin i powiatów województwa pomorskiego. W umowie o pracę jako miejsce wykonywania pracy wskazano województwo pomorskie. Swoje czynności ankieterzy wykonują w systemie zadaniowego czasu pracy. Bezpośredni przełożony przydziela zadania do wykonania i po porozumieniu z pracownikiem ustala czas niezbędny do realizacji tych zadań. W celu wykonywania obowiązków służbowych ankieterzy przemieszczają się do miejsc zamieszkania respondentów komunikacją miejscową. W przypadku pracowników, dla których siedziba wnioskodawcy nie jest miejscem świadczenia pracy, wykonywania przez nich pracy w różnych miejscach na terenie województwa pomorskiego nie można traktować jako podróży służbowej w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Wnioskodawca planuje zwracać ankieterom koszty dojazdów komunikacją miejscową do miejsc zamieszkania respondentów w wysokości iloczynu liczby przejazdów i ceny biletu jednorazowego, nie więcej niż kwota odpowiadająca wartości imiennego biletu miesięcznego lub 30-dniowego ważnego od poniedziałku do piątku. Przedstawione zasady zwrotu kosztów za przejazdy zawarte są w zarządzeniu wewnętrznym kierownika jednostki. W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie, czy wnioskodawca będzie miał obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (a tym samym odprowadzania zaliczek na podatek) wartości zwróconych ankieterom kosztów przejazdów, korzystającym z komunikacji miejscowej w celu dotarcia do respondentów, jeżeli potrzeba dojazdu jest bezpośrednio związana z czynnościami służbowymi wykonywanymi przez tych pracowników? Skarżący zajął stanowisko, że ww. zwrot kosztów przejazdów nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie będzie stanowił przychodu dla ankieterów. Skarżący nie będzie więc zobowiązany pobierać i odprowadzać z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Zapłata przez pracodawcę powyższych kosztów pracowników, wykonujących swoje obowiązki w miejscu określonym w umowie o pracę (poza siedzibą pracodawcy) stanowi racjonalny wydatek związany z realizacją statutowych zadań wnioskodawcy. Ponoszenie przez pracodawcę wydatków w celu zapewnienia dojazdów pracowników leży w interesie pracodawcy, gdyż to jemu przyniesie konkretną i wymierną korzyść w postaci prawidłowo i efektywnie wykonywanej przez pracownika pracy. Świadczenia te nie przyniosą pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby samodzielnie ponieść, gdyż zbieranie danych statystycznych wykonywane jest na rzecz wnioskodawcy. Zapewnienie dojazdów do respondentów jest obowiązkiem pracodawcy i on odnosi korzyść ekonomiczną z tego tytułu.
2.2. Dyrektor KIS uznał stanowisko skarżącego za nieprawidłowe. Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm., dalej: :"u.p.d.o.f.") opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Natomiast z art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Użyty w cytowanym art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać od pracodawcy. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Organ wskazał, że na gruncie obowiązujących przepisów nie ma przeszkód, aby pracodawca dokonywał pracownikom zwrotu kosztów przejazdów komunikacją miejscową związanych z wykonywaniem zadań służbowych. Zapewnienie ww. zwrotu stanowi jednak dodatkowe świadczenie otrzymywane przez pracownika od pracodawcy. Świadczenia tego nie można utożsamiać z ustawowymi obowiązkami pracodawcy związanymi z porządkiem w zakładzie pracy, w tym z organizacją pracy lub wyposażeniem pracowników w narzędzia i materiały niezbędne do wykonywania pracy. Czym innym jest bowiem organizacja stanowiska pracy polegająca na udostępnieniu pracownikowi np.: biurka, materiałów biurowych, czy pokrywanie przez pracodawcę wydatków związanych z zużyciem prądu lub eksploatacją samochodu służbowego podczas godzin pracy, czym innym natomiast zwroty kosztów przejazdów komunikacją miejscową. Pracownik nie przebywa w podróży służbowej, a na pracodawcy co do zasady nie ciąży ustawowy obowiązek finansowania zwrotu wydatków ponoszonych przez pracownika na przejazdy komunikacją miejscową. Zasadą jest, iż wszelkie świadczenia pozostające w związku ze stosunkiem pracy powinny być traktowane jako element wynagrodzenia za pracę i w ten sam sposób opodatkowywane, tj. wraz z wynagrodzeniem za miesiąc, w którym zostały pracownikowi przekazane, chyba że korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co w przedstawionej we wniosku sytuacji nie ma miejsca. Skoro wnioskodawca będzie dokonywał pracownikom niebędącym w podróży służbowej (ankieterom, zatrudnionym w zadaniowym systemie czasu pracy, dla których siedziba wnioskodawcy nie jest ich miejscem świadczenia pracy) zwrotu kosztów dojazdów komunikacją miejscową do miejsca zamieszkania respondentów – to kwota zwrotu ww. kosztów – wbrew twierdzeniu wnioskodawcy – będzie stanowiła dla pracowników (ankieterów) przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 u.p.d.o.f.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
